محمد بهرامی
مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
بیان رخداد
روابط میان ترکیه و جمهوری قبرس همواره تحتالشعاع حمایت ترکیه از بخش ترک نشین قبرس یا قبرس شمالی بوده است. در این میان عنصر قومیت نقش مهمی ایفا کرده است. اما در حال حاضر آن چه که بیش از همه بر سیاستهای ترکیه در قبرس تأثیر گذار است منافع ملی ترکیه و بیش از همه منافع اقتصادی این کشور است. جزیره قبرس در شرق مدیترانه از غنیترین مناطق نفت و گاز به شمار میرود. اهمیت این موضوع به خصوص در دورانی که ترکیه بیش از هر زمان دیگری برای استمرار رشد و توسعه اقتصاد ملیاش نیازمند به نفت وگاز است چند برابر میشود. دولت ترکیه با درک این واقعیت است که در یک سال اخیر فعالیتهای اکتشافی خود را در قبرس شمالی افزایش داده است. سیاستی که چندان خوشایند بخش یونانی نشین قبرس و دولت یونان نبوده و نیست و واکنش آنها را در پی داشته است. در این میان موافقتنامة همکاری ترکیه و قبرس شمالی به منظور عملیات حفاری در شمال قبرس بر حساسیتهای موجود افزوده است. در این مقاله با بررسی سیاستهای ترکیه در قبرس به خصوص همکاریهای این کشور با بخش ترک نشین قبرس در حوزة انرژی در پی پاسخ به این سئوال هستیم که سیاستهای ترکیه در این منطقه چه واکنشهایی را در پی داشته و نهایتاً چه پیامدهایی دارد. در این راستا به خصوص به واکنش بخش یونانی نشین قبرس در قبال توسعة نفوذ ترکیه در قبرس شمالی میپردازیم.
کلید واژه: ترکیه، قبرس، انرژی، سیاست خارجی
تبیین رخداد
در این بخش ابتدا نگاهی گذرا به تاریخ سیاسی قبرس از زمان استقلال تا کنون خواهیم داشت. در این بخش روابط ترکیه و قبرس مورد نظر است. در قسمت بعد به بررسی روابط ترکیه و قبرس در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه با تمرکز بر مسئله همکاری ترکیه و قبرس در زمینة انرژی در بخش ترک نشین قبرس میپردازیم. به دنبال آن مواضع و سیاستهای قبرس جنوبی (بخش یونانی نشین قبرس) مورد بررسی قرار میگیرد. در پایان به سیاست اتحاد و همگرایی بخش یونانی نشین قبرس در مقابله با نقش و نفوذ ترکیه در قبرس میپردازیم.
الف- روابط تاریخی ترکیه و قبرس
روابط ترکیه و قبرس از زمان استقلال قبرس در 16 اوت 1960 همواره با فراز و نشیب های زیادی مواجه بوده است. گرچه در شرایط فعلی نظام بینالملل منطق جنگ سردی فلسفة وجودی خود را از دست داده است اما همچنان بسیاری از مؤلفههای جنگ سردی در عصر حاضر کماکان در عرصههای سیاسی نقش آفرینی میکند. در این میان اختلافات قومی به عنوان یکی از معضلهای جنگ سردی دامنه آن به عصر حاضر نیز کشیده شده و بر روابط دولتها تأثیر گذار میگذارد. گرچه در نظام پس از جنگ سردی اهمیت مسائل اقتصادی بر موضوعات امنیتی تقدم یافت و حکومتها بیش از آنکه بر تعارضات و اختلافات متمرکز شوند با تأکید بر حل اختلافات و مسائل داخلی سعی در ایجاد بسترهای مناسب برای همکاری و توسعه روابط به عنوان الزامات توسعه و پیشرفت دارند. اما باید گفت سیستم پس از جنگ سردی پایانی بر تعارضات قومی نبود. در این راستا میتوان به موضوع قبرس به عنوان یکی از اختلافات قومی که دامنة آن تا به امروز ادامه یافته است اشاره کرد. مشکلات قومی در قبرس یکی از دامنهدارترین و حساسترین اختلافات در نوع خود به شمار میرود. پس از استقلال