سه سناریو رشد جمعیت مسلمانان اروپا از منظر «مرکز پژوهشی پیو» واشنگتن

سید سلمان صفوی

مرکز بین المللی مطالعات صلح- لندن

چکیده:

«مرکز پژوهشی پیو» که یک موسسه پژوهشی غیر دولتی مستقر در واشنگتن توسط مایکل دیموک[ii] رهبری می‌شود و کارکنانی متشکل از 160 نفر و 11 تیم تحقیقاتی دارد. «مرکز پژوهشی پیو» توسط یک هیئت نه نفره اداره می شود. آنها طیف گسترده ای از موضوعات شامل سیاست رسانه ها؛ اینترنت و فناوری؛ دین؛ نژاد و قومیت؛ امور بین المللی؛ روندهای اجتماعی، جمعیتی و اقتصادی؛ علوم پایه؛ و مهاجرت را پژوهش می کنند.

 گزارش «رشد جمعیت مسلمانان اروپا»[iii] «مرکز پژوهشی پیو»، پیش بینی میکند که جمعیت مسلمان در اروپا تا سال ۲۰۵۰ افزاش می یابد و از حدود «پنج درصد»فعلی به «چهارده درصد»جمعیت اروپا می رسد. بیشترین جمعیت مسلمان بر أساس آمار سال ۲۰۱۶ در کشورهای فرانسه(۶ میلیون)، آلمان(۵ میلیون)، بریتانیا(۴.۵میلیون) و ایتالیا (۳ میلیون) است گه در سال ۲۰۵۰ جمعیت مسلمان آلمان ۱۷میلیون، بریتانیا ۱۳ میلیون ، فرانسه ۱۳ میلیون و ایتالیا ۸ میلیون بالغ میشوند. جمعیت مسلمانان اروپا از حدود ۳۰ میلیون فعلی به ۷۵ میلیون می رسد.(مدل سناریو۳) این تغییرات جمعیتی منجر به تحولات سیاسی و اجتماعی در بسیاری از کشورهای اروپایی شده است، به ویژه در پی ورود اخیر میلیون ها پناهجو که بسیاری از آنها مسلمان هستند. به عنوان مثال، در انتخابات ملی اخیر در فرانسه و آلمان، مهاجرت – و به ویژه مهاجرت مسلمانان – از موضوعات اصلی رقابت های انتخاباتی بود.

گزارش رشد جمعیت مسلمان در اروپا در واقع هشداری است به غربی ها راجع به تغییر بافت جمعیتی اروپا. این گزارش در قالب پروژه اسلامی هراسی در غرب ارزبایی میشود. اما همانطور که در مقاله«مهاجرت و جامعه اسلامی در غرب. ۱۴۰۱» منتشر شده در سایت «مرکز بین المللی مطالعات صلح» بیان کرده ام، مسلمانان در اروپا خطری برای اروپا نیستند بلکه فرصتی هستند برای توسعه تمرین همزیستی مسالمت آمیز، گفتگوی تمدنها و تقریت جهان اسلام و اروپا. اکثربت مسلمانان مهاجر به اروپا بر أساس واقعیتهای آماری نقش مثبت فرهنگی، اقتصادی و علمی در ساختن اروپا دارند.

ترجمه متن گزارش «رشد جمعیت مسلمانان اروپا» مرکز پژوهشی پیو:

مقدمه:

در سال‌های اخیر، اروپا شاهد هجوم بی‌سابقه پناهجویانی بوده است که از درگیری‌ها در سوریه و دیگر کشورهای عمدتا مسلمان فرار کرده‌اند. این موج مهاجران مسلمان بحث هایی را در مورد مهاجرت و سیاست های امنیتی در بسیاری از کشورها برانگیخته است و سؤالاتی را در مورد تعداد فعلی و آینده مسلمانان در اروپا ایجاد کرده است.

«مرکز پژوهشی پیو» برای اینکه ببیند اندازه جمعیت مسلمانان اروپا در دهه‌های آینده چگونه ممکن است تغییر کند، سه سناریو را مدل‌سازی کرده است که بسته به سطوح آتی مهاجرت متفاوت است. اینها تلاش هایی برای پیش بینی آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد نیست، بلکه مجموعه ای از پیش بینی ها درباره آنچه می تواند در شرایط مختلف اتفاق بیفتد است.

خط پایه برای هر سه سناریو، جمعیت مسلمانان اروپا (که در اینجا به عنوان 28 کشور در حال حاضر در اتحادیه اروپا، به اضافه نروژ و سوئیس تعریف می شود) تا اواسط سال 2016 است، که 25.8 میلیون نفر (4.9٪ از کل جمعیت) تخمین زده می شود  که از 19.5 میلیون (3.8٪) در سال 2010، افزایش یافته است. روش شناسی این تحقیق در پی نوشت قابل مشاهده است.[iv]

آینده جمعیت مسلمان در اروپا:

حتی اگر همه مهاجرت ها به اروپا فورا و برای همیشه متوقف شود – سناریوی “مهاجرت صفر” – هنوز انتظار می رود جمعیت مسلمانان اروپا تا سال 2050 از سطح فعلی 4.9٪ به 7.4٪ افزایش یابد. این به این دلیل است که مسلمانان جوان تر هستند (به طور متوسط ​​13 سال) و باروری بالاتری دارند (به طور متوسط ​​یک فرزند بیشتر به ازای هر زن) نسبت به سایر اروپایی ها که منعکس کننده یک الگوی جهانی است.

سناریوی دوم، «متوسط» مهاجرت فرض می‌کند که تمام جریان‌های پناهجو از اواسط سال 2016 متوقف می‌شود، اما سطوح اخیر مهاجرت «عادی» به اروپا ادامه خواهد یافت (یعنی مهاجرت افرادی که به دلایلی غیر از درخواست پناهندگی آمده‌اند؛ به یادداشت مراجعه کنید. با شرایط زیر). در این شرایط، مسلمانان می توانند در سال 2050 به 11.2 درصد از جمعیت اروپا برسند.

