عبدالرضا عالمی
دکترا مطالعات رسانه از دانشگاه مالایا
مرکز بین المللی مطالعات صلح –IPSC
ماهاتیر محمد نخست وزیر مالزی روز گذشته استعفای خود را به پادشاه مالزی تحویل و مورد موافقت پادشاه قرارگرفت . در روزهای گذشته نشست ها و خبرهای سیاسی حاکی از موافقت سران پاکاتان هاراپان برای ادامه کار ماهاتیر تا ماه نوامبر بود، اما ناگهان با سخنان انور ابراهیم مبنی بر خیانت به او، واکنش برخی اعضا حزب وی همچون عظمین علی شرایط سیاسی مالزی متحول و در نهایت به اعلام ناگهانی استعفا ماهاتیر محمد منجر گردید .
در بررسی ریشه عوامل آنچه رسانه های مالزی می نامند مشکلات اخیر صحنه سیاسی این کشور ، ائتلاف پاکاتان هاراپان قبل از انتخابات گذشته و همچنین مواضع و اتفاقات پس از حاکمیت دوساله ائتلاف پاکاتان هارپان و مواضع اختلافات بسیار با اهمیت است.
مالزی در طول شصت سال پیش از پیروزی پاکاتان هارپان در سیطره حزب مالایی تبار آمنو بوده و حاکمیت به گونه ای مهندسی گردیده بود که منافع مالایی ها و قومیت گرایی مالایی در اولویت سیاست های داخلی حاکمان در مقابل احزاب و جزیانهای چینی تبار و هندی تبار بود. اما با جدایی ماهاتیر محمد از حزب آمنو و چرخش وی از سیاست قومیت گرایانه سالهای گذشته و ائتلاف با احزابی همچون حزب چینی تبار DAB و همچنین همکاری با معاون مطرود خود انور ابراهیم در راستای حذف نجیب عبدالرزاق شرایط جدیدی پس از پیروزی ائتلاف امید و دولت جدید ماهاتیر ایجاد گردید که از مهمترین آنها تقویت احزاب چینی تبار و هندی تبار و تضعیف مالاییها د ر دولت جدید بود که با تمام انتقادها به آمنو این امر مورد پذیرش مردم و اقوام مالایی نبود. موج انتقادها از چینی تبارها در رسانه ها مالایی و همچنین شکست تمامی کانیداهای غیر مالایی و وابسته به دولت ائتلافی در انتخابات میان دورهای نشانگر نگرانی از کاهش قدرت مالایی تبارها در سیاست و حکومت مالزیی داشت .
از سوی دیگر انتخاب انور ابراهیم به عنوان نخست وزیر در انتظار برای دوره پس از ماهاتیر مورد قبول اکثر احزاب و حتی مالایی ها نبود، اما تا زمان اختلافات درون گروهی حزب وی، انتخاب او به عنوان نخست وزیر مانع خاصی نداشت . با اختلاف و دودستگی در درون حزب عدالت انور ابراهیم و مواضع عظمین علی و طرفدارانش شکاف در حزب عدالت و بالتبع ائتلاف امید ایجاد گردید و ماهاتیر در این میان با سکوت و عدم موضعگیری مستقیم تنها به اخطار برای یک دوره بودن حاکمیت این ائتلاف اذعان نمود .
در مقایل احزاب رقیب دولت حاکم همچون پاس و امنو نیز در این میان در تلاش برای تغییر ترکیب دولت و عدم نخست وزیری انور ابراهیم تلاش میکردند . حزب پاس در مواضع خود به صراحت عدم مخالفت خود را با ماهاتیر محمد اعلام و مخالفت شدید خودرا با انتخاب انور ابراهیم به عنوان نخست وزیر اعلام نموده و از سوی دیگر برخی از اعضا حزب امنو نیز با توجه به بحران فساد روسای حزب امنو همچون نجیب عبدالرزاق تمایل خود را برای عضویت به حزب بومی تباران مالزی یا باریسان ناشینال حزب شخصی ماهاتیر اعلام نمودند.
با چنین شرایطی هر چند ماهاتیر در تلاش برای وفاداری خود به ائتلاف پاکاتان هاراپان بود، اما استعفای وی نشان از آخرین حرکت سیاسی تاثیر گزارقبل از دوره پسا ماهاتیر است. شواهد نشان میدهد که با استعفای ماهاتیر محمد و خروج حزب وی از ائتلاف و همچنین خروج عظمین علی از حزب عدالت انور ابراهیم و شکست ائتلاف امید، ترکیب جدیدی از احزاب شامل باریسان ناسیونال (حزب ماهاتیر ) حزب پاس و اعضا جدا شده های حزب امنو و عدالت (حزب انور ابراهیم ) اکثریت پارلمان مالزی را به دست گرفته و نخست وزیری ماهاتیر تا پايان این دوره رای خواهند داد تا به هدف خود را راستای تقویت احزاب مالزیایی، حذف انور ابراهیم و احزاب چینی و هندی Dab دست یابند. هرچند در دنیای سیاست امکان هرت ها و خبرهای سیاسی حاکی از موافقت سران پاکاتان هاراپان برای ادامه کار ماهاتیر تا ماه نوامبر بود، اما ناگهان با سخنان انور ابراهیم مبنی بر خیانت به او، واکنش برخی اعضا حزب وی همچون عظمین علی شرایط سیاسی مالزی متحول و در نهایت به اعلام ناگهانی استعفا ماهاتیر محمد منجر گردید .
واژگان کلیدی: استعفا، ماهاتیر محمد، علل ، عوامل ، درونما، آینده ، عبدالرضا عالمی