قبرس در سال 1960 یونان و ترکیه با توجه به حمایت از گروه های قومی ترک و یونانی در قبرس در مقابل یکدیگر قرار گرفتند. در این میان بازی با حاصل جمع صفر بر روابط دو کشور در قبرس حکمفرما شد. افزایش اختلاف ترکیه و یونان و به خطر افتادن صلح در منطقه نهایتاً منجر به مداخله سازمان ملل در موضوع قبرس شد. سال 1964 نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در این منطقه حضور یافتند. گذشت زمان به تعمیق و گسترش اختلاف دو کشور انجامید به گونهای که ده سال بعد اختلافات دو کشور به اوج خود رسید و نهایتاً تهاجم ترکیه به قبرس در سال 1974 نقطه عطفی بود در روابط ترکیه، یونان و قبرس. پس از حمله ترکیه که واکنشی بود به کودتای صورت گرفته از سوی ناسیونالیستهای طرفدار اتحاد با یونان، قبرس در سال 1974 به دو بخش قبرس شمالی (بخش ترکنشین قبرس) و قبرس جنوبی (بخش یونانی نشین قبرس) تقسیم شد. از سال 1974 دو سوم این منطقه تحت کنترل دولت و یک سوم دیگر تحت کنترل ترکهای قبرس قرار گرفت. دولت جمهوری قبرس در عمل به عنوان تنها مرجع معتبر بین المللی شناخته شد. در 1983 «جمهوری ترک قبرس شمالی» یا (TRNC) اعلام استقلال کرد. در این سال ایالات متحده و دیگر کشورها از به رسمیت شناختن جمهوری ترک قبرس شمالی امتناع کردند. ترکیه تنها کشوری بود که جمهوری ترک قبرس شمالی را به رسمیت شناخت و از سوی دیگر از پذیرش قبرس به عنوان یک کشور مستقل و دارای حاکمیت امتناع کرد. آنکارا همواره بر این موضوع تأکید میکند که قبرسیهای یونانی به دنبال نقض حقوق ترکهای قبرس هستند. از این رو ترکیه به دنبال استقلال جمهوری ترک قبرس شمالی 3500 نیروی نظامی خود را در این منطقه به منظور حمایت از قبرسیهای ترک مستقر کرد. این اقدام سرآغاز اختلافی دیرین میان ترکیه، قبرس و یونان شد.
ب- اختلافات ترکیه و قبرس در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه
اختلافات موجود میان ترکیه و یونان در قبرس تا حدی ناشی از اختلافات تاریخی میان این دو کشور است. مهمترین مسئله اختلافزا مربوط به ادعاهای طرفین در مورد فلات قاره است. اختلاف ترکیه و یونان در مورد مسئولیتهای کنترل هوایی در دریای اژه از دیگر اختلافات دو کشور به شمار میرود. در حالی که ترکیه معتقد است باید بخش بیشتری از فضای هوایی دریای اژه را در کنترل داشته باشد، یونان نیز مدعی چنین حقی است. به همین ترتیب، دو کشور در مورد استحکامات جزایر دریای اژه اختلاف نظر دارند. یونانی ها معتقدند به دلیل اینکه آنها در برابر حمله ترکیه بیدفاع هستند مجبورند در مقابل ترکها استحکاماتی داشته باشند، بویژه از زمان تهاجم ترکیه به قبرس در سال 1974 این موضوع اهمیت بیشتری یافته است. حکومت یونان همچنین اشاره کرده است که ترکیه استحکامات خود را در دو جزیرهاش در دریای اژه تقویت کرده و بر اساس منشور سازمان ملل، جزایر حق دفاع از خودشان را دارند. بیشتر اختلافات میان یونان و ترکیه از زمانی شدت یافت که قبرس استقلال خود را به دست آورد. اختلاف کنترل هوایی، تقویت استحکامات در جزایر دریای اژه عمدتاً با تهاجم ترکیه در سال 1974 به قبرس ایجاد شد. این اختلافات از یک سو بر روابط ترکیه و یونان و از سوی دیگر بر شرایط و موقعیت قبرس تأثیر گذاشته و بر پیچیدگی روابط ترکیه، یونان و قبرس افزوده است.