در نهایت، یک سناریوی مهاجرت «بالا» نشان می‌دهد که جریان بی‌سابقه پناهندگان به اروپا بین سال‌های 2014 و 2016 با همان ترکیب مذهبی (یعنی اکثراً متشکل از مسلمانان) به‌علاوه جریان معمول سالانه مهاجران عادی در آینده ادامه خواهد یافت. . در این سناریو، مسلمانان می توانند تا سال 2050 ،14 درصد از جمعیت اروپا را تشکیل دهند – تقریباً سه برابر سهم فعلی، اما هنوز به طور قابل توجهی کمتر از جمعیت مسیحیان و افراد بی دین در اروپا است.

با این حال، جریان پناهجویان که در چند سال اخیر در مقایسه با میانگین تاریخی در دهه‌های اخیر بسیار بالا بوده است در حال حاضر کاهش یافته است، زیرا اتحادیه اروپا تغییراتی در سیاست‌های خود با هدف محدود کردن جریان پناهجویان ایجاد کرده‌ است.

پیش‌بینی سطوح مهاجرت در آینده غیرممکن است، زیرا نرخ مهاجرت نه تنها به شرایط سیاسی و اقتصادی خارج از اروپا، بلکه با تغییر وضعیت اقتصادی و سیاست‌های دولت در اروپا نیز مرتبط است. اگرچه هیچ یک از این سناریوها دقیقاً مطابق پیش‌بینی‌شده اجرا نمی‌شوند، اما هر کدام مجموعه‌ای از پارامترهای تقریبی را ارائه می‌کنند که از آن‌ها می‌توان نتایج احتمالی دیگر را تصور کرد. به عنوان مثال، اگر مهاجرت منظم در سطوح اخیر ادامه یابد و برخی از پناهجویان نیز به ورود و دریافت وضعیت پناهندگی ادامه دهند – اما نه به اندازه موج تاریخی استثنایی پناهندگان از سال 2014 تا 2016 – آنگاه سهم مسلمانان در جمعیت اروپا به اندازه انتظار می رود در سال 2050 چیزی بین 11.2 تا 14 درصد باشد.

در حالی که انتظار می‌رود جمعیت مسلمانان اروپا در هر سه سناریو رشد کند – و در سناریوهای مهاجرت متوسط و زیاد بیش از دو برابر شود – از سوی دیگر، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت غیرمسلمانان اروپا در هر سناریو کاهش یابد. با این حال، مهاجرت تا حدودی این کاهش را کاهش می دهد. تقریباً نیمی از مهاجران اخیر به اروپا (47٪) مسلمان نبودند و مسیحیان بزرگترین گروه بعدی را تشکیل می دهند.

در مجموع، انتظار می رود که جمعیت اروپا (شامل مسلمانان و غیرمسلمانان) به طور قابل توجهی کاهش یابد (از حدود 521 میلیون به حدود 482 میلیون نفر) بدون هیچ گونه مهاجرت در آینده. در سناریوی مهاجرت متوسط، تقریباً ثابت می ماند، در حالی که در سناریوی مهاجرت بالا، پیش بینی می شود که رشد متوسطی داشته باشد.

تأثیر این سناریوها در کشورهای مختلف اروپایی نابرابر است (نقشه های زیر را ببینید). تا حد زیادی به دلیل سیاست های دولت، برخی از کشورها بسیار بیشتر از سایرین تحت تأثیر مهاجرت قرار دارند.

پیش‌بینی می‌شود کشورهایی که در سال‌های اخیر تعداد نسبتاً زیادی از پناهندگان مسلمان را پذیرفته‌اند، بزرگترین تغییرات را در سناریوی مهاجرت زیاد تجربه کنند . برای مثال، جمعیت آلمان (6 درصد مسلمان در سال 2016) در سناریوی بالا پیش بینی می شود تا سال 2050 حدود 20 درصد مسلمان شوند – که بازتابی از این واقعیت است که آلمان در سال های اخیر پناهندگان مسلمان زیادی را پذیرفته است – در مقایسه با 11٪ در سال های اخیر. سناریوی متوسط ​​و 9 درصد در سناریوی مهاجرت صفر.

سوئد که تعداد نسبتاً بالایی از پناهندگان را نیز پذیرفته است، اگر سطوح مهاجرت از سال 2014 تا اواسط سال 2016 به طور نامحدود ادامه یابد، تأثیرات بیشتری را تجربه خواهد کرد: جمعیت سوئد (8٪ مسلمان در سال 2016) می تواند به 31٪ مسلمان در این کشور افزایش یابد. سناریوی بالا تا سال 2050، در مقایسه با 21 درصد در سناریوی متوسط ​​و 11 درصد بدون مهاجرت بیشتر مسلمانان.

در مقابل، کشورهایی که پیش‌بینی می‌شود بیشترین تغییرات را در سناریوی متوسط ​​تجربه کنند (مانند بریتانیا) معمولاً مقصدی برای بیشترین تعداد مهاجران عادی مسلمان بوده‌اند. این سناریو فقط مهاجرت منظم را مدل می کند.

و کشورهایی با جمعیت مسلمان که به ویژه جوان هستند یا تعداد نسبتاً زیادی فرزند دارند، مهمترین تغییر را در سناریوی مهاجرت صفر خواهند دید. فرانسه، ایتالیا و بلژیک از جمله این کشورها هستند.

برخی از کشورها تغییر کمی در هر یک از سناریوها را تجربه خواهند کرد، معمولاً به این دلیل که مسلمانان کمی برای شروع یا سطوح پایین مهاجرت (یا هر دو) دارند.

نقطه شروع همه این سناریوها جمعیت اروپا از اواسط سال 2016 است. با این حال، ارائه شمارش دقیق مسلمانان در حال حاضر در اروپا، کار ساده ای نیست. برآوردهای سال 2016 بر اساس تجزیه و تحلیل مرکز تحقیقات پیو و پیش بینی بهترین داده های سرشماری و نظرسنجی موجود در هر کشور همراه با داده های مربوط به مهاجرت از یورواستات و سایر منابع است. در حالی که هویت مسلمان اغلب به طور مستقیم اندازه گیری می شود، در برخی موارد باید به طور غیرمستقیم بر اساس خاستگاه ملی مهاجران تخمین زده شود (برای جزئیات به روش شناسی مراجعه کنید).

