دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC رژیم جدید سوریه پس از به قدرت رسیدن، موضع سختگیرانه‌ای نسبت به روسیه اتخاذ کرد به طوری که تردیدهایی در مورد آینده حضور روسیه در این کشور به وجود آمده است. به عنوان بخشی از این تحولات، روسیه حضور نظامی خود در سوریه را به طور قابل توجهی کاهش داد، نیروهایش را جابجا کرد و سیستم‌های تسلیحاتی، کشتی‌های دریایی، هواپیماها و تجهیزات قابل توجهی را به پایگاه‌های دیگر در سراسر منطقه منتقل نمود. به طوری که تاسیسات نظامی خود در لیبی را به احتمال خروج کامل از سوریه گسترش و تقویت کرد. لازم به ذکر است در بحبوحه تجدید روابط با لیبی، روسیه برای تقویت حضور نظامی خود در منطقه ساحل آفریقا به پایگاه الخادم در نزدیکی بنغازی تکیه می‌کند(1). با این حال، تا اوایل سال 2025، نشانه‌هایی از تغییر در این روند به وجود آمد.

دکتر سامان فریدونی پژوهشگر مسائل بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC دروزیان سوریه، به‌عنوان یکی از اقلیت‌های مذهبی و قومی برجسته در منطقه شامات، نقش مهمی در تاریخ و سیاست این کشور ایفا کرده‌اند. این گروه که عمدتاً در استان سویدا و منطقه جبل‌الدروز ساکن هستند، به دلیل انسجام اجتماعی، هویت مذهبی خاص و موقعیت استراتژیک جغرافیایی، همواره در تحولات سیاسی و نظامی سوریه تأثیرگذار بوده‌اند. با توجه به پیچیدگی‌های جنگ داخلی سوریه، دخالت‌های خارجی و پویایی‌های داخلی جامعه دروزی، این مقاله تلاش می‌کند تا تحلیلی جامع از وضعیت این اقلیت ارائه دهد. دروزیان، گروهی قومی–مذهبی با ریشه در مذهب اسماعیلی، در قرن یازدهم میلادی در دوران خلافت فاطمیان در مصر شکل گرفتند (1). این گروه که خود را «موحدون» یا یکتاپرستان می‌نامند، به دلیل باورهای عرفانی و باطنی و حفظ اسرار مذهبی، جامعه‌ای بسته تشکیل داده‌اند (2). در سوریه، جمعیت آن‌ها حدود ۳ تا ۵ درصد

اسلام ذوالقدرپور پژوهشگر روابط بین‌الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC سیاستگذاری خارجی در جهان برآشفته کنونی همانندی فراگیری با سیاست جنگ در سده‌های گذشته دارد. همسانی دیپلماسی و جنگ که نیازمند سیاستگذاران راهبردی هوشمند است که بتوانند دانش و هنر جنگ و چانه‌زنی سیاسی را در بازاریابی قدرت عصر وحشت بکار گرفته و بقای بازیگر را تضمین کنند. عصر بحران برای بازیگران بزرگ منطقه‌ای مانند ایران که از سوی رقیبان و دشمنان مورد تهاجم قرار دارد، بازنویسی سیاستگذاری خارجی، نوسازی ابزارها و تاکتیک‌های سیاست خارجی و روابط بین الملل ایران را ناگزیر نموده است. بازنویسی سیاست‌ها، نوسازی ابزارها و تاکتیک‌ها که بتواند مقابل اتاق جنگ قدرت‌های بزرگ و دشمنان ایران مانند ایالات متحده امریکا و اسرائیل مقاومت داشته و سیاست‌های ترامپ به عنوان خدای دروغ و نیرنگ را پاسخ دهد. دهه دوم قرن بیست و یکم که عصر بحران است برای ایرانیان با چالش‌ها و تهدیدهای حیاتی همراه

دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC چین در سال ۱۹۸۳ معاهده قطب جنوب (Antarctic Treaty)(1) را امضا کرد و در سال ۱۹۸۵ به یکی از اعضای مشورتی این معاهده تبدیل شد و در دهه های پس از آن به طور مداوم برای بهبود زیرساخت ها، سیاست ها و تحقیقات علمی فعالیت خود را در قطب جنوب ادامه داده است. چین پس از تأسیس اولین ایستگاه تحقیقاتی خود به نام «دیوار بزرگ» (1985)، به عنوان عضو مشورتی معاهده قطب جنوب دست یافت. از 20 نوامبر 1984 یعنی اولین باری که چین تیم تحقیقاتی خود را به سمت قطب جنوب اعزام کرد، این کشور در رقابت با جهان غرب جهت سرمایه گذاری در قاره قطب جنوب بود. قطب جنوب منطقه مورد علاقه چین به عنوان منبع اعتبار ملی و علمی، تجزیه و تحلیل آب و هوا، ذخایر ماهی و ذخایر بالقوه گاز طبیعی و

