كارشناس ارشد يوراسيا
مركز بين المللي مطالعات صلح –ipsc
از آغاز به قدرت رسيدن السيسي در مصر روابط مسكو و قاهره روز به روز در حال افزايش بوده است. در واقع گسترش روابط از حوزه سياسي به حوزه هاي اقتصادي، دفاعي و هسته اي در سالهاي اخير برجسته تر شده است. در اين بين براي بررسي روابط دو كشور و آينده آن گفتگويي با دكتر زارچ داشته ايم:
واژگان کلیدی: سیاست خارجی, عملگرایانه, مصر, روسيه , سیاست خارجی ,قاره آفریقا, جهان عرب , اسلام, دکتر علی بمان اقبالی زارچ
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترین چالش های افزایش روابط روسيه با مصر چیست؟
در حال حاضر مهمترین موضوع حفظ ثبات و امنیت مصر و حفظ نوعی بالانس در گسترش روابط با آمریکا و غرب توامان با روسیه می باشد و فعلا تاکید مصر در روابط با روسیه بیشتر بر جنبه های نظامی قرار گرفته است و در همه این رفت و آمدها، دولت نظامی قاهره کوشیده است همکاری های تسليحاتي با مسكو را آغاز کند. این امر از طرفی ناشی از تمایل مصر به نمایش این بخش از همکاری ها با توجه به مشکلات پدید آمده در مناسبات نظامی با آمریکا و از سوی دیگر تمایل روسیه به فروش تسليحات نظامي خود به كشورهاي مختلف می باشد. در عین حال که نقطه مشترک دو کشور در این مسیر، اتفاق نظر درباره لزوم جلوگیری از قدرت گرفتن دوباره اخوان المسلمین و همچنین مسئله سوریه است. مصر از جمله کشورهایی است که با تجزیه سوریه مخالف است و مخالفان مسلح را تروریست‌های خارجی می‌داند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: نگاه بازيگران منطقه اي و بين المللي ( اروپا، چين و امريكا و…) به افزايش روابط روسيه با مصر چگونه است؟
روند تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان پیچیدگی های زیادی داشته و افق کوتاه مدتی برای دست یابی به صلح و ثبات پایدار در منطقه وجود ندارد لذا در شرایط موجود به غیر چین دو قدرت بزرگ دیگر از نقش آفرینی روسیه در تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا نگرانی زیادی ندارند، چرا که برای آمریکا و اروپا برقراری و حفظ ثبات و امنیت خاورمیانه ، جلوگیری از مهاجرت بی رویه و بویژه خدشه دار نشدن امنیت رژیم صهیونیستی مهم است لذا از طرفی اروپا و آمریکا با توجه به مشکلات عدیده خود و آثار ناشی از خسارات و هزینه های مادی و روانی کرونا با حضور و مداخله قدرت هایی چون روسیه و ترکیه مخالفتی ندارند بویژه که چنین مداخلاتی موجب کاهش تاثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه ای می شود و از سوی دیگر رویکرد چین نیز بیشتر ابعاد اقتصادی و فروش کالا دارد، در عین حال که رقابت سختی در سطح کلان جهانی بین پکن و مسکو شاهد نیستیم.
مركز بين المللي مطالعات صلح: آينده روابط روسيه با مصر را چگونه مورد بررسي قرار ميدهيد؟
در حال حاضر مصر بزرگترین شریک تجاری روسیه در قاره آفریقا نیز می‌باشد. این قاره به طور فزاینده‌ای به سرزمین مملو از امکانات تبدیل می‌شود. این قاره دارای ذخایر عظیم منابع طبیعی است و جذابیت اقتصادی بی‌نظیری دارد. روابط طرفین رو به جلو قابل ارزیابی می باشد چرا که روسیه راهبرد ویژه ای برای گسترش روابط و حضور همه جانبه با قاره سیاه دارد؛ نشست بزرگ روسیه با کشورهای آفریقایی با عنوان نشست سران روسیه – آفریقا در شهر سوچی روسیه که در اویل آبان 1398برگزار شد، موید خوبی می باشد . ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، میزبان ۴۲ تن از روسای جمهوری و پنج تن از نخست وزیران قاره آفریقا بود. هدف اصلی این نشست پیش از هر چیز نهایی نمودن قرارداد میلیاردها دلار مبادلات تجاری بود. در این اجلاس، نمایندگان شرکت ها ، سازمانهای دولتی و نیمه دولتی از جمله نمایندگی اتحادیه آفریقا نیز در این اجلاس حضور داشتند. اجلاسی که از سوی رسانه‌ها و محافل اقتصادی و سیاسی، بی سابقه و تعیین کننده نامیده شد.
قاره سیاه با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت سرشار از ذخایر الماس، طلا و نفت است. سالهاست که ایالات متحده، چین و اروپا برای حق توسعه این منابع طبیعی با یکدیگر رقابت می‌کنند. روسیه 20 میلیارد دلار طلب اتحاد جماهیر شوروی سابق از کشورهای آفریقایی را با هدف امکان گسترش روابط نادیده گرفت. در این راستا ولادیمیر پوتین گفت همه این برنامه‌ها با یک هدف است و آن کمک به کشورهای آفریقایی برای حل مشکلات خود که باعث تقویت کشورهای آفریقایی، حاکمیت و استقلال آنها است خواهد شد.پر واضح است که روسیه در پی آن است تا بار دیگر جایگاه سابق شوروی را در آفریقا کسب نماید. بیشترین تمرکز و سرمایه گذاری‌های روسیه در آفریقا در مراکز انرژی بوده است. هدف دیگر روسیه، به دست آوردن معادن غنی این قاره است.
براساس اعلام سرگئی کاتیرین رئیس اتاق بازرگانی و صنایع روسیه ، در سال ۲۰۱۸ حجم مبادلات بازرگانی روسیه و کشورهای آفریقایی 20.4 میلیارد دلار یعنی حدود یک سوم مبادلات تجاری آمریکا با قاره آفریقا بوده است. وی خاطرنشان کرد که حجم مبادلات بازرگانی روسیه و آفریقا در هشت سال اخیر دو برابر افزایش یافته و از ظرفیت‌های زیادی برای گسترش این شاخص برخوردار هستیم. در حال حاضر میزان تجارت چین با این قاره سالانه حدود 200 میلیارد دلار و اتحادیه اروپا به عنوان مهمترین شریک تجاری ۳۰۰ میلیار دلار و ترکیه با روند تصاعدی رو به رشد بیش از سی میلیارد دلار است. بنابراین حجم تجارت روسیه با قاره سیاه نسبت به رقبای قدرتمند خود، بسیار کم است و به همین خاطر روسیه یک حرکت بلند اقتصادی را برای جهش صادراتی خود برداشته است. پوتین در دیدار با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر از توسعه همکاریها با این کشور ابراز خرسندی کرد بویژه به ایجاد محدوده صنعتی ویژه روسیه در منطقه‌ای در مصر در نزدیکی کانال سوئز اشاره کرد و گفت که در زمان حاضر ۲۰ شرکت روسی در این محدوده مشارکت می‌کنند و شمار این شرکت‌ها در آینده افزایش می‌یابد. پوتین و السیسی درباره فروش بالگردهای کا-۵۲ روسی برای استقرار در ناو بالگرد بر میسترال مصر هم به توافقات اولیه دست یافتند.