در این راستا اختلافات سنتی ترکیه و قبرس در اواخر سال گذشته و به دنبال اقدام دولت ترکیه در ارسال کشتی اکتشافی و پژوهشی به جزیره قبرس و قسمتهایی از قبرس جنوبی که با کشتی جنگی اسکورت میشد شدت بیشتری یافت. به دنبال بالا گرفتن اختلاف، رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه هشدار داد که کشورش در مقابل عملیاتهای اکتشافی قبرس جنوبی با شدت مقابله به مثل میکند و فعالیتهای مربوط به کشف منابع هیدروکربنی و معدنی در این مناطق را افزایش میدهد. این اختلافات در هفتههای اخیر شدت بیشتری یافته است. در هفته گذشته مقامات ترکیه قراردادی اکتشافی با قبرس شمالی امضاء کردند که موجب احیای اختلافات قدیمی شد. وزیر انرژی ترکیه تانر ایلدیز اعلام کرد که برنامههای ترکیه برای اکتشاف نفت و گاز در قبرس حدود 250 میلیون دلار هزینه در پی دارد. بر اساس برآورد مقامات دو کشور حفاری های اکتشافی تا عمق 3 هزار متر صورت میگیرد و در یک پروسه 4 ماه نهایی خواهد شد. این در حالی است که ترکیه شش پروژه اکتشافی دیگر هم در مدیترانه دارد. فعالیت شرکت دولتی نفت ترکیه (TPAO) و آغاز عملیات حفاری گاز و نفت ساحلی در شمال قبرس در هفته گذشته با واکنش شدید دولت قبرس و یونان مواجه شد. برخی از مقامات یونانی قبرس هشدار دادند که این اقدام موجب تنش میان ترکیه و قبرس میشود. طی هفته گذشته تانر ایلدیز وزیر انرژی ترکیه و درویش اراوغلو رهبر قبرس شمالی عملیات های حفاری در روستای سینگراسی (SINGRASI) نزدیک فاماگوستا (FAMAGOSTA) را طی مراسمی آغاز کردند. وزیر انرژی ترکیه در این مراسم تصریح کرد که ترکیه فعالیتهای اکتشاف نفت را با هدف گسترش همکاریهای مشترک با قبرس شمالی آغاز کرده است. اراوغلو با بیان اینکه آغاز فعالیتهای مشترک حفاری ترکیه و قبرس شمالی لحظه تاریخی است که از اهمیت استراتژیک برای قبرسیهای ترک برخوردار است افزود: « ما به هیچ کس اجازه نمی دهیم حقوق قبرس شمالی در شرق مدیترانه را از آنها سلب کنند». یلدیز وزیر انرژی ترکیه نیز با مهم خواندن همکاریهای ترکیه و قبرش شمالی افزود گرچه ممکن است ترکیه و قبرس نتوانند نفت و گازی را استخراج کنند اما عملیاتهای حفاری تنها بخشی از مجموعه همکاریهای گستردهتر میان دو کشور هستند. این اقدام اهمیت استراتژیک دارد و ما اهمیت زیادی برای آن قائل هستیم. رئیس TPAO اعلام کرد که حفاریها در مجموع تا عمق 3 هزار متر (9850 فوت) میرسد و اتمام این پروژه 4 ماه زمان می برد. او گفت سرمایهگذاری برای جستجوی نفت و گاز در قبرس شمالی میتواند تا 400 میلیون دلار هزینه در بر داشته باشد.
ج- سیاستها و مواضع جمهوری قبرس (قبرس جنوبی)
مقامات سیاسی جمهوری قبرس همواره در صدد بهرهبرداری از موقعیت ژئواکونومیک این کشور با هدف توسعة روابط راهبردی و استراتژیک با دولتهای همسایه و قدرتهای فرامنطقهای بوده و هستند. در این راستا وزیر خارجه قبرس اظهار داشت:« نیاز به حجم عظیم سرمایهگذاری به منظور بهرهبرداری ذخایر دریایی قبرس موجب ایجاد انگیزه برای توسعة همکاریها در زمینة مسائل مربوط به انرژی شده است». وی همچنین به این نکته اشاره کرد قبرس در حال حاضر موافقتنامههایی با مصر، لبنان و اسرائیل منعقد کرده است. با این حال وی نگرانی خود را از مواضع ترکیه در قبال حوزههای هیدروکربنی قبرس اعلام کرد و آن را در راستای سیاستهای خصمانه و دیرین ترکیه در قبال قبرس ارزیابی کرد. شدیدترین مواضع در میان مقامات قبرس جنوبی از سوی وزیر خارجه این کشور اتخاذ شده است. وی صراحتاً سیاستهای ترکیه در قبرس شمالی را ناشی از اشتیاق این کشور برای تبدیل شدن به هژمون در مدیترانه شرقی و خاورمیانه دانست. وزیر خارجه قبرس گفت: «رفتار ترکیه در قبال قبرس نگرانی همسایگان ما را نیز در پی داشته است. سیاست ترکیه در این منطقه بیثبات کردن قبرس است». وزیر امور خارجه قبرس جنوبی همچنین اظهار داشت اسرائیل و ایالات متحده نیز سیاستهای ترکیه را ناشی از جاهطلبیهای منطقهای این کشور میدانند.
