تغییر توازن قدرت و ابهام در آینده دولت سوریه

 

فاطمه خادم شیرازی

پژوهشگر و مدرس دانشگاه

مرکز بین المللی مطالعات صلح–IPSC

 

بازیگران منطقه ‌ای و فرامنطقه ‌ای در تغییر توازن قدرت ابهام در آینده دولت سوریه نقش های متعددی را بازی کردند. بازیگران منطقه ‌ای  به صورت مستقیم در تحولات سوریه دخالت کردند تا منافع خود را تأمین کنند. از سوی دیگر، کشورهایی نیز نقش کلیدی در شکل ‌دهی به نتایج بحران داشتند. حمایت نظامی و سیاسی این کشورها از گروه ‌های خاص و تلاش ‌های دیپلماتیک برای دستیابی به توافقات یا جلوگیری از نفوذ دیگر کشورها در معادلات سوریه تأثیر بسزایی داشت. در نتیجه، تحولات سیاسی و نظامی در سوریه تحت تأثیر این بازیگران و استراتژی ‌های آن‌ها قرار گرفت. با شکل گیری دولت انتقالی در سوریه،عواقب پس از آن یک سناریوی سیاسی تکه تکه  ای است که ممکن است به راحتی به هرج و مرج تبدیل شود. این که چه کشورهایی بیشتر بر اوضاع سوریه تأثیر  داشتند؟ کدام کشورها در دولت جدید سوریه منافعشان تامین خواهد شد؟ ابهاماتی را در آینده این کشور ایجاد کرده ،که بحث این مقاله محور آن خواهد بود.

– تغییر توازن قدرت 

تغییر توازن در دوستی و خصومت نیاز به دیدگاهی تحلیلی دارد تا تغییر سریع و پیچیده را درک کند.سیستم‌های بین‌المللی متوازن می‌توانند زمانی رخ دهند که همه دولت‌ها دوستان متقابل باشند، یا زمانی که آنها به دو اتحاد متضاد تقسیم می‌شوند به طوری که اعضای اتحاد با هم دوست هستند. بنابراین، به طور کلی، در یک رابطه مثلثی (یا سه جانبه)، یا اگر هر سه دولت دوستان متقابل باشند، یا هر دو دولت با یکدیگر دوست شوند، اما در برابر دولت سوم خصومت کنند، تعادل ایجاد می شود. به  عنوان مثال، کمک آمریکا به کردهای سوریه را در نظر بگیرید. اولویت اصلی ترکیه در سوریه جلوگیری از تشکیل دولت کردی است. اگر آمریکا ترجیح خود را برای تشکیل کشور مستقل کردهای سوریه نشان دهد، ترکیه ممکن است با روسیه دوست شود. اگر روسیه با طرح های آمریکا برای ایجاد یک کشور کرد در سوریه مخالفت کند یا از نظر ترکیه چنین باشد، روسیه و ترکیه بر اساس اصل “دشمن دشمن من دوست من است” به دوستان متقابل تبدیل می شوند. امروز وضعیت نسبتاً متفاوت است: هم آمریکا و هم روسیه با قرار گرفتن در کنار کردهای سوریه با ترکیه مخالفت می کنند. کمک هر دو کشور به کردهای سوریه باعث تضعیف اتحاد آمریکا و ترکیه می شود، و روابط و نزدیکی اخیر روسیه و ترکیه را نیز از بین می برد.این دیدگاه به ما امکان می دهد دو کار را انجام دهیم. اول، ما قادر به درک و تجزیه و تحلیل روابط خصمانه-دوستی واقعی میان بازیگران درگیر در درگیری سوریه هستیم، و دوم، می توانیم تحولات مشاهده نشده در روند تشکیل و انحلال اتحاد را بررسی کنیم. زیرا مناقشه سوریه به قدری چرخش های شدیدی را به خود میگیرد که به ما اجازه نمی دهد که تغییرات احتمالی در جهت گیری های خصومت و دوستی را نادیده بگیریم.(1)

