مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
رئیس جمهور کره جنوبی اخیرا با هیئتی وارد تهران شد. در این میان با توجه به تحولات پسابرجام اکنون افزایش روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور مد نظر است. برای بررسی بیشتر مهم ترین فرصت های تعامل با کره جنوبی در شرایط کنونی گفتگویی با دکتر فریدون مجلسی داشته ایم:
واژگان کلیدی: فرصت های همکاری ایران با کره جنوبی، ایران و کره جنوبی، روابط ایران با کره جنوبی
مرکز بین المللی مطالعات صلح: جایگاه ایران در سیاست خارجی کره جنوبی چیست؟
جایگاه ایران برای روابط خارجی کره جنوبی مهم است، زیرا از طرفی ایران تامین کننده نفت کره جنوبی است و از طرفی ایران خریدار بسیاری از کالاهای کره جنوبی است و تعادل بازرگانی بسیار مطمئنی را ایجاد می کند. اهمیت کره جنوبی برای ایران بیشتر از این جهت است که کره جنوبی در تمام دوران تحریم ها نشان داد که با فشار آوردن به آمریکا خود را تا حدی از شدت تحریم ها دور نگه داشت و حتی سهمیه خرید نفت ایران فراتر از مسئله تحریم ها را حفظ کرد. بنابراین کشوری که توانست در شرایط سخت روابط بسیار گسترده ای را با ایران داشته باشد، امیدوار است که در شرایط گشایشی (که اگر بگذارند از برجام حاصل شود) بتواند این روابط را بسیار توسعه دهد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: جایگاه و اهمیت کنونی کره جنوبی در سیاست خارجی دولت آقای روحانی چیست؟
کره جنونی در ایران خوشنام است و هم محصولات آن در ایران شناخته شده و درجه یک هست و هم در زمان سختی یکی از معدود مراجع دستیابی ایران به بازار مهم بین المللی و خریدار مطمئن برای نفت ایران بود. لذا من فکر می کنم کره جنوبی در آسیا بعد از چین مهم ترین جایگاه را حتی برتر از ژاپن، برای دولت روحانی دارد. به این دلیل که ژاپن به خاطر ملاحظات در برابر آمریکا (به عنوان کشور شکست خورده ای که هنوز هم قوای آمریکایی در آن جا حضور دارند) هیچ وقت جرئت نداشته است که به صورت مستقل تری به اندازه کره جنوبی با ایران رابطه داشته باشد. چنانچه بزرگترین ارقام تجارتی ایران در آسیا بعد از چین با کره جنوبی بوده و هست. کره وارد هیچ کدام از ماجراهای گوناگونی که کشورها با ایران انجام دادند نشد. بنابراین فکر می کنم بعد از چین مهم ترین طرف سیاسی (جدا از جنبه های امنیتی و نظامی) و اقتصادی دولت کنونی ایران محسوب می شود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با نگاهی به روابط کنونی مهم ترین متغیرها و عواملی که کره جنوبی را وادار به افزایش روابط با ایران کرده است، چیست؟
یکی از دلایل گشایش مبادلات بانکی بعد از برجام است. در واقع کره جنوبی از قبل شیوه ها و روش هایی در مقابل پروژه صدور نفت ایران داشت و از آن طریق می توانست تجارت کند. جدا از این کره جنوبی بسیار نیازمند به انرژی است و ایران هم تامین کننده انرژی است. تهران خریدار بهتری نسبت به کشورهای منطقه است و قدر کالاهای کره ای را می داند و آن ها هم توانسته اند کالاهای خود را از نوعی کالای تقلیدی درجه دو در طول زمان به یک نوع کالای اصیل درجه یک تبدیل کنند. در واقع متغیر مهم روابط بیشتر جنبه بازرگانی و اقتصادی دارد. در واقع کره جنوبی نه همسایه ایران است و نه با کشورهای خاص دشمن در منطقه ایران ارتباطی دارد و نه خود را وارد ماجراجویی های سیاسی می کند. کره جنوبی به توسعه اقتصادی خود می اندیشد و در گوشه بن بستی در دنیا برای خود پایگاهی از رفاه و ثروت و آرامش ایجاد کرده و از آن بهره مند می شود. نقطه مقابل آن کره شمالی است، که هیچ کدام از آن دیدگاه های مثبت را نداشته است و به هیچ کدام از دستاوردهای کره جنوبی نرسیده است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: از دیدگاه ایران مهم ترین فرصت های همکاری با کره جنوبی چیست؟
اگر ایران بتواند به عنوان دو الگوی یعنی الگوی با سیستم نظامی گری کره شمالی را با سامانه عقل گرایی و اعتدال گرایی کره جنوبی مقایسه کند و نتیجه دستاوردهای اقتصادی آن ها را با هم بسنجد، می تواند متوجه شود که حداقل اگر نمی خواهد الگوی کره جنوبی را برای خود وسیله مقایسه قرار دهد، الگویی نزدیک تر به آن را اقتباس کند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهم ترین چالش ها و موانع گسترش روابط ایران و کره جنوبی چیست؟
بزرگترین چالش در روابط کره جنوبی این است که ایران در شعارهای غربی ضد خود چنان رنجشی در غرب ایجاد کند که فشار آن ها نه تنها به منافع ایران با غرب آسیب برساند، بلکه در اثر فشار آن ها کره جنوبی را هم واردار به تجدید نظر در روش بی طرفانه خود کند. گذشته از این احتمالا اگر بعضی محافل بخواهند کره شمالی را ابزاری برای فشار آوردن به غرب قرار دهند و ارتباطات را گسترش دهند، قطعا در روابط ما با کره جنوبی موثر خواهد بود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نوع نگاه بازیگران مختلف منطقه ای و بین المللی به افزایش روابط ایران و کره چیست؟
بعضی از بازیگران مختلف منطقه ای و بین المللی احساس رقابت و بعضی دیگر احساس حسادت می کنند. عربستان (که بازار گسترده ایران را در برابر کره جنوبی ندارد و کالاهایی با برندهای غربی را به دلیل فرهنگ خاص تازه به دوران رسیدگی خود ترجیح می دهند) مایل نیست ایران با هیچ کشوری رابطه گسترده داشته باشد. این دیدگاه از روی حسد ورزی است. سایر کشورها ممکن است تا حدی احساس رقابت کنند، مثلا ترکیه که بعد از کره جنوبی و چین یکی از عرضه کنندگان کالای مصرفی به ایران است، ممکن است با کره جنوبی احساس رقابت کند. از نظر آمریکا قبل از برداشتن تحریم ها تا حدی دست کره جنوبی را در روابط با ایران آزاد گذاشته بود و این را به عنوان امتیازی به کشور متحد خود تلقی می کرد، من فکر می کنم این آزادی را حتی المقدور برای کره جنوبی قائل باشد. این امر تا زمانی است که خصومت با ایران به حد اشباع نرسیده باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده روابط ایران و کره جنوبی را با توجه به وضعیت موجود چگونه می بینید؟
آینده روابط ایران و کره را مبتنی بر گذشته خیلی خوب آن در بدترین روزها آینده ای امیدبخش می دانم، کره ای ها در این مدت با بازار ایران به طور کامل آشنا شدند و ایرانی ها با صنایع کره بسیار آشنا هستند و مسائل سیاسی که بین ایران با غرب و حتی اروپا پدید آمده است، هرگز بین ایران و کره پدید نیامد. حتی بین ایران و ژاپن هم پدید آمد که آن هم ناشی پیرو ژاپنی ها از دستور آمریکایی ها بود.