بطور کلی دولت قبرس معتقد است هر گونه جستجوی انرژی حق حاکمیت این کشور است که بر اساس قوانین بینالمللی به آنها اعطا شده است. مقامات قبرسی سیاست ترکیه در قبال فعالیتهای مشترک این کشور با قبرس شمالی با هدف جستجوی انرزی و عملیلتهای حفاری در جزیره قبرس را «دیپلماسی زور و قلدری» یا (دیپلماسی قایق توپدار) خواندند که در تعارض با قوانین بینالمللی قرار دارد. دولت قبرس همچنین گفت اکتشافات گاز میتواند یک انگیزهای برای صلح باشد که هم به قبرسی های ترک و هم به ترکیه اجازه میدهد تا در این ثروت سهیم باشند. استفانو سخنگوی دولت قبرس حفاری های ترکیه در قبرس را غیر قانونی خواند و گفت دولت قبرس اعتراضات رسمی خود علیه این اقدام را تسلیم مراجع بینالمللی خواهد کرد. وی گفت: « چنین حفاریهایی که توسط ترکیه و بخش ترکنشین قبرس انجام شده است فقدان تمایل و اراده آنها را در تمایلشان برای به دست آوردن توافق و حل مسئله قبرس نشان میدهد، صلحی که تنها در سایه همکاری و تنش زدایی عملی قابل دستیابی است».
د- سیاست اتحاد و ائتلاف قبرس جنوبی در قبال ترکیه
1- قبرس و اسرائیل
به دنبال افزایش تنش میان ترکیه و قبرس جنوبی بخش یونانینشین قبرس در صدد نزدیکی بیش از پیش به دولتهای منطقه، قدرتهای فرامنطقهای و سازمانهای بینالمللی با هدف اعمال فشار به ترکیه و جلب حمایت آنها نسبت به قبرس جنوبی است. در این راستا توسعة روابط با اسرائیل که در حال حاضر اختلافات جدی با دولت حاکم ترکیه دارد در اولویت سیاست خارجی قبرس قرار گرفته است. اخیراً وزیر خارجه قبرس با نقل قولی از پرز رئیس جمهور اسرائیل که گفته بود «قبرس و اسرائیل نمونههای موفقی هستند که چگونه روابط آنها ارتباطی با قلمرو آنها ندارد در صدد کسب حمایت اسرائیل از قبرس در تقابل با ترکیه برآمد. از سوی دیگر منابع معدنی و نفتی قبرس نزدیک به میدان عظیم اسرائیل قرار دارد و دو کشور در حال حاضر مشغول گفتگو و بحث در مورد راههای چگونگی استخراج و پردازش گاز برای استفاده داخلی و صادرات احتمالی آن هستند. قبرسیها دومین مجوز را برای حفاری های اکتشافی دریایی بیشتر در اوایل امسال صادر کردند. ترکیه نیز همچنین مدعی حقوقی برای خود در منطقه انحصاری اقتصادی قبرس است و موافقت نامه اسرائیل و قبرس را که سال گذشته به امضا رسید و مرزهای دریایی دو کشور در آن مشخص شد را قبول نداشته و آن را فاقد اعتبار می داند. از این رو به نظر میرسد در زمینه منابع انرژی جزیره قبرس شاهد شکلگیری ائتلافی میان اسرائیل و قبرس جنوبی در مقابل با ترکیه هستیم.