فاطمه خادم شیرازی پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC مبانی فکری و تحول گفتمان صدر مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر و یکی از موثرترین چهره‌های شیعی عراق، همواره بر ساخت هویتی ملی–شیعی مستقل از ایران و بر پایه “اسلام عربی” تأکید داشته است(1).از زمان تجربه جیش‌المهدی، صدر به این نتیجه رسید نیروهای موازی با دولت، مشروعیت و ثبات عراق را به خطر می‌اندازند.پروژه دولت‌سازی ملی از نگاه او در تضاد با نفوذ و قدرت‌گیری شبه‌نظامیان، خصوصاً حشدالشعبی است(2).از سوی دیگر، صدر سیاستی موازنه‌گرانه با ایران و بلوک عربی/غربی در پیش گرفته؛ همزمان که بر استقلال جریان خود پافشاری می‌کند، تمایل ندارد قدرت رقبای نزدیک به جمهوری اسلامی در عراق تثبیت شود(3)(4)در نقاط اوج بحران، صدر با طرح بحث انحلال حشد و تحریم مشروط انتخابات، سعی داشته هم در افکار عمومی و هم میان نخبگان، خود را هوادار پاکسازی ساختار امنیتی و پاسخگویی دولت معرفی کند(5)(6)

دکتر گلناز سعیدی پژوهشگر مسائل بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC مقدمه بلوچ‌ها یکی از اقوام کهن و تأثیرگذار ایرانی‌تبار هستند که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، نقش مهمی در تاریخ، فرهنگ و سیاست منطقه جنوب شرقی ایران و حاشیه‌های خلیج فارس ایفا کرده‌اند. جمعیت قابل توجهی از این قوم در استان سیستان و بلوچستان ایران سکونت دارند، اما بخش دیگری از آنان از دیرباز در سرزمین عمان نیز مستقر شده‌اند. حضور بلوچ‌ها در عمان نه تنها به‌عنوان یک اقلیت قومی، بلکه به‌عنوان بخشی از بافت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی این کشور شناخته می‌شود و در ساختارهای نظامی و امنیتی آن نقش‌آفرینی می‌کند. از منظر جمهوری اسلامی ایران، ارتباطات قومیتی، فرهنگی و تاریخی با بلوچ‌های عمان، یک ظرفیت راهبردی در سیاست خارجی و امنیت منطقه‌ای محسوب می‌شود. همگرایی فرهنگی و قومی میان دو سوی خلیج فارس می‌تواند زمینه‌ساز تعاملات سیاسی، اقتصادی و امنیتی مؤثر باشد و به

مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC به گفته کارشناسان سفر احمد الشرع، رئیس جمهور سوریه، به جمهوری آذربایجان، نقطه عطف مهمی در سیاست خارجی در حال تحول باکو در قبال خاورمیانه بزرگ به شمار می آید. این گام نه تنها نشان دهنده قصد آذربایجان برای تعمیق روابط دوجانبه با سوریه پس از تغییر قدرت در دمشق است، بلکه نشان دهنده جاه طلبی گسترده تر باکو جهت ایفای نقش فعال تر در معماری امنیتی منطقه و بهبود اوضاع پس از جنگ نیز می باشد. از آن سو سفر احمد الشرع به باکو صرفاً یک اقدام تشریفاتی نیست بلکه گامی در جهت ایجاد قالب های جدید همکاری از جمله توسعه انرژی و زیرساخت ها، لجستیک و دیپلماسی تلقی می شود. پیشینه تاریخی روابط دو کشور روابط آذربایجان و سوریه نه تنها ریشه در بنیان‌های تاریخی و فرهنگی دارد، بلکه دارای ماهیت پیچیده‌ای مبتنی بر منافع

فاطمه خادم شیرازی مرکز بین‌المللی مطالعات صلح – IPSC در دهه‌های اخیر، انرژی به یکی از محورهای کلیدی تعاملات و رقابت‌های ژئوپلیتیک تبدیل شده است. میدان گازی تامار در شرق مدیترانه، که عمدتاً توسط اسرائیل مورد بهره‌برداری قرار گرفته، با ذخایر عظیم خود نه تنها تأمین‌کننده نیازهای داخلی اسرائیل است، بلکه موقعیت استراتژیکی برای صادرات گاز به اروپا دارد. با خرید سهم قابل‌توجهی از میدان گازی تامار توسط آذربایجان و مشارکت این کشور در پروژه‌های انرژی مدیترانه شرقی، جایگاه آذربایجان در ژئوپلیتیک انرژی منطقه ارتقا یافته و در مقابل، نگرانی‌های امنیتی جدی برای ایران ایجاد شده است. این همکاری‌ها، فراتر از منافع اقتصادی، بستری برای نفوذ اطلاعاتی، نظامی و فناورانه اسرائیل در نزدیکی مرزهای ایران فراهم کرده است. موقعیت راهبردی آذربایجان و منطق ورود به مدیترانه آذربایجان، دارنده یکی از بزرگترین میادین گازی جهان (میدان شاه‌دنیز در دریای خزر)، پس از تثبیت زیرساخت‌های صادراتی خود به اروپا از طریق پروژه‌هایی