سید مهدی مدنی
مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC
زمانی که اویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل تابستان گذشته راهی آمریکای لاتین شد، شاید کمتر کسی تصور می کرد که موجی از برسمیت شناختن کشور فلسطین آن هم در مرزهای 1967 در آمریکای لاتین براه بیافتد. لیبرمن در ابتدای سفرش به برزیل، با لویس لولا دا سیلوا و نمایندگان جامعه یهودیان برزیل دیدار کرد. وی در ادامه سفر خود به امریکای جنوبی، به آرژانتین، پرو و کلمبیا مسافرت کرد و با نخست وزیر آرژانتین و روسای جمهور دو کشور اخیر الذکر گفتگو کرد. دیدار با جامعه یهودیان و خانواده های قربانیان سوءقصد سال 1994در آرژانتین نیز بخشی دیگر از این برنامه سفر بود. علاوه بر وزیر خارجه، شیمون پرز نیز راهی این منطقه شد و با رهبران برزیل و آرژانتین دیدار کرد. هر چند هدف از سفر وی به این منطقه گوشزد کردن مخاطرات ایران و برنامه های هسته ای ایران عنوان شده بود اما دیدار رهبران دو کشور برزیل و آرژانتین با شیمون پرز می توانست این نوید را برای اسرائیلی ها داشته باشد که روابط این بازیگران تقویت شده و یا حداقل برسمیت شناختن فلسطین در دستور کار این کشورها قرار نگیرد.
اما هفته گدشته شاهد آن بودیم که برزیل اعلام کرد که کشور مستقل فلسطيني را در مرزهاي 1967 به رسميت مي‌شناسد. “لوئيس ايناسيو لولا داسيلوا ” رئيس جمهور برزيل،چند روز پيش در نامه‌اي كه خطاب به محمود عباس نوشته شده بود، از اين تصميم خبر داد. پس از برزیل این رئيس‌جمهور آرژانتين بود که به محمود عباس اعلام كرد كه كشور مستقل و آزاد فلسطين را در مرزهای 1967 به رسميت مي‌شناسد. كريستينا فرفاندز، رئيس‌جمهور آرژانتين در يادداشتي به رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين ابلاغ كرد كه آرژانتين كشور آزاد و مستقل فلسطين را در داخل مرزهاي 1967 به رسميت مي‌شناسد. آرژانتین دلیل این اقدام را باقی ماندن یاس و ناامیدی از کنفرانس مادرید در سال 1991 و توافق نامه اسلو در 1993 اعلام کرده است. تيمرمان گفته است آرژانتين كه تعداد اقليت‌هايش به 220 هزار نفر مي‌رسد با اين تصميم خود مي‌خواهد بيان كند كه اهميت زيادي به پيشرفت نهايي در روند مذاكرات دارد و مي‌خواهد كه صلح عادلانه و دائمي در خاورميانه برقرار شود.
این روند به دو کشور برزیل و آرژانتین محدود نماند و سباستين پينه يرا رئيس‌جمهوري شيلي نیز از تشكيل دولت مستقل و آزاد فلسطيني در سرزمين‌هاي اشغالي حمايت كرد. وی که در مراسم تاسيس باشگاه ورزشي فلسطين صحبت می کرد، طي سخناني ضمن حمايت از تاسيس دولت مستقل فلسطيني تصريح كرد: من مي‌خواهم حمايت قوي، قاطع و روشن خود از تاسيس يك دولت آزاد، مستقل، موفق و امن فلسطيني را اعلام كنم. وی همچنين پشتيباني خود از تلاش‌هاي بين‌المللي براي پيشبرد روند صلح در خاورميانه را مورد تاكيد قرارداد و گفت که قبل از خاتمه دوره رياست جمهوري‌اش سفري رسمي به سرزمين فلسطين خواهد داشت و بدون انجام اين سفر اين دوره را به پایان نخواهد برد. شايان ذكراست، جمعيت جامعه فلسطيني مقيم شيلي كه از 120 سال پيش تاكنون به اين كشور مهاجرت كرده اند، حدود 350 هزار نفر
تخمين زده مي‌شود.
علاوه بر این سه کشور روبرتو كُندي، معاون وزير خارجه اوروگوئه نيز به خبرگزاري فرانسه گفته كه اوروگوئه قصد دارد كشور فلسطين را در سال 2011 به رسميت بشناسد. اين مسئول اوروگوئه تصريح كرد: ما حتما در سال 2011 مشابه آرژانتين موضع خود را اعلام خواهيم كرد. ما تلاش خواهيم كرد نمايندگي ديپلماتيك در فلسطين را در رام الله افتتاح كنيم. به این کشورها باید کوبا، نیکاراگوا و شیلی را نیز اضافه کرد که پیشتر در این منطقه موجودیت کشور مستقل فلسطینی را به رسمیت شناخته اند. شایان ذکر است علاوه بر کشورهای جهان عرب و کشورهای اسلامی غیر عرب، ۱۳ کشور اروپایی و بسیاری از کشورهای آفریقایی استقلال فلسطین را به رسمیت می شناسند که شمار آنها به بیش از هشتاد کشور می رسد.
نتیجه گیری:
اسرائیل پس از شکست مذاکرات مستقیم صلح با تشکیلات خود گردان به علت تداوم شهرک سازی ها با مشکلات و فشار های تعددی مواجه شد. این فشار ها تا جایی بود که ایالات متحده از زبان سخنگوی خود از این اقدام اسرائیل اظهار تاسف کرد. اتحادیه اروپا و جهان عرب نیز به این نهضت پیوستند و از اسرائیل خواستند تا به توقف شهرک سازی روند صلح راپیچیده تر نکند. این در حالی است که لیبرمن روزهای قبل اعلام کرده که دیگر حاضر به توقف شهرک سازی ها نیستیم و این روند را ادامه می دهیم. روند آغاز شده سبب شده که جبهه جدیدی علیه اسرائیل در عرصه بین الملل باز گردد. خاصه آنکه اسرائیل طی سال گذشته تلاش نموده بود تا منطقه آمریکای لاتین را به عنوان یک منطقه همگام با خود تبدیل کند. روندی که با شناسایی کشور مستقل فلسطینی در مرزهای 1967 متوقف شده است.
به این موارد اختلاف با ترکیه که تا پیش از حمله به ناوگان آزادی از شرکای استراتژیک محسوب می شد و اینک به عنوان تهدید در سند امنیت ملی ترکیه تبدیل شده است را باید اضافه کرد. مجموع تحولات نشان می دهد که انزوای دیپلماتیک اسرائیل روندی رو به رشد را شاهد است