کردها که بخشی از یک گروه قومی در عراق، ایران، ترکیه، ارمنستان و سوریه هستند، تاکنون جزو معدود برندگان درگیری سوریه بوده‌اند و نزدیک به یک چهارم این کشور را تحت کنترل دارند و رهبری یک گروه مسلح قدرتمند متحد در مقابله با دولت اسلامی را که یکی از مهم‌ترین بخش‌های آمریکا است، برعهده دارند. تحلیل گران معتقدند از زمانی که گروه اسلام گرای حیات تحریر الشامHTS) ( به دمشق حمله کرد و دولت را سرنگون کرد، موازنه قدرت علیه آنها متمایل شد.برای ترکیه، جناح های کرد یک تهدید امنیت ملی هستند. توازن اساساً در سوریه به نفع گروه‌های تحت حمایت ترکیه یا هم‌پیمان ترکیه تغییر کرده است و به نظر می‌رسد ترکیه مصمم است از این موضوع نهایت استفاده را بکند. این تغییر در جنگ مجدد برای کنترل شمال علیه نیروهای سوریه دموکراتیک به رهبری کردهای(SDF)منعکس شده است.همچنین آنکارا تلاش خواهد کرد بین دمشق و دولت تحت رهبری کردها فاصله بیندازد.(2)

 

 -نقش 

نهاد حاکم جدید در دمشق، حیات تحریر الشام (HTS)، شاخه سابق القاعده و مهم ترین نیروی ائتلاف شورشی است. با این وجود، علیرغم نگرانی‌های فزاینده در مورد دولت موقت تک حزبی HTS، این گروه احتمالاً از امداد عمومی در سقوط رژیم اسد و پایان 13 سال جنگ داخلی برای ایجاد ثبات سیاسی کوتاه‌مدت سرمایه ‌گذاری خواهد کرد.به نظر می رسد سایر گروه های مخالف، که بسیاری از آنها سابقه خشونت آمیز دارند، از طرح کوتاه مدت HTS حمایت می کنند و به دنبال مذاکره درباره نقش خود در حل و فصل سیاسی جدید هستند. با این حال، شاخص‌های اولیه حاکی از آن است که HTS، در حالی که از لفاظی فراگیر استفاده می‌کند ، همچنان به سبک حکومت‌داری استبدادی و تمامیت‌خواهانه پایبند است.(3)

 نقش بازیگران بین المللی و منطقه ای نیز در شکل دادن به آینده سوریه محوری خواهد بود. نفوذ آنها برای حصول اطمینان از پایبندی انتقال سیاسی به نقشه راه مورد توافق در قطعنامه 2254 سازمان ملل ضروری خواهد بود. بازیگران خارجی باید از انتقال به رهبری سوریه حمایت کنند و در عین حال تضمین هایی برای فراگیری و انصاف ارائه دهند. به همان اندازه مهم، نیاز به جلوگیری از انحصار HTS در فرآیند یا تحمیل دیدگاه یک جانبه خود به کشور است. در این زمینه، نظارت بر نحوه اعمال نفوذ و اهرم بازیگران بین‌المللی ضروری است. این شامل ارزیابی چگونگی استفاده از اهرم‌هایی مانند حذف HTS یا لغو تحریم‌ها برای ترویج انتقال صلح‌آمیز و فراگیر در سوریه است. با این حال، مهم است که اذعان کنیم که این نتیجه تضمین نشده است. این خطر وجود دارد که این بازیگران ممکن است منافع خود را – مانند بازگرداندن پناهندگان ، مبارزه با داعش، یا محاکمه جنگجویان خارجی در دادگاه‌های محلی – بر نیازهای مردم سوریه اولویت دهند.(4) 

