محمود باهوش فاردقی 1-مقدمه موضوعِ تکوینِ روندِ ملت_دولتسازی را میتوان در کشورهای جهان، بهویژه کشورهای جهانسومی یا کمتر توسعهیافته همچون افغانستان که بسیاری از مسائل و مشکلاتشان ناشی از ضعف و کندی طی این فرایند (ملت _دولت) است مورد برسی قرار داد. نظریه ملتسازی، نخست بهمنظور توصیف فرآیندهای انسجام و پیوستگی ملی که منجر به استقرار ملت_دولتهای مدرن که از اشکال متنوع سنتی دولتها بهکاررفته است. به ظن برخی، دولتسازی یک فرآیندی است که از طریق آن، رابطه بین دولت و مردم تنظیمشده، در قالبِ ساختارهای مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اساساً حقوقی در ابعاد متفاوتی تعریف و نهادینه میشود. یکی از این کشورها درگیر در اين روند، افغانستان است که وقوع بحرانهای طولانی و ممتد و ضرورت پایان دادن به این بحرانها هموار از دستور کارهای دولتمردان و مردمان آن (افغانستان) محسوب میشده است؛ چراکه شکلگیری و تکوین نهادهای کارآمد و دموکراتیک که بتواند متناسب با بستر