پناهندگان:

یکی از منابع عدم اطمینان آینده جمعیت مسلمان اروپا، وضعیت پناهجویانی است که به آنها وضعیت پناهندگی داده نمی شود. تخمین زده می شود که 3.7 میلیون مسلمان بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 به اروپا مهاجرت کرده اند، از جمله حدود 2.5 میلیون مهاجر عادی که به صورت قانونی به عنوان کارگر، دانشجو و غیره وارد شده اند، همچنین 1.3 میلیون مسلمانی که وضعیت پناهندگی دارند یا انتظار می رود به آنها اعطا شود. از جمله حدود 980000 پناهنده مسلمان که بین سال های 2014 تا اواسط سال 2016 وارد شدند.

بر اساس نرخ‌های اخیر تایید درخواست‌های پناهندگی، مرکز تحقیقات پیو تخمین می‌زند که نزدیک به یک میلیون (970000) پناهجوی مسلمان دیگری که در سال‌های اخیر به اروپا آمده‌اند، بر اساس نرخ‌های تایید قبلی در یک کشور، درخواست پناهندگی آنها پذیرفته نخواهد شد. بر اساس کشور این تخمین ها همچنین نرخ های مورد انتظار پس گرفتن درخواست ها برای وضعیت پناهندگی را در نظر می گیرند (برای جزئیات به روش شناسی مراجعه کنید).

این پناهجویان «در بلاتکلیفی» در نهایت به کجا خواهند رفت، مشخص نیست: برخی ممکن است به طور داوطلبانه اروپا را ترک کنند یا اخراج شوند، در حالی که برخی دیگر حداقل به طور موقت باقی خواهند ماند تا زمانی که برای رد درخواست پناهندگی خود تجدید نظر کنند. برخی نیز ممکن است سعی کنند به طور غیرقانونی در اروپا بمانند.

برای پیش‌بینی‌های جمعیتی آتی ارائه‌شده در این گزارش، فرض بر این است که تنها مهاجران مسلمانی که قبلاً دارای موقعیت قانونی هستند یا انتظار می‌رود کسب کنند، برای درازمدت در اروپا باقی می‌مانند و مبنایی معادل 25.8 میلیون مسلمان تا سال 2016 ارائه می‌کند (4.9). درصد از جمعیت اروپا). با این حال، اگر همه تقریباً یک میلیون مسلمانی که در حال حاضر در بلاتکلیفی قانونی در اروپا هستند، در اروپا باقی بمانند – که بعید به نظر می‌رسد – رقم پایه سال 2016 می‌تواند تا 26.8 میلیون نفر افزایش یابد، با اثرات موجی در هر سه سناریو.

اینها چند یافته کلیدی از یک تحلیل جمعیتی جدید مرکز تحقیقات پیو هستند – بخشی از یک تلاش گسترده تر برای پیش بینی رشد جمعیت گروه های مذهبی در سراسر جهان. این گزارش که به مسلمانان در اروپا به دلیل تغییرات سریع ناشی از هجوم اخیر پناهجویان می پردازد، اولین تخمین ها را از رشد جمعیت مسلمانان در اروپا پس از موج پناهندگان بین سال های 2014 تا اواسط سال 2016 ارائه می دهد. از بهترین داده‌های موجود همراه با روش‌های برآورد و پیش‌بینی توسعه‌یافته در مطالعات جمعیت‌شناختی قبلی مرکز تحقیقات Pew استفاده می‌کند. پیش‌بینی‌ها اندازه کنونی جمعیت مسلمان و غیرمسلمان در اروپا و همچنین مهاجرت بین‌المللی، ترکیب سن و جنس، نرخ باروری و مرگ و میر و الگوهای تغییر مذهب را در نظر می‌گیرند. (برای جزئیات بیشتر به روش شناسی مراجعه کنید.)

تنوع جمعیت مسلمانان اروپا:

 این شامل مسلمانانی است که در اروپا و در طیف گسترده ای از کشورهای غیر اروپایی متولد شده اند. شامل اهل سنت، شیعه و صوفی است. سطوح تعهد و اعتقاد مذهبی در میان جمعیت مسلمان اروپا متفاوت است. برخی از مسلمانانی که در این گزارش برشمرده شده اند، هویت مسلمان را در زندگی روزمره خود برجسته نمی دانند. برای دیگران، هویت مسلمان عمیقاً زندگی روزمره آنها را شکل می دهد. با این حال، کمی کردن ارادت دینی و مقولات هویت مسلمانی، خارج از محدوده این گزارش است.

از اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016، تعداد مسلمانان در اروپا تنها از طریق افزایش طبیعی به طور قابل توجهی افزایش یافت – یعنی تعداد تولدهای تخمینی بیش از 2.9 میلیون نفر از مرگ و میر مسلمانان در آن دوره بیشتر بود. اما بیشتر رشد جمعیت مسلمانان در اروپا در طول این دوره (حدود 60٪) به دلیل مهاجرت بود: جمعیت مسلمانان از مهاجرت خالص (یعنی تعداد مسلمانانی که وارد شدند منهای تعداد کسانی که خارج شدند، از جمله 3.5 میلیون نفر افزایش یافت. هم مهاجران عادی و هم پناهندگان). در همان دوره، زیان نسبتاً کمی در جمعیت مسلمان به دلیل تغییر مذهبی رخ داد – تخمین زده می‌شود که 160000 نفر بیشتر هویت دینی خود را از مسلمان به دین دیگری (یا به هیچ دینی) تغییر داده‌اند تا اینکه از یک دین دیگر یا بدون دین به اسلام تبدیل شده‌اند. دین – اگرچه این تأثیر متوسطی در مقایسه با تولد، مرگ و میر و مهاجرت داشت

در مقایسه، جمعیت غیرمسلمان در اروپا بین سال‌های 2010 و 2016 اندکی کاهش یافت. کاهش طبیعی حدود 1.7 میلیون نفر در جمعیت غیرمسلمان اروپا نسبت به افزایش خالص مهاجران غیرمسلمان و یک تغییر خالص ناچیز به دلیل مذهبی بیشتر بود.

