فاطمه خادم شیرازی
پژوهشگر و مدرس دانشگاه
مرکز بین المللی مطالعات صلحIPSC-
یکی از بزرگترین دستاوردهایی که اخیراً جنگ غزه به دست آورده ، پیوستن دانشگاه های معتبر آمریکایی از نظر علمی و آکادمیک ،خشم دانشجویان و اساتید این دانشگاه ها نسبت به جنایات نسل کشی در فلسطین است.بخش آکادمیک در آمریکا همچنین به دلیل رویدادهای نوار غزه با استعفا و تعلیق روبرو شده است .مهم ترین سوال این است که آیا این سونامی دانشجویی می تواند تغییری عمیق در سیاست آمریکا ایجاد کند؟آیا این تظاهرات توانایی تغییر افکار عمومی نسبت به اسرائیل را دارد؟ آیا در انتخابات آتی ، کارت کنگره به عنوان حامی اسرائیل ارزش خود را از دست می دهد؟
– سونامی دانشجویی و تغییر در سیاست آمریکا
در 18 آوریل2024، دانشجویانی که جنگ اسرائیل در نوار غزه را رد کردند، در محوطه دانشگاه کلمبیا در نیویورک تحصن کردند و از دولت خواستند که همکاری دانشگاهی خود را با دانشگاه‌های اسرائیل متوقف کند و سرمایه‌گذاری‌های خود را در شرکت‌هایی که از اشغال گری حمایت می‌کنند پس بگیرد.(1)اتفاقی که در داخل راهروهای دانشگاه‌های آمریکا با حامیان غزه روی داد، کارشناسان آن را معجزه و زلزله غزه نامیدند.دانشجویان دانشگاه های آمریکایی معتقد بودند آنچه در دانشگاه کلمبیا اتفاق افتاد و به بحران و جنبش دانشجویی دامن زد، به دلیل سرکوب آزادی بیان در آمریکا رخ داد که اساتید دانشگاه آن را یک “خطر بزرگ و غیرعادی” می دانستند و ورود پلیس آمریکایی مسلح به پردیس های دانشگاه از نیویورک تا تگزاس و کالیفرنیا، موضوعی غیر قابل قبول است که آزادی بیان را نقض می کند.(2)
جرقه اعتراضات به سرعت از دورترین نقطه آمریکا در شمال شرقی، در ایالت ماساچوست، به دورترین غرب، جایی که کالیفرنیا است، گسترش یافت ودر حال حاضرتعداد دانشگاه ها در به بیش از 40 دانشگاه آمریکایی وبیش از 200 دانشگاه، کالج و مؤسسه (طبق گزارش روزنامه ایندیپندنت، 26 آوریل 2024در برخی از کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقا) رسیده است. این حرکت سبب شد دانشگاه‌هایی در جهان به تظاهرات دانشجویان آمریکایی در قبال پاکسازی قومی غزه بپوندند.(3) از جمله موسسات برجسته هاروارد، ییل، بوستون، و موسسه فناوری ماساچوست در شمال شرقی ، سه دانشگاه در دالاس، سن آنتونیو و آستین در ایالت جنوبی تگزاس ، دانشگاه های ایالت نیومکزیکو و استنفورد در کالیفرنیا ، دانشگاه های مینه سوتا و اوهایو در میانه می باشد.تظاهرکنندگان دانشجویی خواستار آتش‌بس در غزه، قطع سرمایه‌گذاری‌های مالی مداوم دانشگاه‌ها در شرکت‌هایی هستند که از تلاش‌های نظامی اسرائیل در غزه حمایت می‌کنند، و حتی در برخی موارد، تمامی روابط با اسرائیل را قطع می‌کنند.(4)
در همین حال، مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا ، در جریان بازدید از دانشگاه کلمبیا، تهدید کرد که از جو بایدن، برای بسیج گارد ملی برای دانشگاه‌هایی که به قول خودش از «ویروس یهودستیزی» رنج می‌برند، بسیج کند.اظهارات جانسون خاطرات دردناکی را ایجاد کرد که مربوط به سال 1970 بود، زمانی که دانشجویان غیرمسلح توسط اعضای گارد ملی در جریان اعتراضات علیه جنگ ویتنام به ضرب گلوله کشته شدند.(5)
در آوریل 1968، دانشجویی در همین دانشگاه کلمبیا سندی محرمانه را کشف کرد که همکاری یک مرکز مطالعاتی در دانشگاه با یک مرکز نظامی (مطالعه) مسئول توسعه طرح‌ها و تسلیحات ارتش آمریکا در جنگ ویتنام را اثبات می‌کرد. دانشجویان آن دانشگاه به این همکاری دست به شورش زدند و تظاهراتی ترتیب دادند. به ویژه که مخالفت ها با این جنگ در آن دوره رو به افزایش بود، پس از آن که تعداد کشته های ارتش آمریکا به شدت افزایش یافت. از آن تاریخ، دانشگاه های آمریکا وارد خط مخالفت با جنگ ویتنام شدند و این جنگ شدت گرفت تا این که این جنگ با خروج نیروهای آمریکایی و به رسمیت شناختن استقلال ویتنام یکپارچه (پس از تقسیم آن به دو بخش شمالی و جنوبی )پایان یافت. (6)
