فاطمه خادم شیرازی
پژوهشگر، مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی
مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc
چشم انداز
به رسمیت پذیرفتن یک کشور جدید ، اساساً به معنای پذیرش انتقال حاکمیت بر یک قلمرو از یک مرجع قدرت به مرجع قدرت دیگری است. نهادهای بین المللی از جمله سازمان ملل نمی توانند قلمرو یک کشور را بدون مجوز آن کشور از آن بگیرند. این کار یکی از قوانین بنیادین نظام دولت ها را نقض می کند .یک قلمرو اساساً هنگامی تبدیل به یک کشور مستقل می شود که سازمان ملل استقلال آن را به رسمیت بشناسد.
لذا هدف اصلی این طرح صلح ترامپ ،با تثبیت اراضی اشغالی و پیوستن مناطقی از جولان، رود اردن، جنوب لبنان، شرق جزیره سینا به اسرائیل، اخراج فلسطینی ها به طور کامل از مناطق کرانه باختری و نوار غزه و ساماندهی شان در اردن و شبه جزیره سینا در مصر، نقض قوانین بنیادین نظام دولت ها است.دبیرکل سازمان ملل نیزبیان کرد که متعهد به کمک به اسرائیل و فلسطینی‌ها برای دستیابی به توافق صلح بر اساس قوانین بین‌المللی، قطعنامه‌های سازمان ملل و توافقات دوجانبه و راه کار تشکیل دو کشور بر اساس مرزهای قبل از سال 1967 میلادی است. اگرچه زیرساخت های اجرایی این طرح با آمادگی دولت های عربی صورت گرفته است .اما این طرح برای تصویب با مشکلات زیر روبرو است:
- مخالفت دولت اردن با میزان جمعیت میلیونی مهاجرین فلسطینی ، برای جلوگیری از بحران در این کشور
- -تقویت توان دفاعی مقاومت اسلامی در غزه (نمایش موشکی در جنگ دوروزه)
- -عدم همراهی دولت های اروپایی با طرح صلح ترامپ به دلیل خطراتِ درگیری محور مقاومت با رژیم صهیونیستی در مناطق مختلف .
- موج ضد اسرائیلی در کل فلسطین با چرخش سیاسی محمود عباس در اتحاد، همسویی و همراهی تشکیلات خودگردان با جریان های مقاومت فلسطینی .
- اگر محمود عباس (ابومازن) برای خنثی کردن طرح صلح ترامپ ، تشکیلات خودگردان را منحل و مسئولیت کلیه مناطق تحت اشغال را به خود اسرائیل واگذارکند. و فراخوان عمومی به قیام سراسری را صادر نماید،دولت اسرائیل و آمریکا را در تنگنا قرار خواهد داد درغیر این صورت وقوع درگیری داخلی را به دنبال خواهد داشت.
- قطع کمک مالی به آنروا، اخراج سفیر فلسطین از واشنگتن، قطع کمک‌های مالی بسیاری از کشورهای منطقه، آسیا، اروپا و دیگر نهادها به مردم فلسطین ،باعث به هم خوردن، موازنه امنیت در منطقه به سود جریان مقاومت و بر علیه اسرائیل خواهدشد.
- با اعلام مخالفت جدی 107 نفر از نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا ، همه فلسطینی‌ها ،کشورهای عربی و اسلامی ، اعضای گروه 4 جانبه یعنی روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد با این طرح که ترامپ قصد دارد یک “دولت ذره‌ای”در یک” ریز کشور” در بخش بسیار کوچکی از فلسطین یعنی فقط در 12 درصد از آن در ازای وعده کمک 50 میلیارد دلاری، برای تشکیل اسرائیل ، این طرح صلح ترامپ قبل از اجرا به بن بست برخورد می کند.
- دولت ترامپ در جریان خیانت به کردهای متحدش در سوریه،نمی توانداعتماد اعراب را داشته باشدچون اگراین طرح پذیرفته شودهیچ تضمینی وجود ندارد که آمریکا و اسرائیل به تعهدات خود عمل کنند.
- طرح صلح ترامپ شکافی در جهان عرب ایجاد کرد به گونه ای که عربستان، امارات،بحرین، عمان و مصر در یک جبهه و فلسطین، عراق، لبنان، سوریه، فلسطین، تونس و کویت نیز در جبهه دیگری قرار گرفتند. این شکاف می تواند در آینده، درشورای همکاری خلیج فارس دودستگی ایجاد کند ، ودر ارتباط کشورهای این حوزه با آمریکا تاثیر گذار خواهد بود.خصوصا که اعضای کنگره آمریکا نیز ،از عدم مشورت رهبران فلسطین در تدوین این طرح ، ابراز نگرانی شدید کردند.
- طرح بلندی های جولان به عنوان خاک اسرائیل ، در آینده واکنش ارتش عربی سوریه را به دنبال دارد و اسرائیل این بار با دولتی روبه روست که توانسته بحران داعش را سرکوب، و با گروه هایی چون حزب الله، حشدالشعبی، مستشاران ایرانی و ده ها گروه دیگر مراوده داشته باشد.
- در صورت نهایی شدن طرح صلح ترامپ، اسرائیل با دومشکل عمده روبرو خواهد شد:الف)جغرافیای اسرائیل فاقد عمق است به گونه ای که در برخی نقاط ، عرض آن به سختی به ۱۵ کیلومتر می رسد، لذا در آینده اگر در معرض ارتش های عربی و اسلامی قرار گیردکاملا این سرزمین دو شقه می شود.ب) تهدیدجمعیت‌شناختی با اشغال و ادغام قلمروهای فلسطینی، در نهایت ساکنان کرانه باختری را تبدیل به شهروندانی می کند که از حقوق یکسانی با یهودیان خواهند شد و بدین سان یهودیان به اقلیتی در اسراییل تبدیل خواهند شد. و اسرائیل مجبور خواهد بود به طرح دو دولت مستقل پایبند شود.
- در صورتی که ترامپ نتواند طرح خود را اجرایی کند، مجبوراست برای نجات اقتصاد ملی کمک های بلاعوض آمریکا به اسرائیل را کاهش دهد و همچنین با خارج کردن نیروهای نظامی خود از منطقه برای حفاظت از اسرائیل، از متحدین خود در کشورهای عربی منطقه استفاده کند.
واژگان كليدي: گام های اجرایی ، چشم انداز، طرح صلح، معامله قرن ،ترامپ،فلسطين،فاطمه خادم شیرازی