نقش کردها  نیزبزرگ به نظر می رسد،نیروهای تحت رهبری کردهای متحد با آمریکا سال ها است که منطقه ای نیمه خودمختار را در شمال شرق سوریه اداره می کنند که در آن نقشی کلیدی در مبارزه با گروه شبه نظامی دولت اسلامی داشته اند. در حالی که هر دو از مخالفان دولت در طول جنگ داخلی بودند، روابط بین کردها و گروه های مخالف عرب پرتنش است. ادغام مجدد شرق احتمالاً به معنای نوعی امتیاز دادن به خودمختاری کردها خواهد بود. اما این خطر باعث خشم ترکیه همسایه می شود که به شدت با گروه های کردی که شرق سوریه را اداره می کنند، مخالف است.(5) 

تأثیرات موفقیت ترکیه احتمالاً در عراق همسایه محسوس خواهد بود. ترکیه مدت‌هاست در مناطق شمالی حضور دارد و با کردهای عراق همکاری کرده و حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) را هدف قرار داده است. ظهور یک دولت به رهبری سنی ها در سوریه، دست ترکیه را در مناطقی با اکثریت سنی عراق ، تقویت می کند. جاه طلبی های ترکیه بسیار فراتر از سوریه و عراق است و به سراسر آفریقا، قفقاز و آسیای مرکزی می رسد. نقش ترکیه با این پیروزی، پویایی قدرت منطقه ای را به ویژه برای عربستان سعودی و متحدانش پیچیده می کند. ریاض مدت‌هاست که خود را به عنوان رهبر جهان اسلام سنی و مقابله با نفوذ شیعیان ایران معرفی کرده است، اما برتری ترکیه این روایت را مختل می‌کند. سیاست‌های آنکارا با گرایش اسلام‌گرایانه با طیف وسیعی از مسلمانان سنی و اسلام‌گرایان سیاسی طنین‌انداز می‌شود و جایگزینی برای پادشاهی‌های خلیج فارس ارائه می‌دهد.نقش ترکیه منعکس کننده یک سیاست خارجی قاطعانه است که بر ضرورت های فوری اقتصادی و امنیتی، مانند تهدید کردها در سوریه و عراق ، و رویکردی اساسا متفاوت نسبت به قدرت منطقه ای تاکید دارد. (6)

اسرائیل و آمریکا  به عنوان ذینفعان غیرمستقیم از آشفتگی کنونی در سوریه ظاهر شده اند. اسرائیل، به ویژه، از تضعیف “جبهه مقاومت” سرمایه گذاری کرده است. با این حال، اسرائیل و آمریکا نسبت به نفوذ فزاینده ترکیه محتاط هستند. حمایت ادعایی ترکیه از HTS و جاه طلبی های گسترده تر آن در سوریه، توازن قوای منطقه ای را پیچیده می کند و پاسخ محتاطانه هر دو کشور را ضروری می کند. زیرا سقوط دولت اسد ، با اقدامات قاطعانه ترکیه، چشم انداز منطقه را تغییر داده است. در حالی که نتایج نامشخص است، پیامدهای آن برای بازیگران محلی و منطقه ای عمیق است.با تکامل پویایی ها، بازیگران خارجی مانند عربستان سعودی، امارات و اردن ممکن است به طور فزاینده ای درگیر شوند و وضعیت را پیچیده تر کنند. برای کردها، این تغییرات هم خطرات و هم فرصت ها را به همراه دارد. توانایی آنها برای عبور از این چالش ها نقش آنها را در آینده منطقه تعیین خواهد کرد.(7)

آمریکا به سرعت تعامل با HTS را آغاز کرده است، اما تا زمانی که واشنگتن تحریم هایی را اعمال کند، چنین دیپلماسی محدودیت هایی خواهد داشت. در حال حاضر، هیچ برنامه‌ای برای کاهش تحریم‌ها وجود ندارد، اگرچه بحث‌های جدی در مورد چگونگی تعدیل اثرات آن در جریان است. با این حال، بعید به نظر می رسد که این اقدامات کافی باشد و نباید توجه سیاست گذاران را از تلاش گسترده تر برای کاهش واقعی تحریم ها منحرف کند – بدون آن، انتقال سوریه ممکن است در معرض خطر جدی قرار گیرد.(8) 

