امارات و راهبرد دنباله روی از آمریکا

وحید سلوکی

 کارشناس مسائل بین الملل

مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC

 
امارات کشوری در حاشیه خلیج فارس است که طی چند دهه گذشته در سطح منطقه ای اهمیت سیاسی و اقتصادی آن دوچندان شده است. در میان هفت امارت از امارات متحده عربی، ابوظبی بخش اعظم منابع و درآمد نفتی را به خود اختصاص داده است و به همین خاطر مرکز مهمی نسبت به سایر امارات محسوب می شود.

امارات از منظر سیاسی
از منظر سیاسی، امارات متحده عربی کشوری غیر دموکراتیک می باشد که آزادی های سیاسی به معنای واقعی در آن انجام نمی پذیرد و به رغم پیشرفت های اقتصادی و رفاهی و نیز تحولات توسعه ای در حوزه صنعت مدرن و درآمدزای گردشگری، این کشور از نظر مشارکت سیاسی مردمی در سطح بسیار پایینی قرار داشته و کشور محدودی به حساب می آید.
امارات متحده عربی دارای اقتصادی تجاری است و در حین بهره برداری از منابع انرژی نفت و گاز، تلاش های بسیاری صورت پذیرفته تا سهم وابستگی به این درآمدها کاهش یابد. لذا تجارت و سرمایه گذاری خارجی در امارات سهم بالایی دارد. ایجاد تنوع در اقتصاد یکی از مهم ترین راهبردهای دولت امارات بوده و توسعه زیرساخت های اقتصادی در راس این سیاست ها می باشد.
آنچه در اقتصاد این کشور گفته شده اهمیت دارد و از طرف دیگر تبعات منفی ای می تواند باشد،این است که وابستگی اقتصادی بیش از بیش به سرمایه کشورهای خارجی پررنگ شده و در صورت چالش در سیاست خارجی به خصوص با غرب، اقتصاد امارات به شدت متزلزل خواهد شد.

امارات از منظر سیاست خارجی
روابط سیاسی و اقتصادی امارات در گذشته با عربستان تنش هایی داشته و طی چندسال گذشته به شدت بهبود داشته و از سوی دیگر این روابطش باآمریکا دارای ابعاد مختلفی است و بررسی آن، نقش بارز این کشور کوچک به ویژه پس از عضویت در شورای همکاری خلیج فارس را در تحولات منطقه ای آشکارمیسازد.
امارات با وسعت اندک به لحاظ سرزمینی در برابر تهدیدات و مخاطرات امنیتی بسیار آسیب پذیر است، لذا بر همین اساس شرایط وابستگی امنیتی و تسلیحاتی این کشور به قدرت های خارجی و در راس آن، قدرت فرامنطقه ای آمریکا شکل گرفته است.
در همین راستا می توان گفت این وابستگی به غرب طی دو دهه گذشته افزایش قابل توجهی داشته و بر همین پایه آمریکا در سیاست خارجی بر این کشور مسلط شده است.
در نگاهی واقع گرا باید گفت ضعف های امنیتی و اقتصادی دو عامل اثرگذار است که سبب شده امارات برای حفظ و ارتقا جایگاه خود در صحنه منطقه ای و بین المللی تلاش های سیاسی و دیپلماتیک را موازی و دنباله رو آمریکا قرار دهد و به ابزاری برای جنگ نرم آمریکا مبدل شود.
امارات درصدد مدیریت کاهش تهدیدات و افزایش نقش منطقه ای خود، اتحاد مثلثی را با عربستان سعودی و آمریکا شکل بخشیده است. ایجاد چنین اتحادی سبب شده سیاست خارجی امارات در تقابل منافع جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد. به تعبیر دیگر امارات متحده عربی را می توان یکی از بازیگران مهم برای جمهوری اسلامی هم عنوان کرد چه به لحاظ اقتصادی و چه سیاسی. آمریکا به صورت همه جانبه در این کشور حضور دارد و همین مسئله سبب پیچیده شدن روابط اقتصادی و سیاسی با جمهوری اسلامی ایران شده است.
تطبیق سیاست های امارات با عربستان و آمریکا با آغاز بحران های منطقه ای افزایش یافت، بخصوص در قضایای تحولات یمن. 
روابط دیپلماتیک و به تبع آن روابط نظامی میان امارات با آمریکا بعد از توافق هسته ای ایران رو به گسترش نهاد، این روابط در قراردادهای تسلیحاتی و سامانه های دفاعی برای محافظت از چاه های نفت نمود بیشتری‌ دارد.
لذا امارات پس از عربستان سعودی، بزرگترین نیروی زمینی اعراب خلیج‌فارس را در اختیار دارد. این تسلیحات قابلیت دفاع از سرزمین وهمچنین انجام عملیات خارج از کشور رادارد.
با توجه به آنچه آمد، امارات طی سال های اخیر اتحاداستراتژیکی را با آمریکا برقرار ساخته و نفش شریک قابل اعتماد آمریکا را در منطقه پذیرفته چرا که بعد از تحریم ایران توسط آمریکا، امارات همان شرکت ها و افراد را در لیست تحریمی خود قرار داد که نتیجه نشست های غرب با امارات و سایر کشورهای عربی در حال نمایش است. این کشورها به مثابه مهره های بازیگر اصلی یعنی آمریکا هستند. در واقع سناریو آمریکا از این روابط با امارات، ایجاد تنش با ایران در جهت حداکثر بهره اقتصادی است.
در پایان باید خاطر نشان کرد که حمایت ها و روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی غرب از امارات تا زمانی که ایران و آمریکا در تنش باشند ادامه دار خواهد بود و این به نفع کشورهای عربی است و امارات از این تنش در حال حداکثر بهره برداری است.با بهبود حداکثری روابط ایران با کشورها در سطح جهانی،امارات و کشورهای عربی دیگر محل سرمایه گذاری خارجی به این نسبت فعلی نخواهند بودو در نهایت متضرر خواهند شد.

واژگان کلیدی: امارات، راهبرد، دنباله روی از آمریکا