مرکز بین المللی مطالعات صلح - IPSC

اندیشه‌های سیاسی شریعتی در لندن بررسی شد

اشتراک

به گزارش بامداد دوشنبه خبرنگار ایرنا، آیت الحق دکتر سید سلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی صلح، مجید تفرشی تاریخ‌نگار و مسئول موسسه مطالعات ایران و اروپا و مازیار بهروز استاد دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو آمریکا، در سخنانی توجه به فضای سیاسی و اجتماعی دوره شریعتی را عامل مهمی در شناخت آثار او دانستند.

 
آیت الحق دکتر صفوی دراین‌باره گفت: پیش از پیروزی انقلاب سال 57 عمدتا دو نوع گفتمان وجود داشت. گفتمان تقلید و گفتمان انقلابی. گفتمان تقلید قائل به تسلیم شدن در مقابل آرا و اندیشه‌ها و سیاست‌های غربی بود و گفتمان انقلابی خواستار تغییر اساسی شرایط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران بود. همزمان چند جریان فکری از جمله ملی‌گرایان، مارکسیست‌ها، اسلام سنتی منفعل، اسلام سنتی فعال و روشن‌فکران دینی وجود داشت. 
وی افزود: شناخت این دوره از آن‌ جهت حائز اهمیت است که می‌توان دریافت آثار شریعتی پاسخ به چه نحله‌ها و جریانات فکری است. 
صفوی، مولف كتاب گفتمان انقلابي در جهان اسلام گفت: همچنین شناخت دقیق منظومه فکری شریعتی را لازمه فهم درست اندیشه‌های او عنوان کرد و توضیح داد: بسیاری از جریانات مختلف فکری آرای او را تقطیع و به سود خود مصادره می‌کنند. به‌عنوان ‌مثال در فضای رسانه‌ای کشور به‌اندازه‌ای که به آثار مذهبی دکتر شریعتی توجه می‌شود، دیدگاه او درباره دمکراسی، خرد جمعی و شورا به بحث گذاشته نمی‌شود. 
وی یادآورشد که اگر بخواهیم شریعتی را درک کنیم، باید منظومه فکر او را با یکدیگر بررسی کنیم؛ در غیر این صورت فهم از او نارس و نادرست خواهد بود. 
رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی صلح موضوع ‘بازگشت به خویشتن’ از نگاه دکتر شریعتی را مورد بررسی قرارداد و اظهار داشت که این مساله از نگاه او بر پایه ‘پالایش اسلام از خرافات با روش علمی، بازگشت به شعارهای اصلی قرآن و اهل‌بیت و شورا و آزادی’ استوار است. 
صفوی، مولف ديپلماسي و امنيت ملي در آسياي غربي گفت: که به عقیده شریعتی حضرت محمد (ص)، علی (ع)، فاطمه (س)، حسین (ع)، زینب (س)، سلمان و ابوذر نماد بازگشت به خویشتن هستند و ‘می‌گوید که تمام ارزش‌های انقلابی و متعالی را یکجا در خانه گلی فاطمه پیدا می‌کنید که عدالت و معنویت و اخلاق در آنجا جمع است.’
وی افزود: بنابراین نظریه بازگشت به خویشتن یک نظریه اصیل علمی برای پاسخگویی به نیازهای فکر عصری دوره شریعتی است. این نظریه در مقابل نظریه واگرایی و وادادگی ‘ایسم’ های غربی و شرقی است. 
این روحانی دینی در مقابل، مخالفان داخلی شریعتی را حکومت استبدادی نظام پهلوی، مارکسیسم، ملی‌گرایان، غرب‌زدگان و سنت‌گرایان منفعل برشمرد و گفت: طیف وسیعی که متعارض هستند از ماتریالیسم و خدا گران منفعل و ساواک دست‌به‌دست هم دادند شریعتی را تحت‌فشار قرار دهند.
شریعتی به گفته آیت الحق دکتر صفوی، مجتهد عصر خودش است. ‘او یک جامعه‌شناس دینی است که با رجوع به منابع اصلی دینی با روش جامعه‌شناسی تفکرش را مطرح می‌کند.’
وی توضیح داد: نظریه بازگشت به خویشتن دکتر شریعتی علاوه بر تحقق پیروزی انقلاب، موجب شکل‌گیری جنبش اجتماعی و سیاسی ترکیه، فلسطین، بوسنی و مصر شد و تحول عظیمی را در سطح جهانی ایجاد کرد. 

سرپرست علمي و سرويراستار كتاب دانشنامه معاصر قرآن كريم گفت؛ تصریح کرد که این نظریه موتور فکری و عمل نسل انقلابی مسلمانان بوده و بر اساس این نظریه، اسلام راه‌حل رشد و استقلال است. ‘اما اسلامی که مبتنی بر اجتهاد عصری بر پایه قرآن، سنت و مقتضیات زمان و مکان باشد. اسلامی که مبتنی بر خردگرایی، معنویت، شورا، عدالت،توزیع قدرت و آزادی باشد’.
بهروز استاد دانشگاه سانفرانسیسکو نیز شریعتی را یکی از عناصر و بازیگران مهم در تحقق پیروزی انقلاب اسلامی ایران برشمرد. 
وی در عین حال گفت که بسیاری از گروه‌های سیاسی، ریشه اندیشه‌های خود را در افکار شریعتی می‌جویند و این مساله سبب شده است تا او به چهره‌ای بحث‌برانگیز بدل گردد.
این استاد دانشگاه توجه به فضای سیاسی دوره حیات دکتر شریعتی را حائز اهمیت توصیف کرد و یادآور شد که بخش زیادی از اندیشه‌های او متأثر از گفتمان انقلابی دوران تحصیل او در فرانسه است. بهروز با بیان این مطلب نتیجه گرفت که شریعتی تلاش کرده است تا تشیع را از یک تفکر صرفاً دینی و بی تحریک به یک اندیشه سیاسی، پویا و انقلابی تغییر دهد.
تفرشی نیز در سخنان خود اندیشه‌های شریعتی را گذرگاهی برای تحقق پیروزی انقلاب توصیف کرد. او همانند دکتر بهروز، شریعتی را چهره‌ای بحث‌برانگیز دانست که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به شایستگی مورد تقدیر قرار نگرفته است.
در این نشست همچنین پیام احسان شریعتی فرزند مرحوم شریعتی در چهلمین سالگرد فوت پدرش قرائت شد.
شبد**اروپام ** هـ ن **1010

انتهای پیام /*

منبع:  http://www.irna.ir/fa/News/82965691

مطالب مرتبط