 

– منافع 

کسی که خارج از کشور در پیروزی هیئت تحریر الشام نقش مهمی داشته است و بدون شک از آن سود برده است، ترکیه و دولت رجب طیب اردوغان است. حمله هیئت تحریر الشام از منطقه تحت کنترل ترکیه در شمال سوریه آغاز شد و بدون حمایت ترکیه به سختی می توانست اتفاق بیفتد. استفاده موفقیت آمیز هیئت تحریر الشام از پهپادها قویا به کمک های ترکیه اشاره دارد.ترکیه دو منافع اصلی در سوریه دارد. اول ایجاد وضعیتی است که در آن سه میلیون پناهنده سوری در ترکیه که در طول جنگ داخلی از وطن خود گریخته اند بتوانند به خانه بازگردند. دومین منافع ترکیه کاهش قدرت و قلمرو کردهای سوریه است که آنها را به متحد شدن با شورشیان کرد پ.ک.ک در ترکیه متهم کرده است. اگر ترکیه رژیم جدید دمشق را تحت فشار قرار دهد تا به حمله به مناطق تحت کنترل کردها در شمال شرقی سوریه بپیوندد، این امر معضلاتی شبیه به آن چه روسیه در غرب با آن مواجه است، برای واشنگتن ایجاد خواهد کرد. (9)

ترکیه پیروزی شورشیان در سوریه را فرصت و چالش می داند. فروپاشی رژیم اسد می تواند آنکارا را قادر سازد تا یک دولت سوریه را که همسو با منافع خود است، روی کار بیاورد. با این حال، درگیری بین نیروهای مختلف شورشی که مشترکات کمی به جز خصومت با رژیم دارند، ممکن است درگیری طولانی مدت ایجاد کند که خطر تشدید تجزیه سوریه را به همراه داشته باشد و پیامدهای گسترده ای برای ثبات منطقه و امنیت داخلی ترکیه داشته باشد. این وضعیت ناپایدار بر نیاز فوری به یک انتقال سیاسی و فراگیر تاکید می کند. بدون این، تقسیمات سوریه – که ریشه در وفاداری های قومی، فرقه ای و ایدئولوژیک دارد – نه تنها برای سوریه بلکه برای منطقه وسیع تر خطرات قابل توجهی ایجاد می کند و تهدیدی برای تشدید بی ثباتی و به خطر انداختن امنیت کشورهای همسایه است.(10)

  نفوذ فزاینده ترکیه، به ویژه از طریق حمایت از اسلام گرایان و جناح های وابسته به اخوان المسلمین، ممکن است نگرانی کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، امارات، مصر و اردن را برانگیزد. این کشورها که از لحاظ تاریخی با جنبش های اسلامگرا در داخل مرزهای خود مخالف بوده اند، ممکن است به دنبال جایگزینی برای تسلط ترکیه باشند. وفاداری‌های مختلف و پراکندگی گروه‌های شورشی می‌تواند به این کشورها فرصت زیادی بدهد تا از آن چه که آنها را نیابتی ترکیه می‌دانند، جلوگیری کنند.خط لوله از قطر به سوریه همچنین وابستگی اروپا به روسیه (تقریبا 40 درصد واردات گاز طبیعی) را از بین می برد. این موضوعی بود که با حمله روسیه به کریمه (در اوکراین) و تثبیت حضور خود در شرق اوکراین به اوج خود رسید. روسیه با کنترل اوکراین که در مسیر خط لوله به اروپا قرار دارد، می‌تواند کلید تامین گاز طبیعی به ویژه در اروپای شرقی و مرکزی را در دست داشته باشد.(11) 