شباهت های آشکاری بین این دو مورد قابل مشاهده است: اول) در هر دو مورد، اعتراضات دانشجویی پوشش رسانه‌های جریان اصلی از جنگ‌ها و مواضع رسمی مدیریت دانشگاه‌هایشان را به چالش کشیدند. دوم) این اعتراضات مبارزات برای آزادی ویتنام و آزادی فلسطین را با مبارزات محلی و بین المللی همسو کرد و اتحادهای چند نژادی و چند قومی گسترده ای پدید آمد که مبارزات محلی، ملی و بین المللی را به هم پیوند داد. (7)
اگرچه مشخص است که دانشگاه‌های آمریکا و جایگاه علمی آنها تحت قوانینی است که باید بیانگر استقلال و دموکراسی باشد، اما تظاهرات، تحصن‌ها و تحرکات اعتراضی دانشجویان، اساتید و مواضع رؤسای آنها به وضوح مشخص شد. لذا واقعیت عمل گرایی- منافعی است، که این دانشگاه ها بر اساس آن ها از نظر حمایت مالی و جهت گیری های سیاسی با تأثیرات اهداکنندگان بر سیاست های دانشگاهی آن استوار هستند. (8)نقش دانشجویان آمریکایی مکمل کاری است که نیروهای مقاومت در فلسطین و محور و جنبش سیاسی و مردمی حمایت از آرمان فلسطین و مقابله با پروژه اسرائیل در منطقه انجام می دهند.(9)جنبش بی‌سابقه دانشجویی در حمایت از فلسطین در آمریکا به سایر دانشگاه‌ها در کشورهایی مانند فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز گسترش یافته است و همه خواستار توقف جنگ با غزه، و تحریم شرکت هایی که به اسرائیل سلاح می رسانند ،شدند.(10)
آن چه در دانشگاه کلمبیا در حال رخ داد، به سایر دانشگاه ها حتی کارکنان آموزشی است، یکی از مهم ترین اشکال جنبش‌های همبستگی با فلسطینی‌ها اگر ریشه‌دار شود و گسترش پیدا کند، وزن مهمی خواهد داشت.(11)همچنین این مشارکت گسترده ارتباط مستقیمی با ساختار اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و سیاسی دارد. در این دانشکده ها و قبل از آن ها، در مرحله پایه آموزشی، دانشجو نقش ارتش، امنیت و پلیس را در یک دولت و جامعه «دموکراتیک» نسبتاً درست مطالعه می کند.(12)
بنابراین می توان فواید این سونامی گسترده دانشجویی و آکادمیک را در چند مورد خلاصه کرد:اول: چالش‌ها و تغییرات جدید در ایدئولوژی‌های فکری ، تغییر محسوسی را در سیاست آمریکا به‌ویژه در شکل و ترکیب طبقه سیاسی حاکم آینده، ایجاد خواهد کرد. دوم: به طور واقع بینانه، چنین تعداد زیادی از حامیان فلسطین و حقوق فلسطینیان در گذشته هرگز گروه های دانشگاهی ظاهر نشده بودند. سوم: اگرچه انتظار نمی رود این اعتراضات و مطالبات تظاهرکنندگان تغییرات بزرگ و سریعی ایجاد کند ، اما قطعاً به لطف شبکه های اجتماعی موفق به مخابره شده اند. در نهایت، حقایق آشکار شده توسط این اعتراضات باید بر میزان تقاضا برای این دانشگاه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها و کمک‌های دریافتی آنها تأثیر بگذارد، در صورتی که دولت‌های آنها موفق به کاهش تعصب خود نسبت به اشغال گری اسرائیل و حمایت از تجاوزات و انکار حقوق فلسطینیان نشود.(13)
– تغییر افکار عمومی نسبت به سیاست های آمریکا
نفوذ افکار عمومی در جامعه آمریکا فراتر از محدوده حادثه غزه است. جامعه آمریکا به یک نهاد قطبی تبدیل شده است. از دیدگاه استراتژیست های آمریکایی، این دوقطبی شدن علت اصلی کاهش نفوذ آمریکا است. شکاف گسترده در جامعه آمریکا عزم این کشور برای اعمال سلطه جهانی را تضعیف می کند. این واگرایی در عرصه‌های مختلفی مانند غزه و اوکراین که آمریکا نتوانسته است به اهداف خود دست یابد، خود را نشان می‌دهد.نتایج نظرسنجی دانشگاه هاروارد حاکی از دو قطبی شدن عمیق در جامعه آمریکا و قطع ارتباط بین سیاست های رسمی دولت و احساسات عمومی است. در این جامعه که نظام سیاسی احساسات عمومی را از طرق مختلف کنترل می‌کند یا مدیریت می‌کند، 51 درصد از جوانان دیدگاه‌هایی دارند که با مواضع دولتشان متفاوت است.(14)
دو قطبی شدن عقایدی که در میان آمریکایی ها بر سر نسل کشی اسرائیل علیه فلسطینی ها ایجاد شده است احتمالاً برای سال های آینده تأثیر خواهد داشت. ائتلاف حامی فلسطین به‌ویژه در میان نسل جوان‌تر آمریکایی‌ها که نگران حقوق بشر در سراسر جهان هستند، احتمالاً گسترش می‌یابد و حمایت از موضع سنتی یهودیان احتمالاً به کاهش ادامه خواهد یافت. گروه های یهودی ممکن است به زودی متوجه شوند که میلیون ها دلاری که برای دستکاری افکار عمومی آمریکا در مورد اشغال اسرائیل استفاده کرده اند، تنها بر کنگره تأثیر می گذارد. در نتیجه، سازگاری با نحوه سرمایه گذاری پول مالیات دهندگان برای آنها دشوارتر خواهد بود. فعالان آمریکایی-یهودی طرفدار اسرائیل، اکنون که موج بر ضد آنها می چرخد، به همین امر اعتراف می کنند.(15)