بقیه گزارش با جزئیات بیشتری به این یافته ها می پردازد. بخش اول تعداد مهاجران به اروپا را بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016، از جمله الگوهای مذهبی و وضعیت پناهندگی بررسی می کند. بخش بعدی، کشورهای مبدأ و مقصد اصلی مهاجران اخیر به اروپا، از جمله درصد تخمینی مسلمانان در هر مورد را شرح می دهد. یک نوار کناری به افکار عمومی اروپا در مورد افزایش پناهندگان از کشورهایی مانند عراق و سوریه می پردازد. دیگری روندهای سیاست های دولت در قبال پناهندگان و مهاجرت را در کشورهای جداگانه و اتحادیه اروپا به طور کلی خلاصه می کند. بخش زیر سه سناریو پیش‌بینی را بر اساس کشور به کشور عمیق‌تر بررسی می‌کند. در نهایت، دو بخش آخر داده‌هایی را در مورد دو عامل کلیدی جمعیت‌شناختی دیگر که بر رشد جمعیت تأثیر می‌گذارند نشان می‌دهد: باروری و ساختار سنی.

این گزارش توسط مرکز تحقیقاتی پیو به عنوان بخشی از پروژه آینده مذهبی جهانی Pew-Templeton تهیه شده است که تغییرات مذهبی و تأثیر آن را بر جوامع در سراسر جهان تجزیه و تحلیل می کند. بودجه پروژه آتی مذهبی جهانی از موسسه خیریه Pew و بنیاد جان تمپلتون تامین می شود.

افزایش تعداد پناهندگان – بیشتر آنها مسلمان – بین سال های 2014 تا اواسط سال 2016:

 به طور کلی، صرف نظر از مذهب یا وضعیت مهاجرت، تخمین زده می شود که بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016، حدود 7 میلیون مهاجر به اروپا وارد شده اند (1.7 میلیون پناهجوی که انتظار نمی رود درخواست های آنها برای پناهندگی تایید شود)

از نظر تاریخی، سهم نسبتاً کمی از مهاجران به اروپا پناهندگان ناشی از خشونت یا آزار و اذیت در کشورهای خود هستند.2 این وضعیت از اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 ادامه داشت – تقریباً سه چهارم از مهاجران به اروپا در این دوره (5.4) میلیون نفر) مهاجران عادی بودند (یعنی نه پناهنده)

اما تعداد پناهندگان از سال 2014 افزایش یافته است. در طول دوره سه و نیم ساله از اواسط سال 2010 تا پایان سال 2013، حدود 400000 پناهنده (به طور متوسط ​​110000 نفر در سال) وارد اروپا شدند. بین آغاز سال 2014 تا اواسط سال 2016 – تنها دو سال و نیم – تقریباً سه برابر بیشتر پناهنده (1.2 میلیون یا حدود 490000 سالانه) به اروپا آمدند، زیرا درگیری ها در سوریه، عراق و افغانستان ادامه یافت یا تشدید شد. . (این ارقام شامل 970000 پناهجوی مسلمان اضافی و 680000 پناهجوی غیرمسلمان نمی شود که بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 وارد شده اند اما پیش بینی نمی شود که وضعیت قانونی در اروپا دریافت کنند)

از این تقریباً 1.6 میلیون نفر که بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 در اروپا وضعیت پناهندگی دریافت کردند (یا انتظار می رود درخواست آنها در آینده تأیید شود)، بیش از سه چهارم (78٪ یا 1.3 میلیون) تخمین زده می شود در مقایسه، درصد کمتری از مهاجران منظم به اروپا در این دوره (46 درصد) مسلمان بودند، اگرچه این میزان هنوز به میزان زیادی از سهم کل جمعیت اروپا که مسلمان هستند بیشتر است و در نتیجه به رشد جمعیت مسلمانان اروپا کمک می کند. در واقع، حدود دو سوم مسلمانانی که از اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 وارد اروپا شدند، مهاجران عادی بودند و نه پناهنده.

در مجموع، اکثریت اندکی از همه مهاجران به اروپا – چه پناهندگان و چه مهاجران عادی – بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 (تقریباً 53٪) مسلمان بودند. در مجموع، حدود 3.7 میلیون مسلمان و 3.3 میلیون غیرمسلمان در این مدت وارد اروپا شدند.

مهاجران غیرمسلمان به اروپا به طور کلی بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 اکثراً مسیحی (تقریباً 1.9 میلیون نفر)، افراد بدون وابستگی مذهبی (410000)، بودایی ها (390000) و هندوها (350000) بودند. مسیحیان 30 درصد از مهاجران عادی را تشکیل می دهند (1.6 میلیون مهاجر مسیحی معمولی؛ 55 درصد از کل مهاجران عادی غیر مسلمان) و 16 درصد از کل پناهندگان (250000 پناهنده مسیحی؛ 71 درصد از کل پناهندگان غیرمسلمان).

مهاجرین و پناهندگان سوریه:

 با در نظر گرفتن هجوم کل پناهندگان و مهاجران عادی با هم، بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016، بیش از هر کشور دیگری مهاجران از سوریه به اروپا آمده اند. از 710000 مهاجر سوری در این دوره به اروپا، بیش از 9 نفر از هر ده نفر (94٪ یا 670000) به دنبال پناه بردن از جنگ داخلی سوریه، خشونت های انجام شده توسط دولت اسلامی یا برخی درگیری های دیگر بودند.

تخمین زده می شود که از هر ده مهاجر سوری 9 نفر (91 درصد) مسلمان بودند. در این مورد و بسیاری موارد دیگر، ترکیب مذهبی مهاجران با ترکیب مذهبی کشور مبدأ آنها مطابقت دارد. در برخی موارد دیگر، داده هایی برای مهاجران از یک کشور خاص به کشور مقصد در دسترس است. برای مثال، در میان مهاجران مصری به اتریش، سهم بیشتری از مسیحیان نسبت به کسانی که در مصر زندگی می کنند، وجود دارد. در صورت وجود، این نوع داده ها برای تخمین ترکیب مذهبی مهاجران جدید استفاده می شود. (برای جزئیات بیشتر، به روش شناسی مراجعه کنید.)

پس از سوریه، بزرگترین منابع پناهجویان اخیر به اروپا افغانستان (180000) و عراق (150000) هستند. مجدداً، در هر دو مورد، تقریباً همه مهاجران از این کشورها پناهندگان جنگ بودند و اکثریت قریب به اتفاق هر دو مکان مسلمان بودند.