روسیه نسبت به ترکیه یا کشورهای حاشیه خلیج فارس، وزنه تعادل بهتری برای نفوذ آمریکا در سوریه خواهد بود. روسیه می‌تواند به عنوان یک واسطه عمل کند. چنین راهبردی در تلاش برای تجارت شناخت بین المللی HTS در ازای حفظ پایگاه های نظامی در سوریه می تواند روسیه را به دو جهت سوق دهد. اولاً، مسکو ممکن است تصمیم بگیرد که خودمختاری علوی ها را در لاذقیه سوریه ایجاد کند و از آن حمایت نظامی کند. این شبیه به روشی است که آمریکا از کردهای سوریه که در حال حاضر بخش‌های وسیعی از شمال این کشور را کنترل می‌کنند، حمایت کرده است. دوم، نیاز به توافق با HTS می تواند روسیه را به تقویت همکاری با انواع گروه های رادیکال در سطح جهانی سوق دهد. به این ترتیب، روسیه ممکن است به طیف گسترده‌ای از گروه‌های رادیکال که قدرت را در کشورهای سراسر جهان به دست گرفته‌اند مشروعیت دهد – مشروعیت بخشیدن و حمایت مادی در ازای رفتار ترجیحی.

 برای برخی، تصمیم مسکو برای پناه دادن به اسد حتی می تواند چنین پیشنهادهایی را قانع کننده تر کند. این پیام را می فرستد که اگر آنها قدرت را از دست بدهند، مسکو با جانشین خود به توافق خواهد رسید – اما همچنین تضمین می کند که آنها و خانواده شان زنده و سالم بمانند. اگرچه سرنگونی اسد برای کرملین واژگونی بود، اما یک شکست کامل برای سیاست آن در خاورمیانه نبود. حتی اگر روسیه پایگاه‌های نظامی خود را در سوریه از دست بدهد، همچنان روابط اقتصادی نزدیک با ترکیه و روابط ویژه با ایران دارد اگر روسیه راهی برای کار با HTS بیابد – که فراتر از قلمرو امکان نیست – طیف وسیعی از گزینه‌های جدید را باز خواهد کرد و شاید به کرملین مزیت رقابتی در منطقه بدهد.(12) 

روسیه امنیت پایگاه‌های سوریه خود را در کوتاه‌مدت حفظ کرده است، اما نسبت به آینده این پایگاه‌ها در درازمدت ابهام دارد، از دست دادن آن‌ها توانایی روسیه را برای نفوذ به مدیترانه و حمایت از لجستیک نظامی روسیه در آفریقا تضعیف می‌کند. رهبران اپوزیسیون سوریه امنیت پایگاه های نظامی و نهادهای دیپلماتیک روسیه در سوریه را تضمین کردند.(13)از دست دادن پایگاه های این کشور در سوریه، انتقال قدرت به مدیترانه را تضعیف خواهد کرد. طرطوس تنها پایگاه دریایی رسمی روسیه در خارج از کشور است و روسیه از آن برای انتقال قدرت به مدیترانه برای اهداف مختلف استفاده می کند.( 14) این پایگاه همچنین دارایی‌های روسیه در دریای سیاه را به دریای مدیترانه مرتبط کرد، اگرچه بسته شدن تنگه‌های ترکیه این ارتباط را برای مدت زمان جنگ روسیه در اوکراین قطع کرده است.(15)از دست دادن پایگاه های روسیه در سوریه چرخش سپاه آفریقا و تلاش‌های تامین مجدد در آفریقا را مختل می‌کند.(16)