2- قبرس جنوبی و اتحادیه اروپا
جمهوری قبرس که یکی از اعضای اتحادیه اروپا به شمار میرود و خود را هماهنگ با سیاستهای امنیتی و خارجی مشترک اتحادیه اروپا میبیند. جمهوری قبرس با داشتن اشتراکات فرهنگی و مذهبی و روابط بلندمدت و مشارکت تجاری از سال 1974 و در پی حمله ترکیه به این جزیره همواره در صدد اتحاد با غرب به منظور مقابله با نقش و نفوذ ترکیه در بخش ترک نشین قبرس بوده است. قبرس با پیگیری دیپلماسی چندجانبه و فعال که عمدتاً از طریق مجامع بینالمللی مانند سازمان ملل دنبال شده است سعی در ایجاد موازنه قدرت در قبال آنکارا داشته است. در این چارچوب جمهوری قبرس از روابط نزدیک با یونان، روسیه، چین، فرانسه، کوبا، اسرائیل، مصر، لبنان و دیگر کشورهای منطقه بهره میبرد. قبرس از اعضای اتحادیه اروپا، عضو سازمان تجارت جهانی، بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول، شورای اروپا و کشورهای مشترک المنافع انگلستان است. علاوه بر این، دولت قبرس موافقتنامه آژانس چندجانبه تضمین سرمایهگذاری (MIGA) را امضا کرده است. این شرایط، محیط بینالمللی و منطقهای مساعدی را از نظر دیپلماسی و چانهزنی در اختیار مقامات قبرسی قرار میدهد. از سوی دیگر ریاست ادواری قبرس جنوبی بر اتحادیه اروپا در شش ماهه دوم امسال نیز قدرت مانور دیپلماتیک قبرس جنوبی را در پی خواهد داشت.
3- روابط قبرس جنوبی و ایالات متحده
ایالات متحده همواره از وضع موجود در قبرس ابراز نارضایتی میکند. سیاست ایالات متحده در قبال بحران قبرس حمایت از مذاکرات مشترک به رهبری سازمان ملل متحد به عنوان بهترین ابزار برای دستیابی به یک راه حل منصفانه و پایدار بوده است. در واقع موضع بیطرفانه ایالات متحده در قبال قبرس ناشی از منافع و همکاریهای استراتژیک این کشور با طرفین درگیر در معضل قبرس است. ایالات متحده از یک سو روابط استراتژیک و راهبردی با ترکیه از اعضای ناتو و یکی از متحدین منطقهای به خصوص به عنوان عامل توازن دهنده در مقابل ایران در خاورمیانه دارد و از سوی دیگر همکاریهای نزدیکی با قبرس در زمینه مبارزه با تروریسم دارد. پیمان همکاری حقوقی متقابل که از 18 سپتامبر 2002 میان ایالات متحده و قبرس اجرایی شد موجب تسهیل همکاریهای دو جانبه آمریکا و قبرس گردید. قبرس همچنین موافقتنامه امنیتی در 25 ژوئیه 2005 با ایالات متحده با هدف تقویت عملیات متقابل ضد تروریستی امضاء کرده است. در سال 2011 ایالات متحده اقداماتی جهت کاهش تنش و بهبود صلح و همکاری میان دو جامعه یونانی و ترکنشین قبرس انجام داد. برنامههایی که ایجاد شرایط مساعد برای حل تعارض بلند مدت و پایدار بحران قبرس، حمایت از اتحاد این جزیره، بهبود صلح و همکاری بین جوامع قبرسی های یونانی و قبرسی های ترک، حل نابرابریهای اقتصادی که روابط بین دو جامعه را پیچیدهتر کرده و نهایتاً حمایت از ابتکاراتی که راه حل پایدار و صلح آمیز را تشویق میکرد.