با این حال، چندین کشور دیگر منشاء مهاجران بیشتر به اروپا بودند. برای مثال، هند دومین منبع بزرگ مهاجران به اروپا (480000) بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 بود. تعداد بسیار کمی از این مهاجران به عنوان پناهنده آمده بودند و تنها حدود 15 درصد آنها مسلمان بودند.

کشورهای اصلی مبدا مهاجران در برزخ قانونی لزوماً کشورهای اصلی مبدا در میان پناهندگان پذیرفته شده قانونی نیستند. به عنوان مثال، تعداد نسبتا کمی از سوری ها در بلاتکلیفی قانونی به سر می برند، در حالی که آلبانی، جایی که پناهجویان کمتری از آن می آیند، منشاء تعداد زیادی از متقاضیان رد شده است. در این میان، افغانستان هم منبع اصلی پناهندگان پذیرفته شده قانونی و هم کشور اصلی مبدأ کسانی است که در بلاتکلیفی قانونی قرار دارند.

از آنجایی که معیار اولیه تصمیم گیری در مورد پناهندگی، امنیت کشور مبدأ است، به ویژه کشورهای خطرناک مانند سوریه، نرخ پذیرش بسیار بالاتری نسبت به سایرین دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کشورهای مبدأ افرادی که در بلاتکلیفی قانونی قرار دارند، به گزارش سال 2017 مرکز تحقیقات پیو، «هنوز در برزخ: حدود یک میلیون پناهجو در انتظار صحبت درباره اینکه آیا می‌توانند اروپا را به خانه بخوانند یا خیر» مراجعه کنید.

سوریه همچنین بزرگترین منبع مهاجران مسلمان به اروپا در سال های اخیر بوده است. اما مراکش، پاکستان، بنگلادش و ایران نیز تعداد قابل توجهی از مهاجران مسلمان را از اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 به اروپا فرستادند – بیش از یک میلیون نفر در مجموع – و اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان این کشورها به عنوان مهاجران عادی و نه به عنوان مهاجر به اروپا آمدند.

آلمان مقصد اصلی پناهندگان مسلمان است. بریتانیا مقصد اصلی مهاجران مسلمان است:

آلمان از اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 مقصد حدود 670000 پناهجو بوده است – بیش از سه برابر کشوری که بیشترین تعداد پناهنده را دارد، یعنی سوئد (200000). تعداد مشابهی از مهاجران عادی از خارج از اروپا نیز در سال های اخیر (680000) وارد آلمان شده اند. اما از نظر مذهبی، پناهندگان و سایر مهاجران به آلمان بسیار متفاوت به نظر می رسند. تخمین زده می شود 86 درصد از پناهندگان پذیرفته شده توسط آلمان مسلمان بودند، در حالی که تنها 40 درصد از مهاجران عادی به آلمان بودند.

آلمان دارای بزرگترین جمعیت و اقتصاد در اروپا است، در مرکز قاره واقع شده است و سیاست های مطلوبی در قبال پناهجویان دارد (برای اطلاعات بیشتر در مورد سیاست های اتحادیه اروپا در قبال پناهندگان، به این نوار کناری مراجعه کنید). با این حال، بریتانیا در واقع مقصد تعداد بیشتری از مهاجران خارج از اروپا به طور کلی بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 (1.6 میلیون) بود. بریتانیا در همه پرسی سال 2016 به خروج از اتحادیه اروپا رأی داد، که ممکن است در آینده بر الگوهای مهاجرت تأثیر بگذارد، اما همچنان در این گزارش به عنوان بخشی از اروپا به حساب می آید.

تعداد نسبتا کمی از مهاجران اخیر به بریتانیا (60000) پناهنده بودند، اما بیش از 1.5 میلیون مهاجر عادی در سال های اخیر به آنجا رسیدند. به طور کلی، تخمین زده می شود که 43 درصد از کل مهاجران به بریتانیا بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 مسلمان بوده اند.

آلمان با ترکیب پناهندگان مسلمان و مهاجران عادی مسلمان، مقصد مهاجران مسلمان بیشتری نسبت به بریتانیا بود (850000 در مقابل 690000).

فرانسه همچنین بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 بیش از نیم میلیون مهاجر مسلمان – که عمدتاً مهاجران عادی بودند – پذیرفت، در حالی که 400000 مسلمان وارد ایتالیا شدند. دو کشور مجموعاً 210000 پناهنده (130000 توسط ایتالیا و 80000 توسط فرانسه) را پذیرفتند که بیشتر آنها مسلمان بودند.

سوئد حتی بیشتر از بریتانیا، ایتالیا و فرانسه پناهنده دریافت کرد که همگی جمعیت بسیار بیشتری دارند. اکثریت زیادی از این 200000 پناهنده (تقریباً 77٪) مسلمان بودند. سوئد همچنین پذیرای 250000 مهاجر عادی بود که بیشتر آنها مسلمان (58 درصد) بودند. به طور کلی، 300000 مهاجر مسلمان – 160000 نفر از آنها پناهنده – در سال های اخیر وارد سوئد شده اند. از اواسط سال 2010، تنها آلمان، بریتانیا، فرانسه و ایتالیا تعداد بیشتری از مهاجران مسلمان را به اروپا دریافت کردند. اما از آنجایی که سوئد خانه کمتر از 10 میلیون نفر است، این مهاجران تأثیر بیشتری بر ترکیب مذهبی کلی سوئد دارند تا مهاجرت مسلمانان به کشورهای بزرگتر در اروپای غربی.

این تخمین ها شامل مهاجرت از یک کشور اتحادیه اروپا به کشور دیگر نمی شود. برخی از کشورها، به ویژه آلمان، تعداد زیادی مهاجر عادی را از داخل اتحادیه اروپا دریافت کردند. در واقع، با حدود 800000 مهاجر جدید از دیگر کشورهای اتحادیه اروپا، آلمان تعداد بیشتری از مهاجران درون اتحادیه اروپا را نسبت به مهاجران عادی از خارج از اتحادیه اروپا دریافت کرد. مهاجران درون اتحادیه اروپا معمولاً ترکیب مذهبی مشابهی با اروپایی ها دارند.