پناهندگان، امنیت مرزی و گروه های مخالف اولویت های اردن در دوران گذار سوریه است. اولویت های اردن در انتقال سیاسی سوریه شامل رسیدگی به چالش های ناشی از میزبانی از حدود 1.4 میلیون پناهنده سوری و ایمن سازی مرزهای شمالی خود در برابر قاچاق سلاح و مواد مخدر غیرقانونی است. در حالی که گزارش ها حاکی از هماهنگی اردن با اسرائیل در مورد آخرین تحولات سوریه است، همچنان نگران تشدید تنش ها و تهاجمات ارضی اخیر اسرائیل در سوریه است. اردن از انتقالی حمایت می‌کند که ثبات سوریه را تضمین می‌کند و با منافع گسترده‌تر آن در همسایه شمالی صلح‌آمیز و امن همسو می‌شود. جهت گیری سیاسی آینده دولت سوریه نیز اثرات سرریز قابل توجهی بر اردن خواهد داشت. ساختار ایدئولوژیک دولت جدید سوریه می تواند سیاست داخلی اردن را شکل دهد، به ویژه از طریق روابط طولانی مدت بین بازیگران سیاسی در هر دو کشور.(17)تاکنون غرب از سقوط اسد سود برده است.میلیون‌ها پناهنده ممکن است اکنون به سوریه بازگردند و این فشار سیاسی داخلی را بر دولت‌های ترکیه و اروپا که بیش از یک دهه است آنها را در خود جای داده‌اند، کاهش خواهد داد. با این حال، اگر غرب مراقب مسیر HTS نباشد، می‌توان این دستاوردها را از دست داد. (18)

-ابهام در آینده

با فروپاشی رژیم اسد، سوریه اکنون خود را تکه تکه و بین سه جناح مسلط می بیند که هر کدام حامیان خارجی و اهداف متفاوتی دارند:

نیروهای اپوزیسیون سوری به رهبری  تحریر الشام: این گروه ها که توسط ترکیه حمایت می شوند، اکنون کنترل مرکز سوریه را در دست دارند که از مرز شمالی با ترکیه تا مرز جنوبی با اردن امتداد دارد.اگرچه جناح های سنی هویت مذهبی مشترکی دارند، اما سابقه درگیری های داخلی دارند که می تواند مانع از توانایی آنها برای تشکیل یک دولت منسجم یا حفظ ثبات بلندمدت شود. نیروهای اپوزیسیون از جهادی های سابق از داعش و القاعده گرفته تا گروه های سکولار مانند ارتش ملی سوریه که پس از قیام سال 2011 از ارتش اسد جدا شدند، را شامل می شوند.

نیروهای کرد: گروه های کرد کنترل قلمروهایی را در شمال شرقی سوریه در دست دارند که از شمال با ترکیه و از شرق با عراق هم مرز است. آنها همچنان از آمریکا حمایت می کنند که پایگاه های نظامی خود را در منطقه ایجاد کرده است. این حمایت خطر تشدید تنش ها با ترکیه را به همراه دارد که قدرت کردها را تهدیدی برای تمامیت ارضی خود می داند.

نیروهای علوی: جناح های علوی طرفدار اسد، که عمدتا در مناطق ساحلی غرب سوریه مستقر هستند، روابط محکمی با ایران، عراق و گروه شبه نظامی حزب الله لبنان دارند. این مناطق می تواند به عنوان سنگر بقایای گروه های همسو با اسد پس از تسلط مخالفان عمل کند و شکاف های فرقه ای را تداوم بخشد.(19)در سوریه همچنین گروه جامعه دروزی: سومین گروه بزرگ سوریه عمدتاً در جنوب نزدیک مرز اسرائیل ساکن هستند. برخی از رهبران دروزی‌ها بر اساس گزارش‌ها خواستار الحاق به اسرائیل شده‌اند ، اگرچه برخی دیگر در بلندی‌های جولان تحت اشغال اسرائیل که در سال 1967 از سوریه تصرف شده‌اند، خواستار بازگشت بلندی‌های جولان به کنترل سوریه شده‌اند.اکنون، تحلیل این پویایی‌های قدرت در سوریه و ژئوپلیتیک منطقه‌ای گسترده‌تر، سه سناریوی بالقوه را برای آینده این کشور پیشنهاد می‌کند:

 1) یک  سکولار فدرال. این سناریو ساختار فدرالی را برای سوریه متصور است که ترکیب چند قومیتی و چند مذهبی آن را در خود جای دهد. یک سیستم فدرال به همه گروه ها اجازه می دهد که در هر دو سطح محلی و فدرال نمایندگی داشته باشند. 

