مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
بحرین کشوری است که روزگاری جزئی از پیکره ی ایران بود. هر چند که بر اساس پیمان های 1882 و 1892 این کشور عملا در زیر سیطره ی انگلستان قرار داشت و در طی نظرسنجی که از سوی سازمان ملل انجام گرفت از ایران جدا شد و راه استقلال را پیمود . ایران به عنوان کشور مادر در اقدامی رسمی استقلال بحرین را به رسمیت شناخت. اما روابط ایران و بحرین بعد از انقلاب اسلامی و حس ناسیونالیستی حاکمان عربی این کشور موجب شد چالش های بسیاری با تهران داشته باشد. در همین راستا در سالهای گذشته و آغاز انقلاب در این کشور عملا نوک حملات دولت بحرین به سوی ایران بوده است و رسانه ها و مقامات این کشور عملا دامنه گسترده ای از ایران هراسی را در بحرین حمایت کرده اند. گفتگوی زیر با این بهانه انجام شده است:
واژگان کلیدی: ایران هراسی، روابط ایران با بحرین، روابط ایران با دولت بحرین، چالش های روابط ایران و بحرین، ایران هراسی در بحرین
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه دولت بحرین به ایران در چند سال گذشته چگونه بوده است؟
با توجه به اينكه رژيم حاكم در بحرين يك رژيم ديكتاتوري، خارج از بافت اجتماعي مردم است –خاندان آل خليفه از بيابان نشينان نجد بودند، كه با يورش به بحرين، و با كمك انگليس توانستند حكومت كنند- با واقعيت هاي ذيل روبرو است:
1) تاريخ گواه روابط عميق ايران و بحرين است، يكي از نمادهاي اين روابط قرار گرفتن جزاير بحرين به عنوان «استان چهاردهم» ايران است.
2) بيست تا چهل درصد ملت بحرين ايراني الاصل هستند، تا اکنون به زبان فارسي سخن مي گويند، نام هاي آنها رستم، پرويز، سهراب و… است –با توجه به ممنوعيت قانوني نام گذاري به اين نام ها، نام مشهور است نه رسمي!-، و نام خانوادگي آنها بوشهري، لاري، دشتي، كازروني و.. است، خليج فارس نمي تواند روابط خانوادگي اين خاندان ها را بشكند.
3) علاوه بر روابط خانوادگي، روابط فرهنگي و مذهبي با بين يك ملت در ايران و بحرين زياد هستند، اين روابط از باورهاي باستاني تا مذهب تشيع كه عمدة اهل بحرين به ان اعتقاد دارند است.. مقصد سفر عمده ی ملت بحرين به عنوان شيعه براي زيارت ايران است، كه قطعاً نمي توان اثر آن را در پايداري و تقويت رابطة ملت بحرين با ايران ناديده گرفت.
اين عوامل تهديد جدي براي رژيم آل خليفه است، و همواره ايران را منشأ خطر مي پندارد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: کدام جناح های حکومتی نسبت به ایران موضع تندتری داشته اند؟
رژيم حاكم در بحرين يك رژيم شكل يافته از يك خاندان آل خليفه -كه بحريني نيستند- است. اين رژيم واحد هيچ گاه قبول و پذيرش ملت را نداشت، و همه آنها به ايران به عنوان «خطر» نگاه مي كنند. «رژيم توتاليتر» جناح ندارد، فقط تقسيم وظايف دارند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: وضعیت عمومی ایران هراسی در بحرین تا چه میزانی است؟
ايران هميشه براي خاندان حاكم در بحرين «خطر» تلقي مي شود، هميشه ايران را متهم مي كنند كه به ملت بحرين كمك مي كند، آرزو داشتيم واقعاً ايران به اندازة روابط تاريخي، فرهنگي، خانوادگي و… كمك مي كرد تا ملت بحرين به آزادي و استقلال دست يابند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: احزاب و گروه های سیاسی در بحرین هر کدام چه موضعی نسبت به ایران دارند؟
همة احزاب و گروه سياسي بحرين متفق هستند كه رژيم حاكم -خاندان آل خليفه- نمايندة ملت بحرين نيست، و به هيچ روابط عميق ملت بحرين با ايران را نشان نمي دهد. تمام احزاب و گروه هاي سياسي توقع دارند جامعة بين الملل به وظيفة خود در حمايت از ملت بحرين در قبال دیكتاتوري و استبداد كمك كند، كه البته اين توقع از ايران به عنوان كشور مؤثر در منطقه، و با همة روابط عميق بيشتر است.
رسانه های بحرین چه الگوها و رفتارهای رابرای ایران هراسی مد نظر دارند و ایران هراسی در بحرین با چه بهانه هایی گسترش یافته است؟
بحرین مانند هر رژيم ديكتاتور كه همواره با انقلاب مردم مواجه است، توهم دارد يا مي خواهد اين توهم را القا كند كه ملت «از خارج» تحريك مي شوند، در دهة پنجاه ميلادي كه موج عرب گرائي شايع بود مصر را متهم كرد، بعد از آن شوروي و كمونيست ها متهم شدند، و از دهة هشتاد ميلادي يا از انقلاب اسلامي در ايران، ايران گل سرسبد «متهمين» شد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده ایران هراسی در بحرین و رابطه با ایران چگونه خواهد بود؟
يقيناً تا زماني كه رژيم حاكم در بحرين خواستگاه مردمي نداشته باشد و نمايندة ارادة ملت بحرين نباشد، ايران سبد اتهام هاي رژيم حاكم در بحرين خواهد بود، و رابطة قوي ملت بحرين با ايران، در بُعد رسمي و حاكميتي منعكس نخواهد شد.