تعداد پناهجویان مسلمان در بلاتکلیفی قانونی – یعنی کسانی که قبلاً درخواست پناهندگی آنها رد شده است یا انتظار می رود که درخواست پناهندگی آنها رد شود – به طور قابل توجهی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، عمدتاً به دلیل تفاوت در سیاست های پناهندگی، تفاوت در تعداد درخواست ها. دریافت و منشاء متفاوت آن مهاجران. به عنوان مثال، آلمان با وجود نرخ نسبتا پایین رد، تعداد زیادی مهاجر مسلمان در بلاتکلیفی قانونی دارد – عمدتاً به این دلیل که تعداد زیادی درخواست برای پناهندگی دریافت کرده است. آلمان از اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 حدود 900000 درخواست پناهندگی از مسلمانان دریافت کرد و پیش بینی می شود که در نهایت 580000 درخواست پناهندگی را بپذیرد و تقریباً 320000 را رد کند – یا کمی بیش از یک سوم (به استثنای درخواست هایی که پس گرفته شده اند)

این نرخ رد شدن مشابه سوئد است. در نهایت انتظار می‌رود که سوئد حدود 90000 مورد از تقریباً 240000 درخواست مسلمان را رد کند (دوباره، بدون احتساب انصراف). در همین حال، پیش‌بینی می‌شود که فرانسه سه چهارم درخواست‌های مسلمانان را رد کند و جمعیتی معادل 140000 نفر (از 190000 درخواست مسلمان) «در بلاتکلیف» باقی بگذارد. انتظار می رود ایتالیا حدود نیمی از متقاضیان مسلمان (90000 از 190000 درخواست) را رد کند و بریتانیا 60000 از 100000 درخواست را رد کند.

داده های دوره 2010 تا 2013 بر اساس نرخ تصمیم گیری درخواست است. اما به دلیل ترکیبی از برنامه‌های هنوز حل‌نشده و فقدان داده‌های جامع درباره تصمیم‌های اخیر در زمان انجام این تحلیل، الگوهای رد برای دوره 2014 تا اواسط سال 2016 بر اساس نرخ‌های رد در سال‌های 2010 تا 2013 برای هر کشور مبدا و مقصد برآورد می‌شود. جفت (برای جزئیات، به روش شناسی مراجعه کنید). هیچ اولویت مذهبی ذاتی مقررات پناهندگی در اروپا وجود ندارد. با این حال، اگر آزار و شکنجه مذهبی دلیلی برای پناهندگی باشد، آن زمینه (در مقابل وابستگی مذهبی به خودی خود) می تواند در فرآیند تصمیم گیری در نظر گرفته شود. دین در این گزارش بر اساس اطلاعات موجود در مورد کشورهای مبدا و الگوهای جریان مهاجرت بر اساس مذهب تخمین زده شده است – تصمیمات کاربردی توسط گروه مذهبی گزارش نشده است.

چگونه جمعیت مسلمانان اروپا در دهه های آینده تغییر کند:

سه سناریوی مرکز تحقیقات پیو که اندازه آینده جمعیت مسلمانان در اروپا را پیش‌بینی می‌کند منعکس کننده عدم اطمینان در مورد جریان‌های مهاجرت آینده به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی خارج از اروپا و همچنین تغییر سیاست‌های مهاجرتی در منطقه است.

این پیش‌بینی‌ها از حدود 26 میلیون مسلمان در اروپا تا سال 2016 شروع می‌شود، که پناهجویانی را که انتظار نمی‌رود وضعیت قانونی کسب کنند، مستثنی می‌کند. حتی بدون مهاجرت آینده، جمعیت مسلمانان اروپا تا سال 2050 بر اساس الگوهای باروری و سنی 10 میلیون نفر افزایش خواهد یافت (اینجا را ببینید). اگر سطوح گذشته مهاجرت منظم در آینده ادامه یابد – اما بدون پناهجوی بیشتر – جمعیت مسلمانان در اروپا تا اواسط قرن به نزدیک به 58 میلیون افزایش می یابد (سناریوی متوسط). و اگر جریان‌های سنگین پناهجویانی که در سال‌های اخیر دیده می‌شود، در آینده در کنار مهاجرت منظم (سناریوی مهاجرت بالا) ادامه یابد، تا سال 2050 بیش از 75 میلیون مسلمان در اروپا وجود خواهد داشت.

در هر سه سناریو، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت غیرمسلمان در اروپا از هم اکنون تا سال 2050 کاهش یابد.

در سال 2016، فرانسه و آلمان بیشترین تعداد مسلمانان را در اروپا دارند. اما در سناریوی مهاجرت متوسط، بریتانیا با پیش بینی 13 میلیون مسلمان در سال 2050 (در مقایسه با پیش بینی 12.6 میلیون در فرانسه و 8.5 میلیون در آلمان) از آنها پیشی خواهد گرفت. دلیل این امر این است که بریتانیا بین اواسط سال 2010 تا اواسط سال 2016 بهترین کشور مقصد برای مهاجران عادی مسلمان (در مقابل پناهندگان) بوده است، و سناریوی متوسط ​​فرض می‌کند که فقط مهاجرت منظم ادامه خواهد داشت.

از سوی دیگر، در سناریوی مهاجرت بالا، آلمان با فاصله زیادی بیشترین تعداد مسلمانان را در سال 2050 خواهد داشت – 17.5 میلیون نفر. این پیش بینی نشان دهنده پذیرش تعداد زیادی از پناهندگان مسلمان در سال های اخیر توسط آلمان است. سناریوی بالا فرض می‌کند که این جریان‌های پناهجو در دهه‌های آینده، نه تنها با همان حجم، بلکه با همان ترکیب مذهبی (یعنی بسیاری از پناهندگان از کشورهای عمدتاً مسلمان) ادامه خواهد یافت. در مقایسه با بریتانیا و فرانسه، آلمان در سال‌های اخیر مهاجران مسلمان کمتری را دریافت کرده است.