2) یک دولت قوی و متمرکز. این مدل مبتنی بر یک دولت مرکزی است که تحت سلطه گروه‌های اسلام‌گرای سنی مانند HTS است. این می تواند منجر به حکومت اقتدارگرا، به حاشیه راندن اقلیت ها و افزایش نقش قوانین اسلامی در حکومت شود. ترکیه قویاً از این سناریو حمایت می‌کند و آن را راهی برای از بین بردن تهدید شبه‌نظامیان کرد سوری می‌داند. 

 3) درگیری طولانی مدت و جدایی عملی. این بدترین نتیجه ممکن برای مردم سوریه است – ادامه خشونت و تقسیم سوریه بر اساس خطوط قومی و مذهبی.

همان طور که همه این سناریوها نشان می دهند، آینده سوریه به طور جدایی ناپذیری با چشم انداز منطقه ای مرتبط است که در آن کشورهای مختلف اعمال نفوذ می کنند و هر کدام منافع سیاسی، اقتصادی و امنیتی مشخصی را دنبال می کنند.(20)

با نگاهی به آینده، مسیر سوریه قبل از هر چیز به توانایی بازیگران بی‌شمار آن برای دستیابی به یک انتقال سیاسی فراگیر بستگی دارد. بازسازی یک کشور کارآمد مستلزم احیای تمامیت ارضی سوریه است که به نوبه خود به تمایل چندین ذینفع ارضی برای تقسیم قدرت و قربانی کردن خودمختاری خود در راستای منافع وحدت ملی بستگی دارد. چالش کلیدی دیگر ایجاد یک قرارداد اجتماعی جدید است که سطوح کافی از امنیت و فرصت اقتصادی را برای مردم سوریه فراهم می کند.اگر نخبگان علوی به اندازه کافی در یک ائتلاف حکومتی متنوع ادغام شوند، چشم انداز حل و فصل پایدار به طور قابل توجهی بهبود می یابد. علاوه بر این، ترکیه و آمریکا باید به ترتیب به نیروهای نیابتی خود یعنی ارتش ملی سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه فشار بیاورند تا بازیگران سازنده ای باشند و با دولت انتقالی کار کنند، نه علیه آن.قدرت های خارجی نیز می توانند از فروپاشی بیشتر دولت سوریه و اقتصاد آن جلوگیری کنند. اگر کیفیت زندگی رو به وخامت باشد و خدمات اولیه مانند مراقبت های بهداشتی و آموزش در دسترس نباشد، دستیابی به حل و فصل پس از جنگ دشوارتر خواهد شد.(21)در نتیجه، چشم انداز کشور حتی اگر در صلح باشد و هیچ دخالت خارجی از خارج از مرزهایش وجود نداشته باشد، تیره و تار خواهد بود. (22) بنابراین سه چالش اصلی خصومت های مداوم، نیازهای عظیم بشردوستانه و اقتصادی، و ضرورت انتقال سیاسی معتبرسوریه را تحت الشعاع قرار داده است.(23)

اکنون کشور با آینده ای مبهم روبرو است زیرا گروه های مخالف، جناح های کرد، بقایای دولت و قدرت های بین المللی برای پر کردن خلاء قدرت مانور می دهند. این لحظه از تحولات در حال تغییر چشم‌انداز سیاسی و نظامی است و پرسش‌هایی را در مورد وحدت سوریه، ثبات منطقه‌ای و استراتژی‌های بازیگران جهانی که برای نفوذ در یکی از گسسته‌ترین مناطق خاورمیانه رقابت می‌کنند، ایجاد می‌کند. هر گروه دارای نفوذ حامیان منطقه ای یا بین المللی خود از جمله ترکیه، آمریکا و روسیه است که منافع استراتژیک آنها احتمالاً هرگونه توافق سیاسی آینده را شکل خواهد داد. در حالی که بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای در حال تغییر چشم‌انداز سوریه هستند، پرسش‌هایی درباره پیامدهای بلندمدت این پویایی‌ها، به‌ویژه برای کشورهایی که سرمایه‌گذاری زیادی در آینده سوریه دارند، باقی می‌ماند. نقش‌های در حال تحول آمریکا، ترکیه و روسیه احتمالاً مسیر این کشور را به سمت یک نظم جدید با ثبات یا شکسته شکل خواهد داد.(24)

