مركز بين المللي مطالعات صلح – IPSC
هر چند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت نمی‌تواند هنوز مرگ عزت الدوری، معاون دیکتاتور معدوم عراق را تأیید کند. اما پیش از این استاندار صلاح‌الدین عراق از کشته شدن «عزت ابراهیم الدوری» معاون دیکتاتور سابق عراق در یک عملیات پیش‌دستانه در منطقه «حمرین» خبر داده بود. در همين راستا براي بررسي بيشتر تاثير مرگ دوري بر عراق و حضور داعش گفتگويي با نعيمي داشته ايم:
واژگان كليدي: تاثیرات مرگ الدوری در عراق ، تاثیر مرگ الدوری در داعش، پيامدهاي مرگ الدوری ، مرگ عزت ابراهمي الدوري
مركز بين المللي مطالعات صلح: گذشته حضور و نفوذ دوري در عراق چگونه است؟
عزت ابراهیم الدوری در دوران رژیم صدام، كليدي و نفر دوم این کشور به حساب می آمد و کاملا مورد اعتماد صدام قرار داشت. در اين دوره معمولا نام وي در كنار صدام مطرح بود برخي وي را طراح بسياري از جنايت هاي صدام ميدانند . در اين بين با توجه به نقشي كه در آن دروان در بعد بين المللي ايفا مي كرد در جهت ترويج رژيم مستبد صدام فعاليت داشت و در بعد از سقوط صدام با توجه به ارتباطات خود از مجازت فراركرد ولي مجدا به نوعي به داخل عراق آمد . در اين دوره حضور وي در كنار مجموعه داعش دليل ديگري بر ادامه خوي جنايتكارانه وي ميدانتد. در اين بين بسياري وي را طراح بسياري از جنايت ها و عملات هاي در دوران حضور داعش در عراق ميدانند. لذا مرگ و يا كشته شدن يك فرد قطعا هم ميتواند ضربه مهلكي بر مجموعه اشغال گران باشد و هم ميتواند بسياري از ترفندهايي كه از وي از مجموعه شرايط عراق داشت نقش بر آب كند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: با توجه به نوع نگاه حزب بعث به داعش و مسائلی از این دست، مرگ الدوری چه تاثیری بر روی ساختار حزب بعث دارد؟
حزب بعث بعد از سرنگوني رژيم صدام با نقش هاي مختلف تلاش هايي در جهت بازگشت داشت . در اين دوران طراحاني از جمله عزت الدوري ميتواند شناخته شده باشد. ولي عمدتا با توجه به يك سري ارتباط بيروني وي يكي از تئوريسن هاي اصلي حزب بعث عراق بود و علاوه بر اينكه در جهت احيا حزب بعث فعاليت ميكرد ولي با همه مخالفان و متجاوزان به عراق همدستي داشت. در اين بين مرگ وي مي تواند ضربه مهلكي باشد. اگر چه حزب بعث در عراق مشروعيتي ندارد و غير قانوني است، اما اين مرگ ميتواند بسياري از فرمول ها و برنامه هاي براي احيا حزب بعث و به دست گرفتن بخشي از عراق را در طرح و سناريوي خود از بين ببرد. از اين رو حزب بعث مرده به خاك سپرده خواهد شد. چرا كه بعد از دوري فرد شناخته شده مهمي كه بتواند حزب بعث را بعد از دوري يك ارتباط با مخالفان داخلي و خارجي عراق داشته باشد وجود ندارد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: وضعیت كنوني حزب بعث و داعش در عراق بعد از مرگ دوري به چه سمتی پیش می رود؟
داعش وجه ديگري سكه حزب بعث است. حزب بعث با توجه به در دست داشتن حاكميت عراق در گذشته در كشتارها به گونه اي ديگر دست داشت. داعش تقريبا در همين زمينه همان مدل داعش در عراق است و تقريبا همان حزب بعث سابق در نوع ارعاب و جنايت ها خود است. از اين رو بسياري از افسران سابق حزب بعث در بسياري از جايگاه هاي مهم داعش وجود دارند و حتي گفته ميشود در بسياري از مناطق موصل و مساجد عراق بيشتر امامان جماعت از عناصر گذشته و حرفه اي بعثي بوده اند. در اين بين نوع تصوير از جسد دوري نيز با ريش نشان دهنده هماهنندي وي با داعشي ها است. در اين بين حزب بعث و داعش در مرحله اي منافع مشتركي چون سلطه بر عراق برهم زدن امنيت در اين كشور و ايجاد ارعاب است. در اين حال تجربيات حزب بعث كه آميخته با رعب و وحشت و كشتار مخالفاني در عملكرد داعش در عراق ديده بود اين دو مكمل هم بودند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: تاثیر مرگ الدوری در نگاه کشورهای بازیگر منطقه ای به عراق چیست؟
متاسفانه كشورهايي كه به نوعي به قدرت هاي خارجي دل بسته اند از چنين پيامدهايي پند نمي گينرد .يعني عاقبت صدام با همه موقعيت هاي وي و اينكه همه كشورهاي عربي منطقه را وامدار خود مي دانست مي بايد براي بقيه نوعي پند و اندرز باشد . اما اين امر رخ نداد و روش هاي قبلي كه نوعي سلطه گري و نوعي كشتار در منطقه ادامه يافت. موضع عزت الدروي را هم ميتوان در همين امر بررسي كرد. در واقع موضع دوري بايد براي همه مورد توجه باشد اما كشورهاي منطقه خيلي به رويدادي اينچنيني توجه ميكنند و به نوع نگاه خود در عراق ادامه ميدهند. لذا ميتواند پيامد مرگ دروي را در خود عراق و سرخورده شدن و نااميدي عناصر مزدور مورد توجه قرارداد و نه تغييري در نگرش و نگاه مردم عرب.
مركز بين المللي مطالعات صلح: در صورت تايید نشدن خبر مرگ الدوری، وضعیت کنونی حزب بعث چه تاثیری بر آینده ثبات عراق ممکن است خواهد داشت؟
هر كدام از عناصر توطئه گر چه عناصر داعشي و چه عناصر كليدي حزب بعث از صحنه خارج شوند قطعا دو نتيجه مهم دارد . نخست اعتماد به نفس و قدرت گيري نيروهاي مردمي و ارتش عراق و ديگري نيز ضعف و ناتواني نيروهاي مخالف كه اين عناصر را به عنوان فرماندهان و طراحان سياست خود اعمال ميكردد. از اين رو ارزيابي از مرگ وي كالا مثبت است. يعني از يك سو اين امر به اميداوري بيشتر مردم عراق و تقويت توان روحي و دوفاعي آنها مي انجامد و از سوي موجب نااميدي طرق مقابل و گروههاي تكفيري و.. كمك ميكند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: آيا اين امر ميتواند به آزاد سازي زودتر موصل كمك كند؟
آزاد سازي موصل نيازمند عناصر متعدد مهمي است. در اين حال موقعيت جغرافيايي موصل و حضور مردمي و تلاش دولت عراق در ايجاد كمترين تلفات غيرنظاميان كه در بعد غير نظامي و سپر انساني قراردادن غير نظاميان داعش متخصص در اين امر است. در اين حال هر كدام از طراحان استراتژيك داعش كه از صحنه خارج گردند زمينه براي طرح هاي نو و نظامي عراق ارتش و نيروهاي مردمي براي مناطق شمال و موصل فراهم تر ميكند.