در صورت ادامه مهاجرت منظم یا هجوم پناهندگان (یا هر دو) سایر کشورهای اروپایی کوچکتر نیز انتظار می رود رشد قابل توجهی در جمعیت مسلمان خود تجربه کنند. به عنوان مثال، در سوئد، تعداد مسلمانان از کمتر از یک میلیون (810000) در سال 2016 به حدود 2.5 میلیون نفر در سال 2050 در سناریوی متوسط، و پنج برابر به تقریباً 4.5 میلیون در سناریوی بالا افزایش می یابد.

اما برخی کشورها – حتی برخی از کشورهای بزرگ مانند لهستان – در سال 2016 تعداد مسلمانان بسیار کمی داشتند و پیش بینی می شود که در هر سه سناریو در سال 2050 تعداد مسلمانان بسیار کمی داشته باشند. جمعیت مسلمانان لهستان در سال 2016 تقریباً 10000 نفر بود و در سناریوی متوسط ​​به 50000 نفر و در سناریوی بالا به 60000 نفر افزایش می یابد.

انتظار می رود که این تعداد رو به رشد مسلمانان در اروپا، همراه با کاهش پیش بینی شده جمعیت غیرمسلمان، منجر به افزایش سهم مسلمانان در کل جمعیت اروپا در همه سناریوها شود.

حتی اگر هر کشور اتحادیه اروپا به اضافه نروژ و سوئیس بلافاصله مرزهای خود را به روی هرگونه مهاجرت بیشتر ببندند، انتظار می‌رود که سهم مسلمانان از جمعیت این 30 کشور از 4.9 درصد در سال 2016 به 7.4 درصد در سال 2050 افزایش یابد. در سناریوی مهاجرت متوسط، با پیش بینی مهاجرت منظم در آینده اما بدون پناهنده، سهم مسلمانان اروپا تا اواسط قرن به 11.2 درصد افزایش خواهد یافت. و اگر جریان بالای پناهجویان در دهه‌های آینده ادامه یابد، اروپا در سال 2050 14 درصد مسلمان خواهد بود – افزایش قابل‌توجهی، اگرچه هنوز اقلیت نسبی در منطقه‌ای با اکثریت مسیحی است.

قبرس در حال حاضر بالاترین سهم مسلمانان را در اتحادیه اروپا دارد (25.4%) که عمدتاً به دلیل حضور تاریخی ترک‌های قبرسی عمدتا مسلمان در بخش شمالی جزیره است. پیش بینی نمی شود که مهاجرت در سناریوهای آینده سهم مسلمانان از جمعیت قبرس را به طور چشمگیری تغییر دهد.

در هر دو سناریوی مهاجرت صفر و متوسط، قبرس بیشترین سهم مسلمانان در اروپا را در سال 2050 حفظ خواهد کرد. اما در سناریوی مهاجرت بالا، سوئد – که در میان کشورهایی بود که در جریان موج اخیر تعداد زیادی از پناهندگان را پذیرفت – پیش بینی می شود. حتی از قبرس هم پیشی گرفت. در این سناریو، تقریباً از هر ده سوئدی سه نفر (30.6 درصد) در اواسط قرن مسلمان خواهند بود.

حتی در سناریوی متوسط، بدون هیچ گونه جریان پناهندگی در آینده، انتظار می رود سوئد از سال 2050 دومین سهم بزرگ مسلمانان (20.5٪) را داشته باشد. اگر مهاجرت به طور کلی متوقف شود، درصد بسیار کمتری از سوئدی ها (11.1٪) خواهند بود. در سال 2050 مسلمان باشید

مهاجرت همچنین موجب افزایش پیش بینی شده در سهم مسلمانان فرانسه، بریتانیا و چندین کشور دیگر می شود. پیش‌بینی می‌شود که فرانسه و بریتانیا در سناریوی متوسط ​​تا سال 2050 تقریباً 17 درصد مسلمان باشند، که چندین درصد بیشتر از آن چیزی است که اگر همه مهاجرت‌ها در آینده متوقف شود، خواهد بود. از آنجایی که هر دو کشور تعداد بیشتری از مهاجران عادی مسلمان را نسبت به پناهندگان مسلمان پذیرفته اند، فرانسه و بریتانیا بین سناریوی متوسط ​​و سناریوی بالا تفاوت زیادی ندارند.

از سوی دیگر، آلمان، بسته به جریان پناهندگان آینده، تفاوت چشمگیری در سهم مسلمانان پیش بینی شده خود مشاهده می کند. سهم مسلمانان در آلمان (6.1 درصد در سال 2016) در سال 2050 در سناریوی متوسط ​​به 10.8 درصد افزایش می یابد، که در آن مهاجرت منظم با سرعت اخیر خود ادامه می یابد و جریان پناهجویان به طور کامل متوقف می شود. اما اگر حجم اخیر جریان پناهجویان نیز ادامه یابد، در سناریوی بالا به 19.7 درصد افزایش خواهد یافت. الگوی مشابهی در اتریش وجود دارد (6.9٪ مسلمان در سال 2016، 10.6٪ در سال 2050 در سناریوی متوسط ​​و 19.9٪ در سال 2050 در سناریوی بالا).

از هم اکنون تا اواسط قرن، برخی از کشورهای اروپایی می توانند شاهد افزایش قابل توجه جمعیت مسلمان خود در سناریوهای متوسط ​​و بالا باشند. به عنوان مثال، سهام مسلمانان سوئد و بریتانیا در سناریوی متوسط ​​بیش از 10 درصد افزایش می یابد، در حالی که چندین کشور دیگر افزایش مشابهی را در سناریوی بالا تجربه خواهند کرد. بزرگترین افزایش برای یک کشور در هر سناریو، سوئد در سناریوی بالا خواهد بود – افزایش 22.4 درصدی، با افزایش درصد مسلمانان در جمعیت سوئد به 30.6٪.

سایر کشورها تحت این سناریوها فقط افزایش های حاشیه ای را شاهد خواهند بود. برای مثال، انتظار می‌رود که جمعیت مسلمانان یونان در سناریوی متوسط ​​تنها 2.4 درصد افزایش یابد. و به ندرت در هر سناریویی در چندین کشور اروپای مرکزی و شرقی، از جمله لهستان، لتونی و لیتوانی، تغییری پیش بینی شده است.