4- قبرس جنوبی و یونان
از ززمان استقلال قبرس، یونان همواره از کشورهایی بوده که بواسطه داشتن اشتراکات فرهنگی و قومی نقش و نفوذ قابل توجهی در قبرس داشته است. تا پیش از تقسیم قبرس به قبرس شمالی و جنوبی به دلیل اینکه عمده جمعیت این کشور را یونانیها تشکیل میداند، همواره ناسیونالیستهای قبرس در پی الحاق این کشور به یونان بودند. اما تقسیم این کشور یونان را در مقابل ترکیه و بخش ترک نشین قبرس قرار داد. از آن زمان تا کنون دو کشور ترکیه و یونان نسبت به سیاستهای یکدیگکر در قبال قبرس با ظن و بدگمانی برخورد میکنند. در این چارچوب به دنبال حفاریهای اخیر ترکیه در قبرس، سخنگوی وزارت خارجه یونان گرگوریس دلاوکوراس گفت حفاری های ترکیه نقض قطعنامه های سازمان ملل است که خواهان احترام به حاکمیت و استقلال این جزیره است. شرکت نوبل انرژی ایالات متحده دسامبر گذشته اعلام کرد کشف 5 تا 8 تریلیون فوت مکعب (140 تا 230 میلیارد متر مکعب ) گاز داخل یکی از 13 بلوکی است که منطقة انحصاری اقتصادی قبرس را تشکیل میدهد. مقامات قبرسی اظهار داشتند این میزان از منابع سوختی برای نیازهای دهههای متمادی انرژی جزیره پافی و پاسخگوست. کشف چنین منطقه غنی از انرژی به نظر میرسد بار دیگر ترکیه و یونان را که داری منافع متضادی در قبرس هستند رودر روی یکدیگر قرار دهد.
چشمانداز رخداد
درگیری بر سر منابع انرژی قبرس در حال حاضر به بالاترین میزان افزایش یافته است. اگر این مسئله تا ژوئن حل نشود یعنی زمانی که بخش یونانینشین قبرس ریاست اتحادیه اروپا را بر عهده میگیرد ممکن است حفاری های ترکیه و قبرس شمالی روند آشتی میان کشورها را تضعیف کند. مقامات قبرس جنوبی اظهار داشتند اقدام ترکیه و بخش ترک نشین قبرس را به عنوان نشانهای برای تضعیف راه حل به هم پیوستن و وحدت مجدد جزیره تقسیم شده می بیند. مقامات بخش ترک نشین قبرس نیز اعلام کردند 24 سپتامبر درویش اوراوغلو برنامهای به بخش یونانی نشین قبرس از طریق دبیرکل سازمان ملل برای حل بحران منابع انرژی و هیدروکربنی منطقه قبل از آنکه از کنترل طرفین خارج شود ارائه کرده است. بر اساس این برنامه تمام فعالیت های مرتبط به ذخایر هیدروکربنی به طور متقابل و همزمان تا زمان دستیابی به موافقت کامل میان دو کشور به حالت تعلیق درمیآید و کمیته سه جانبه موقتی با مشارکت دو طرف و سازمان ملل تشکیل میشود تا بطور مشترک مدیریت ذخایر انرژی را بر عهده بگیرند تا به یک راه حل نهایی دست یابند. طرحی که با مخالفت بخش یونانی نشین قبرس مواجه شده است. برخی بر این باورند که قبرسیها باید از کشف منابع انرژی عظیم در جزیره قبرس به خصوص در زمانی که اروپا به دنبال یک منبع جدید گاز طبیعی است و مدیترانه شرقی در حال تبدیل شدن به منبع مهم انرژی است سود برده و از آن به عنوان ابزار و فرصتی جهت حل اختلافات و وحدت قبرس شمالی و جنوبی استفاده کنند.
با توجه به اینکه در شرایط فعلی امیدی به وحدت قبرس شمالی و جنوبی حداقل در کوتاه مدت وجود ندارد، ترکیه در صدد است با توجه به روابط دوجانبه و استراتژیکی که با بخش ترک نشین قبرس دارد از این موقعیت استفاده کرده و فعالیتهای اکتشافی نفت و گاز در منطقه غنی از انرژی جزیره قبرس را آغاز کند. سیاستی که واکنش شدید بخش یونانی نشین قبرس و دولت یونان را در پی داشته و بیتردید تأثیری منفی بر برنامة وحدت قبرس که از دو سال پیش و با حمایت ایالات متحده و اتحادیه اروپا آغاز شده خواهد گذاشت. این در حالی است که قبرس جنوبی (بخش یونانی نشین قبرس) در نیمه دوم سال جاری ریاست ادواری اتحادیه اروپا را بر عهده خواهد گرفت و قطعاً این موضوع بر روابط اتحادیه اروپا و ترکیه در مورد بحران قبرس تأثیر میگذارد. و بیش از گذشته پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را در پردهای از ابهام قرار میدهد.