– انتخابات آتی و ارزش کارت کنگره
انتظار می رود با نزدیک شدن به انتخابات آمریکا، کمپین های اعتراضی تشدید شود. سازمان دهندگان طرفدار فلسطین قصد دارند تظاهرات گسترده ای را در شیکاگو در خارج از کنوانسیون ملی دموکرات ها در آگوست آینده برگزار کنند، جایی که حزب دموکرات به طور رسمی نامزد ریاست جمهوری 2024 خود را اعلام خواهد کرد.(16)
در کوتاه مدت، فرض بر این است که کسانی که این تظاهرات را انجام دادند و خانواده‌هایشان از حامیان بایدن بودند و بر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تأثیر خواهند گذاشت و بنابراین بایدن بزرگترین بازنده آن جنبش است.در درازمدت، این دانشجویان عمدتاً از نخبگان سیاسی آمریکا هستند و در چند سال آینده در تصمیم‌گیری‌های آمریکا تأثیرگذار خواهند بود جهت گیری های سیاست آمریکا، به ویژه آن هایی که مربوط به برخورد با رژیم صهیونیستی به عنوان یک قربانی یا به عنوان یک کودک لوس شده برای یک دهه یا کمی بیشتر است، اما طولانی نخواهد بود.(17)
ماهیت رابطه آمریکا با اسرائیل از اهمیت راهبردی برخوردار است و مخالفت عمومی را برای ایجاد تغییر به ویژه در کوتاه مدت و میان مدت ناکافی می کند. جو بایدن، نماینده حزب صلح‌طلب‌تر در آمریکا، یعنی کبوترها، ابراز داشته است که اگر اسرائیل وجود نداشت، باید ایجاد می‌شد. او همچنین صریحاً صهیونیست بودن خود را اعلام کرده است. پس در نظر بگیرید که رابطه شاهین های آمریکا با اسرائیل چقدر نزدیک است. آمریکا اسرائیل را تنها متحد استراتژیک و قابل اعتماد خود در منطقه غرب آسیا می داند. در حالی که احساسات عمومی ممکن است در اعتراضات، ابراز مخالفت با اسرائیل و حتی سیاست های آمریکا آشکار شود، اما نمی تواند ماهیت استراتژیک پیوندهای آمریکا و اسرائیل را تغییر دهد.(18)
موضع بایدن در حمایت از اسرائیل ، در تاریخ اخیر – ممکن است به قیمت انتخاب مجدد او در سال 2024 تمام شود، حتی اگر او بدبینانه بر دو فرض تکیه کند: رای دهندگان آمریکایی وحشت غزه را تا نوامبر فراموش خواهند کرد. و کسانی که این کار را نکنند، تصمیم خواهند گرفت که بایدن هم چنان جایگزین بهتری برای ترامپ است. او نه تنها ایالت هایی مانند میشیگان را که دارای رای دهندگان بزرگ عرب و مسلمان است، از دست خواهد داد، بلکه حامیان حقوق بشر در سایر ایالت های نوسانی، مانند پنسیلوانیا و اوهایو، قول داده اند که فعالانه برای شکست دادن او با تحریم انتخابات تلاش کنند. به این ترتیب، خشم نسبت به سیاست‌های دولت بایدن در قبال اسرائیل و فلسطینی‌ها، نگرانی‌ها از دورنمای دور دوم ریاست جمهوری ترامپ در کاخ سفید را تحت الشعاع قرار می‌دهد. (19)
از طرفی در صورت موفقیت ترامپ در انتخابات آتی ممکن است به تشدید تقابل بین نیروهای حامی فلسطین در داخل و خارج از دانشگاه های آمریکا و بین نیروهای پلیس و نیروهای راست افراطی در جامعه آمریکا منجر شود که این امر باعث تعمیق دولت خواهد شد. قطبی شدن و تهدید صلح اجتماعی در آمریکا، به ویژه از زمانی که ترامپ به حمایت گسترده‌ترش از اسرائیل و تمایلش برای اتخاذ اقدامات تشدیدکننده در مواجهه با مخالفانش مشهور است. ترامپ بارها اعلام کرده است که در صورت انتخاب شدن، اقدامات سختگیرانه ای علیه نیروهای حامی فلسطین انجام خواهد داد، مانند اخراج دانشجویان عرب و مسلمان از آمریکا، سلب تابعیت آمریکایی از آن ها و طبقه بندی سازمان های حامی فلسطین به سازمان های تروریستی است.
با این حال، با وجود این، تشدید جنبش در حمایت از فلسطین ممکن است به افزایش فشار سیاسی و انتخاباتی بر سیاستمداران آمریکایی برای اتخاذ مواضع متفاوت در قبال اسرائیل منجر شود، به ویژه از آن جایی که یک تغییر در جنبش پوپولیستی راست‌گرای حامی ترامپ به سمت ترامپ رخ می‌دهد.(20)
Refrences
