دکتر افشار سلیمانی
کارشناس ارشد و سفیر پیشین
مرکز بین المللی مطالعات صلح – ٍIPSC
ترکیه از این موضوع نگران است و همه پرسی کردستان عراق را یک خطای وحشتناک تلقی کرده و از این که بر مسائل کردی خود ترکیه و سوریه اثر می گذارد، (با توجه به این که کردها داستان کردستان بزرگ را از گذشته در ذهن خود دارند) تلاش خواهند کرد که این موضوع فعلا انجام نشود، مگر این که در پشت صحنه بده بستان هایی باشد، لذا نمی توان گفت که صد در صد همه پرسی اتفاق خواهد افتاد، اما مولفه هایی که مورد توجه است، با توجه به شرایط داخلی منطقه و تحولات عراق و رویکرد آمریکا و دیگر کشورها به مقوله همه پرسی کردستان عراق، به نظر می رسد که این موضوع احتمالا به تعویق بیفتد.
در همین راستا کشوری مانند عربستان که با ایران در شرایط قطع رابطه قرار دارد و برخی از کشورهای دیگری در کنار عربستان قرار و مخالف با سیاست های ایران هستند، می توانند با آمریکا در این قضیه هم آوا شوند. کما این که شاهد هستیم که عربستان ، امارات و بحرین در پشت صحنه با آقای بارزانی صحبت کرده که به ما اجازه بدهید در صورت استقلال، در آن جا پایگاه بزنیم و ما هم در صورت استقلال، از شما حمایت می کنیم. این موضوع نشان دهنده این است که عربستان هم به دنبال داشتن یک پایگاه در آن منطقه است. با توجه به مجموعه چالش ها در ایران در ارتباط با عربستان و یمن و بحث های ایدئولوژیک از این همه پرسی استفاده کنند. هرچند که این موضوع بیشتر مورد توجه آن هاست که در شرایط فعلی منطقه آتش و بحران را در منطقه داریم. یعنی دامنه بحران نمی خوابد و آتش جنگ هم به صورت مقطعی و موردی در عراق، سوریه، یمن وجود دارد. این هم از مسائلی است که اقلیم کردستان عراق شرایط را مغتنم شمرده است و تصور می کند حالا که در منطقه درگیری وجود دارد و مسائل و بحران در منطقه زیاد است، نان را در این تنور بچسباند، همه پرسی را برگزار کرده و از این فرصت استفاده کند. هرچند که این اقدام می تواند منجر به تشدید بحران شود و مشکلات عدیده ای را فراهم و مقوله مبارزه با تروریسم و داعش را به محاق ببرد.
به خصوص در شرایطی که عربستان و قطر قطع رابطه کرده اند و مسائل حادتر شده است و شکاف بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب ایجاد شده است. این امر موجب بی ثباتی بیشتر منطقه شده است و در این شرایط ممکن است تحولات دیگری رخ دهد. اما با این حال باید هر دو سوی سکه را دید و باید دانست که ممکن است احتمالات دیگری نیز به وقوع بپیوندد و چه بسا از موضوع همه پرسی هم حمایت صورت گیرد.
در کشورهای ترکیه، سوریه، کردها هم به نوعی به دنبال خودمختاری بیشتر هستند. در مجموع تصور می کنم که مولفه های موثری که در تعیین تکلیف این همه پرسی وجود دارد، هم از نگاه داخلی عراق و هم از نگاه منطقه ای و بین المللی حائز اهمیت است و می تواند سناریوهای مختلفی را پیش روی بازیگران بگذارد. ضمن این که در عراق هم ممکن است در صورت استقلال کردهای عراق، سنی های عراق هم صحبت از استقلال خواهند کرد و همان داستان سه دولت شدن و تجزیه عراق و تشکیل سه دولت شعی، سنی و کردی مطرح می شود. همین طور در سوریه هم که دولت کردی و علوی و سنی درست کردند که برخی محافل دنبال می کردند. این ها مسائلی است که از دل این قضیه بیرون می آید و باید مورد توجه باشد.
اسرائیل راهم به حامیان طرح استقلال کردستان و کردستان بزرگ اضافه کنید که از لسان افتاده است ، با هدف فشار بر ايران و ترکی.
واژگان کلیدی: امریکا ، استقلال، اقليم، کردستان ،
