سوریه و تداوم تحریم امریکا
سوریه و تداوم تحریم امریکا
علی رمضانی بونش
مرکز بین المللی مطالعات صلح IPSC
قوانین مجازات و تحریم علیه سوریه از دهه 1990در دولت کلینتون به تصویب رسید و در یک دهه اخیر هم به مثابه اهرم فشاری در راستای تغییر رفتار سوریه بکار رفته است اوباما هم اخیرا قانون تحریم های اقتصادی و تجاری دوران بوش علیه سوریه را (با وجود رفتارهای نرم در دیپلماسی آمریکا در سال گذشته در) تمدید و از آنچه آن را حمایت از گروههای تروریستی ” و تلاش برای دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی نام برد که سوریه در پی آن است .
در واقع دولت اوباما که با توجه به تغییر در تصویر آمریکا در جهان اسلام و جهان عرب از آغاز تلاش کرد تا نوع سیاست خارجی خود را در خاورمیانه با رویکرد نوینی نشان دهد رویکردی که بر مبنای تغییر در معادلات پیشین بود و آب شدن یخ های روابط با سوریه نیز در دستور کار بود. در این راستا رفت‌وآمدهای خانم “نانسی پلوسی ” رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و دیپلماتهای برجسته و هیئت‌های سیاسی و امنیتی امریکایی به سوریه به شکل مستمر ادامه یافت که تا حد زیادی به کاهش مشکلات بین دمشق و واشنگتن و لغو برخی از تحریم ها وگسترش روابط سیاسی و.. منجر شد. در این میان امریکا به نظر میرسید با در پیش گرفتن استراتژی چماق و هویج به هر مقدار که حاضر به لغو تحریم و برقراری روابط سیاسی و کاهش فشار بر سوریه میشود به همان میزان خواستار عقب نشینی دمشق در استراتژی سیاست خارجی خود در خاورمیانه است خواسته ای که هر چند در حوزه هایی مانند افزایش روابط با کشور های عربی خاورمیانه مثل عربستان ومصر ،همکاری در مساله عراق و حمایت از دولت ائتلافی در لبنان به واقعیت پیوست اما در حوزه های دیگر با توجه به مقدورات سیاست خارجی و پیوند های استراتژیک دمشق با ایران ،حزب اله و حماس کمتر رنگ واقعیت به خود گرفت لذا تمدید تحریم ها از سوی امریکا به عنوان چماق واهرم فشاری برای تعدیل وعقب نشینی بیشتر سوریه مطرح شده است .در این میان دولت بشار اسد در عین حال که از منافع مناسبات جدید با عربستان سعودی، آمریکا و محیط سیاسی لبنان بهره‌مند شد، نشان داده است که حاضر نیست این بازی و معامله نامتوازن و امتیاز های متوالی به غرب را به بهای از دست دادن روابط استراتژیک با ایران و محور حماس وحزب اله به پیش ببرد.در این میان قابل توجه است که از آنجا که سوریه در یک سال گذشته در حرکتی سینوسی در سیاست خارجی خود در مسائلی نظیر لبنان ،مساله جولان ،صلح اعراب با اسرائیل و… حرکت کرده است از آن هراس دارد تا با افزایش شکاف در سیاست های خود با ایران و نزدیک تر شدن به مصر ،عربستان و غرب از اهمیت استراتژیک خود در بحرانهای خاورمیانه بکاهد و این امر نیز میتواند پیامد های متعددی نظیر کاهش نقش ونفوذ سیاسی ومنطقه ای و حتی پیامد های داخلی برای این کشور داشته باشد. در واقع با توجه به این ملاحضات دمشق میکوشد تا در سیاست خارجی خود از یک سو با واقع بینی از دامنه شکاف خود با غرب و متحدان منطقه ای عرب امریکا بکاهد واز سوی دیگر روابط استراتژیک خود با تهران را نیز حفظ کند این امر در گسترش روابط سوریه با مصر عربستان وامریکا در یک سال گذشته متجلی بود به طوری که بسیاری بر این نظر بودند که مشوق ها و هویج های گوناگون غرب به سوریه دمشق را به تدریج به روند صلح با اسرائیل و کنار آمدن با قدرت های عربی منطقه وامیدارد اما سوریه که به نیکی از نقش گذشته خویش آگاه بود به درستی به خطرات و پیامد های این امر آگاه بود و اهرم های سیاست خارجی خود را تا حد زیادی حفظ کرد این روند بی شک مورد قبول تل آویو و واشنگتن نیست یعنی با اینکه دولت راستگرای اسرائیل در قبال واگذاری جولان امتیازات زیادی از سوریه میخواهد و حتی تا اندازهای مطابق با سیاست های دمکرات های واشنگتن حرکت نمیکند با این حال خطرات حماس وبویژه حزب اله برای امنیت اسرائیل واشنگتن را واداشته است تا تحریم های سوریه را با وجود خوشبینی اولیه مبنی بر لغو آن تمدید نماید تمدیدی که در واقع چماقی است برای واداشتن سوریه به واگذاری امتیازات بیشتر .