در اروپا به طور کلی، حتی اگر تمام مهاجرت مسلمانان به اروپا به طور فوری و دائمی متوقف شود – یک سناریوی مهاجرت صفر – انتظار می رود که جمعیت مسلمانان اروپا 2.5 درصد افزایش یابد، از سطح فعلی 4.9٪ به 7.4٪ تا 2050. این به این دلیل است که مسلمانان در اروپا به طور قابل توجهی جوان تر هستند و نرخ باروری بالاتری نسبت به سایر اروپایی ها دارند. بدون هیچ گونه مهاجر آینده، این روندهای جمعیتی غالب منجر به افزایش پیش بینی شده حداقل 3 درصدی در سهم مسلمانان فرانسه، بلژیک، ایتالیا و بریتانیا خواهد شد.

مسلمانان به طور متوسط به ازای هر زن یک فرزند بیشتر از سایر اروپایی ها دارند:

 جدای از مهاجرت، نرخ باروری از دیگر پویایی‌هایی است که جمعیت مسلمان رو به رشد اروپا را به پیش می‌برد. مسلمانان اروپا نسبت به سایر گروه های مذهبی (یا افراد بی دین) در این منطقه فرزندان بیشتری دارند. (فرض می شود که نرخ باروری مهاجران تازه مسلمان به اروپا با نرخ باروری مسلمانان در کشورهای مقصدشان مطابقت دارد؛ برای جزئیات بیشتر، به روش شناسی مراجعه کنید)

همه فرزندانی که از زنان مسلمان به دنیا می آیند در نهایت مسلمان نیستند، اما کودکان معمولاً بیشتر از سایرین هویت مذهبی والدین خود را قبول می کنند.

در مجموع، پیش‌بینی می‌شود که نرخ باروری کل زنان غیرمسلمان اروپایی در دوره 2015-2020 به طور متوسط ​​1.6 فرزند باشد، در حالی که این نرخ برای هر زن مسلمان در منطقه 2.6 فرزند است. این تفاوت یک فرزند به ازای هر زن به ویژه با توجه به این که باروری در میان مسلمانان اروپایی از سطح جایگزینی (یعنی نرخ تولد مورد نیاز برای حفظ اندازه یک جمعیت) فراتر می رود در حالی که غیرمسلمانان به اندازه کافی فرزندان ندارند تا جمعیت خود را ثابت نگه دارند، قابل توجه است.

تفاوت بین زنان مسلمان و سایرین در کشورهای اروپایی به طور قابل توجهی متفاوت است. در برخی از کشورها، نابرابری زیاد است. برای مثال، نرخ باروری تخمینی کنونی برای زنان مسلمان در فنلاند، 3.1 فرزند به ازای هر زن است، در حالی که این نرخ برای فنلاندی های غیر مسلمان 1.7 است.

در میان کشورهای اروپای غربی با بیشترین جمعیت مسلمان، زنان مسلمان آلمان باروری نسبتاً پایینی دارند و تنها 1.9 فرزند به ازای هر زن (در مقایسه با 1.4 برای آلمانی های غیرمسلمان). در همین حال، مسلمانان در بریتانیا و فرانسه به طور متوسط ​​2.9 فرزند دارند که یک فرزند کامل به ازای هر زن بیشتر از غیرمسلمانان است. این یکی از دلایلی است که جمعیت مسلمان آلمان – هم از نظر تعداد و هم به عنوان سهمی از جمعیت کلی – پیش بینی نمی شود که همگام با جمعیت مسلمان بریتانیایی و فرانسوی باشد، مگر در سناریوی بالا (که شامل جریان های آتی پناهجویان زیادی می شود)

در برخی کشورها، از جمله بلغارستان و یونان، تفاوت کمی در نرخ باروری بین مسلمانان و غیرمسلمانان وجود دارد.

با گذشت زمان، پیش‌بینی می‌شود که نرخ باروری مسلمانان کاهش یابد و شکاف جمعیت غیرمسلمان را از یک فرزند کامل به ازای هر زن به 0.7 فرزند بین سال‌های 2045 تا 2050 کاهش دهد. این به این دلیل است که نرخ باروری مهاجران نسل دوم و سوم عموما مشابه نرخ های کلی در کشورهای پذیرفته شده خود می شوند.

نرخ پایین باروری در اروپا در میان غیر مسلمانان تا حد زیادی مسئول کاهش پیش بینی شده در کل جمعیت منطقه بدون مهاجرت آینده است.

جمعیت جوان مسلمان در اروپا به رشد جمعیت مسلمان کمک می کند:

توزیع سنی یک گروه مذهبی نیز عامل مهمی در رشد جمعیتی است. مسلمانان اروپا در گروه‌های سنی جوان متمرکز هستند – سهم مسلمانان کمتر از 15 سال (27٪) تقریباً دو برابر سهم غیرمسلمانان کودک است (15٪). و در حالی که از هر ده اروپایی غیرمسلمان، یک نفر 75 سال و بالاتر دارد، این تنها در مورد 1 درصد از مسلمانان اروپا صادق است.

از سال 2016، 13 سال تفاوت بین میانگین سنی مسلمانان در اروپا (30.4 سال) و اروپایی های غیر مسلمان (43.8) وجود دارد. از آنجایی که سهم بیشتری از مسلمانان نسبت به جمعیت عمومی در سنین باروری هستند، جمعیت آنها سریعتر رشد می کند، حتی اگر نرخ باروری مسلمانان و غیرمسلمانان یکسان باشد.

از سال 2016، فرانسه و آلمان بیشترین اختلاف سنی را در اروپا بین مسلمانان و غیرمسلمانان دارند. میانگین سنی مسلمانان در فرانسه تنها 27 سال است، در حالی که برای غیرمسلمانان 43 سال است. آلمان به همان اندازه شکاف بزرگی دارد (31 برای مسلمانان، 47 برای غیر مسلمانان).

پایان.

نمودارها

پی نوشت:

[i] https://www.pewresearch.org/religion/2017/11/29/europes-growing-muslim-population/

[ii] Michael Dimock

[iii] Europe’s Growing Muslim Population.

[iv] https://www.pewresearch.org/religion/2017/11/29/appendix-a-methodology-europes-muslim-population/. Visited on 7 July 2022.