مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
جدا از درخواست ژنرال جيمز متيس، وزير دفاع آمريكا براي لغو محدوديت‌هاي اعمال شده از سوي دولت باراك اوباما براي مداخله نظامي در يمن اطلاعاتی منتشر شده که از تصمیم دونالد ترامپ برای مداخله مستقیم در این جنگ حکایت دارد و گروهي از نمايندگان در كنگره با انتشار پيش‌نويس نامه‌اي به ترامپ، از او خواسته‌اند در مورد برنامه‌اش براي مداخله مستقيم در يمن توضيح دهد. گفتگوی زیر به احتمال دخالت مستقیم امريكا در يمن پرداخته است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در روند تحولات یک ساله نگاه آمریکا به مسأله یمن با چه تحولات نوینی روبرو بوده است؟
در دو سال و اندی پیش وقتی آمریکایی‌ها با حمله فراگیر سعودی‌ها به یمن موافقت‌کردند ارزیابی‌ای که سعودی‌ها این بود که طی ۲ تا ۳ هفته کار یمن تمام می‌شود، اما بر خلاف تصور سعودی‌ها دو سال و چند هفته این عملیات ادامه دارد و نه تنها سعودی‌ها موضع برتری ندارند بلکه بر عکس انصارالله ضمن حفظ برتری در یمن در داخل خاک عربستان هم پیش‌روی کرده و اقدام به پرتاب موشک‌های بالستیک در عمق ۱۰۰۰ کیلومتری خاک عربستان کرده است. بنابراین آن چه اتفاق افتاده بر خلاف تصور سعودی‌ها و امریکایی‌ها بوده است. اما این که میزان دخالت آمریکایی‌ها به چه صورت است، باید گفت آمریکایی‌ها چه مستقیم و چه غیرمستقیم در درگیری‌های یمن حضور دارند. یعنی به گونه غیرمستقیم جنگنده‌های پیشرفته موشک‌ها و بمب‌های هوشمند در اختیار عربستان گذاشته‌اند و اگر تصور کنید اکنون در دریای سرخ به گشت‌های ساحلی اقدام می‌کنند و محاصره‌ی دریایی را عملاً به عهده گرفته‌اند و در خلیج عدن و بحر عرب محاصره‌ی یمن را به عهده گرفته‌اند و فضای یمن را عملاً کنترل می‌کنند. ضمن اینکه هواپیماهای امریکایی بر فراز یمن هر گاه لازم باشد اقدام به فرود نیرو، اقدام به بمباران و اخیراً هم در یکی از نقاط مرکزی یمن بالگرد اقدام به پیاده‌سازی نیروهای چترباز خود به بهانه مبارزه با القاعده کرده اند. بنابراین آمریکایی‌ها هم حضور مستقیم و هم غیرمستقیم در یمن دارند. به علاوه دورنمای صلح یمن هم متأسفانه دورنمای مبهمی است چون تا به حال سعودی‌ها مذاکرات را به هم زده‌اند و حاضر نیستند هیچ‌گونه گفتمانی را بپذیرند تا انصارالله شریک در قدرت باشد و مایل هستند منصور را بر سر قدرت بنشانند و به انصارله هیچ حقی را در حاکمیت یمن ندهند. قاعدتاً این قابل پذیرش نیست زیرا از ۲ سال پیش تا الآن شرایط خیلی روی زمین و توانمندی‌های نظامی تغییر پیدا کرده است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا نشانه‌های بیشتری از حضور غیرمستقیم امریکا در پشتیبانی از ائتلاف نظامی به رهبری عربستانی بر ضد انصارالله و حزب کنگره وجود دارد؟
مستشاران نظامی در داخل یمن وجود ندارد، اما مستشاران نظامی در خارج از یمن و در ائتلاف عربستان علیه یمن وجود دارد. ضمن این که در دریا و در هوا و در خاک به بهانه از بین بردن القاعده انجام شده است. به نظر می‌رسد در آینده نزدیک آمریکایی‌ها به دنبال شکل دادن یک ائتلاف تازه نفسی از برخی از کشورهای منطقه است که حضور نظامی خود را در یمن به صورت فعال پی‌گیری کنند. برخی نشانه‌هایی از این موضوع وجود دارد و باید منتظر آینده باشیم که ببینیم سمت و سوی این ائتلاف خواهد بود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اخیرا بحث‌هایی در کنگره اتفاق افتاده که در واقع به نوعی دولت را مجبور کنند که در صورت حمله نظامی به یمن مصوبه کنگره را داشته باشد. با توجه به وضعیت کنونی نگاه ترامپ و جریان‌های داخلی و کنگره و همچنین وزارت خارجه آمریکا نسبت به احتمال حضور مستقیم آمریکا در یمن چیست؟