1.https://www.trtarabi.com/now/%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%B9-%D8%B6%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D8%AA%D8%AC%D9%8A%D9%86-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D9%83%D9%88%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%8A%D8%A7-%D8%AA%D8%A8%D8%AF%D8%A3-%D9%81%D8%B5%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%A8-17977040
- https://www.vetogate.com/5139206
3.https://albayan.co.uk/Article2.aspx?ID=28860
4.https://alkhaleejonline.net/%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%A9/%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7-%D9%85%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8-%D9%88%D9%82%D9%81-%D8%A5%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D9%84%D9%84%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%B9%D9%86-%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D8%AA%D9%87%D8%A7
- https://www.france24.com/ar/%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7/20240425-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D8%AA%D8%B1-%D9%8A%D8%B4%D8%AA%D8%AF-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D9%85%D8%B9-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9-%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D9%86-%D9%84%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%8A%D9% در
6.https://www.raialyoum.com/%D8%AD%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%AD%D9%90/86
7.https://www.aljazeera.net/politics/2024/4/14/%D8%A3%D9%83%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%8A-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D9%83%D9%8A-%D9%83%D9%8A%D9%81-%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%AB-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7-%D9%81%D9%8A
8.https://www.raialyoum.com/%D8%AD%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%AD%D9%90/86
9.https://qudspress.com/130484/
10.https://www.aa.com.tr/ar/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B1/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B5%D9%84-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%88%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%A1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AE%D8%B1%D9%91%D8%AC-%D8%AA%D9%82%D8%B1%D9%8A%D8%B1/3205226
11.https://www.alquds.co.uk/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%83-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A3%D8%AC%D9%84-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D9%8A%D8%B7%D8%B1/
12.https://arabi21.com/story/1594608/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B2-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9
13.https://www.raialyoum.com/%D8%AD%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%AD%D9%90/
14.https://newspaper.irandaily.ir/7477/4/6869
- https://www.thecairoreview.com/essays/how-american-public-opinion-on-palestine-shifted/
16.https://felesteen.news/post/151495/%D8%B1%D8%BA%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%B9-%D9%83%D9%8A%D9%81-%D8%B4%D9%83%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9-%D9%85%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7-%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A7-%D9%84%D9%84%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1-
17.https://albayan.co.uk/Article2.aspx?ID=28860
18.https://newspaper.irandaily.ir/7477/4/6869.
- https://www.thecairoreview.com/essays/how-american-public-opinion-on-palestine-shifted/
20.https://acpss.ahram.org.eg/News/21166.aspx