References

1.https://cens.ceu.edu/sites/cens.ceu.edu/files/attachment/article/720/shifting-balances-power-syrian-conflicten9949.pdf

2.https://www.straitstimes.com/world/europe/analysis-syrian-kurdish-groups-on-the-back-foot-as-power-balance-shifts

3.https://theconversation.com/the-road-back-to-damascus-syrias-new-rulers-face-challenges-in-de-weaponizing-supply-chains-246118

4.https://timep.org/2024/12/19/a-post-assad-syria-navigating-the-transition-ahead/

5.https://apnews.com/article/syria-future-assad-government-islamist-rebels-secular-6e55f1e1e019d4f51756605d3f931b55

6.https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/dec/19/balance-of-power-middle-east-turkey-ankara-syria-rebels-iran

7.https://cfri-irak.com/en/article/the-current-developments-in-syria-domestic-and-regional-implications-2024-12-06

8.https://www.crisisgroup.org/middle-east-north-africa/east-mediterranean-mena/syria/regional-perspectives-house-assads-fall

9.https://www.bing.com/ck/a?!&&p=68f5e455cdf2ce172b657563906f1c8ac16e133778fee94155f249b8b1699bb6JmltdHM9MTczNTc3NjAwMA&ptn=3&ver=2&hsh=4&fclid=0ad32371-ad12-6581-2c11-3794acc96455&psq=The+Fall+of+Assad+and+the+Ethnic+War&u=a1aHR0cHM6Ly9yZXNwb25zaWJsZXN0YXRlY3JhZnQub3JnL2Fzc2FkLXJ1c3NpYS1taWxpdGFyeS8&ntb=1

10.https://thesoufancenter.org/intelbrief-2024-december-9/

11. https://www.gatewayhouse.in/syria-turkey-russia-qatar-the-energy-conflict

12.https://carnegieendowment.org/russia-eurasia/politika/2024/12/syria-russia-turkiye-relationships?lang=en

13.https://tass dot ru/mezhdunarodnaya-panorama/22612661

14.https://www.navalnews.com/naval-news/2024/12/first-sign-russian-navy-evacuating-naval-ssels-from-tartus-syria

15.https://www.usni.org/magazines/proceedings/2022/march/turkey-montreux-convention-and-russian-navy-transits-turkish

16.https://understandingwar.org/backgrounder/africa-file-december-12-2024-kremlin-pivot-libya-or-sudan-post-syria-turkey-mediates

17.https://www.ispionline.it/en/publication/syria-the-path-forward-regional-perspectives-on-a-political-transition-194943

18.https://www.fpri.org/article/2024/12/whats-next-for-syria-the-region-and-the-world/

19.https://www.dhakatribune.com/367547

20.https://theconversation.com/can-syria-avoid-becoming-another-libya-or-iraq-a-week-after-assads-fall-here-are-3-possible-futures-245945

21.https://www.project-syndicate.org/commentary/multilateral-assistance-needed-to-reconstruct-syria-by-charles-a-kupchan-and-sinan-ulgen-2024-12?utm_term=&utm_campaign=&utm_source=adwords&utm_medium=ppc&hsa_acc=12201547

22.https://www.historyandpolicy.org/opinion-articles/articles/syria-a-troubled-past-and-an-uncertain-future

23. https://news.un.org/en/story/2024/12/1158311

24.https://shafaq.com/en/Report/Syria-s-post-Assad-landscape-The-battle-for-power-and-the-future-of-a-fractured-nation