من باورم بر این نیست که آمریکایی‌ها به صورت مستقیم حضور پیدا کنند. با توجه به شعارهای تبلیغاتی ترامپ در انتخابات بعید می‌دانم که آمریکایی‌ها به صورت مستقیم در یمن حضور پیدا کنند، اما ارسال کمک‌ها را تشدید خواهند کرد و سازماندهی جدیدی را برای ائتلاف علیه یمن فراهم خواهند کرد و ممکن است بمباران‌ها تشدید و محاصره یمن تشدید شود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در هر یک از این سناریوها با توجه به هر نوع رویکرد آمریکایی‌ها چه حضور مستقیم نظامی و چه غیرنظامی و چه پیامدهایی ممکن است داشته باشد؟
پیامدها عمدتاً بر ملت یمن است یعنی ادامه‌ی فشار نظامی، انسانی، گسترش تحریم، کمبود دارو، و شرایطی است که در یمن پیش آمده است. گرنه یمن را به زانو درآورند و یمن تسلیم شود حداقل تاریخ معاصر و تاریخ گذشته نشان می‌دهد که یمنی‌ها تسلیم بیگانه و تجاوز خارجی نخواهند شد. در واقع در ۲ سال گذشته شاید برای انصارالله هم متصور نبود که چنین هجمه‌ای را از هوا و زمین بر علیه یمن انجام دهند. انصار الله هم آمادگی چنین حمله‌ای را نداشت اما ضمن این که توانستند هضم کنند این عملیات نظامی را آرام آرام حالت تدافعی‌شان را به حالت تهاجمی تبدیل کردند و خود پایداری‌شان در این دو سال و خرده‌ای نشان داد که قدرت مقاومت و در واقع سازماندهی و آمادگی برای عملیات نظامی را خودشان پیدا کرده‌اند و اکنون شرایط انصارالله به مراتب قوی‌تر و آماده‌تر و در موضع تهاجمی‌تر است. بنابراین در آینده همین روند را خواهند داشت و تشدید خواهد شد و دستیابی انصارالله به سلاح‌های پیشرفته بیشتر شده و بیشتر خواهد شد و عملیات قابل پیش‌بینی نخواهد بود و شرایط طبق مراد عربستان هم نخواهد بود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: چالش‌های حضور مستقیم نظامی آمریکا در یمن در سطوح مختلف منطقه‌ای، بین‌المللی و داخلی چیست؟
آمریکایی‌ها تجربه‌ی تلخی از تجاوز به عراق و افغانستان داشتند و چنین تجربه‌ای را دوباره تکرار نمی کنند. آن چه که امکانش است این است که آمریکایی‌ها از نیروهای منطقه، نیروهای مزدور و ابزار پیشرفته جنگی برای پیشبرد اهداف استفاده کنند. چون افکار عمومی داخل آمریکا و شعارهای انتخاباتی ترامپ را نمی توان نادیده گرفت. بنابراین بسیار بعید است که آمریکایی‌ها بخواهند حضور مستقیم پیدا کنند. چرا چالش‌های داخلی آمریکا و عدم همکاری دیگر کشورها چون در اروپا و نه در دیگر کشورها (در چنین ائتلاف‌هایی) همکاری کنند. اگر توجه کنید ائتلافی که علیه یمن صورت گرفت ائتلاف منطقه‌ای با حمایت آمریکا شکل گرفت و آمریکایی‌ها خود را به صورت مستقیم در یمن درگیر نکردند، بلکه ائتلاف منطقه‌ای تشکیل دادند و ائتلاف دست به اقدام زد. بنابراین تجربه‌ای که در گذشته داشته‌اند را برخلافش عمل کنند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در دسته‌بندی جریان‌های داخل یمن کدام جریان‌ها، (سوسیالیست جنوبی، خارج کشور، حزب کنگره و انصارالله )از حضور مستقیم آمریکا در یمن ممکن است استقبال کنند؟
در واقع حتی نیروهایی که تا دیروز مخالف انصارالله بودند اکنون عربستان و آمریکا را به عنوان متجاوز و عبداله منصور را به عنوان مزدور خارجی قلمداد می‌کنند. لذا هیچ پایگاه اجتماعی ندارد حتی الحراک جنوبی که تا حدودی با حوثی ها همکاری نکرد عملاً همکاری با هادی را کنار گذاشته و عملاً به جز محدوده‌ی کاخ حتی خود عدن هم در اختیار منصور نیست و الحراک جنوبی هم نسبت به انصارالله بسیار تعدیل شده و یک همبستگی ملی و همبستگی مردمی و ملی انصارالله در داخل کشور به وجود آمده تا در مقابل عربستان ایستادگی کنند. اگر نه نمی‌توانستند در طول دو سال گذشته زیر شدیدترین بمباران‌ها امنیت را در جاهایی که در اختیار دارند حاکم کنند.
واژگان کلیدی: حمله امریکا، دخالت امريكا در يمن، ترامپ، یمن
