دکتر سعید پورعلی
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی اجتماعی جهاددانشگاهی
مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC
12 نوامبر 2023 مرکز تحقیقات سیاست و نظرسنجی فلسطین در پایگاه اطلاع رسانی خود(1)مبادرت به انتشار نتایج نظر سنجی کرد که در بازه زمانی 28 سپتامبر تا 12 اکتبر 2023 ، در مورد افکار عمومی فلسطینیان در کرانه باختری انجام داده بود. کرانه باختری در دوره منتهی به نظرسنجی شاهد چند تحول مهم بود. از جمله افزایش تعداد حملات تروریستی توسط شهرک نشینان ، شتاب بیسابقه در حوادث و خشونتهای شهرکنشینان از جمله کشتار، شکنجه، سوزاندن خانهها، باغها و اتومبیلها و حملات بیسابقه به عبادتگاهها و حمله غافلگیرانه حماس از نوار غزه به سرزمین های اشغالی و اقدام های تلافی جویانه اسرائیل که علیرغم گذشت 40 روز همچنان ادامه دارد،بود .
بسیاری از حملات شهرک نشینان اسرائیلی به فلسطینان به ویژه فلسطینی های ساکن کرانه باختری زیر نظر ارتش اسرائیل و با حمایت آنها صورت می گرفت.به گونه ای که براساس نتایج همین نظرسنجی ، ساکنان کرانه باختری، تروریسم شهرک نشینان را بزرگترین خطر برای خود معرفی کردند.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که امسال بدترین سال از سال 2005 تاکنون است و بیش از 1300 حمله شهرک نشینان به ساکنان و املاک فلسطینی در کرانه باختری در طی 9 ماه اول سال 2023 ثبت شده است که نشان دهنده افزایش 40 درصدی نسبت به سال 2022 است. این حملات در طول جنگ جاری در غزه هم ادامه یافته و شدت گرفته است. طی سال جاری ورویاروی حماس با اشغالگران در نوار غزه، استان نابلس در معرض وحشیانه ترین حملات شهرک نشینان قرار گرفت، به ویژه در مکان هایی مانند حواره، بیتا، مادام، دیر شرف، برقع، قصره، اسیره القبلیه و دیگر شهرها و پس از آن فرمانداری رام الله، به ویژه در سنجیل، تورموش. آیا، ام صفا و المغیر، و استان الخلیل، به ویژه در منطقه شهر قدیمی H2 و در جنوب استان. هدف اصلی از حملات شهرک نشینان در همه مناطق کرانه باختری ، این است که ساکنان آن را مجبور به ترک منطقه کرده و اطمینان حاصل کنند که این مناطق تحت کنترل آنها باقی می ماند.
این سیاست زمینه های لازم را برای الحاق این مناطق به تسهیل می کند. امسال هم شاهد آواره شدن صدها فلسطینی در استان های رام الله، الخلیل و اورشلیم بودیم.در سال جاری در منطقه رام الله، کل محلات عین سمیه و قابون آواره شدند. در منطقه الخلیل، محلات خربث سمری، وادی الطحطه و دیگران آواره شدند. در منطقه بیت المقدس، محله البقاع، آواره شد. این محلات در بسیاری از موارد تحت حمایت ارتش اسرائیل مورد حملات مختلف شهرک نشینان قرار گرفت.
نتایج این نظر سنجی نشان می دهد که مردم فلسطین تشکیل گروههای مسلح را در مناطقی که این تهدیدات را تجربه میکنند، مؤثرترین و واقعبینانهترین واکنش برای محافظت از این جوامع در برابر تروریسم شهرکنشین میدانند. یافتهها همچنین نشان میدهد که مردم فلسطین به امکانپذیری تکیه بر تشکیل گروههای غیرمسلح اعتمادی نشان نمیدهند. زیرا این واکنش کمترین حمایت را از سوی مردم دارد. دست اندرکاران نظرسنجی از مردم در مورد موثرترین ابزار پاسخگویی به تروریسم شهرک نشینان پرسیدند:برای مقابله با حملات شهرک نشینان اسرائیل کدام گزینه را مناسب تر می دانند. اتکا به ارتش اسرائیل برای جلوگیری از چنین حملاتی، استقرار نیروهای پلیس فلسطین در مناطق مستعد حملات، تشکیل گروه های مسلح از ساکنان آن مناطق، یا تشکیل گروه های غیرمسلح از ساکنان آن مناطق. بیشترین درصد پاسخگویان طرفدار تشکیل گروه های مسلح بودن.تقریبا نزدیک به نیمی از عموم مردم ساکن کرانه باختری گفتند که تشکیل گروههای مسلح گزینهی موثرتری است. براساس نتایج این نظرسنجی می توان ادعا کرد که سیاست های اسرائیل در اعمال تهدید، حمله و ویران گری نسبت به مردم فلسطین نتیجه ای جز گسترش فرهنگ مقاومت در پی نداشته و ندارد.
فلسطینیان ساکن کرانه باختری و نوار غزه علیرغم حاکمیت دو نوع نگاه سیاسی در مواجهه با اشغال گری به دلیل نوع نگاه نژادپرستانه حاکم بر اسرائیل روز به روز در شیوه مقابله به اشغال با یکدیگر نزدیک می شوند. گفتمان مقاومت در کرانه باختری و غزه مظلوم به گفتمان غالب تبدیل شده است. حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل نه تنها این گفتمان را به حاشیه نرانده بلکه به حاکمیت گفتمانی آن کمک کرده است. این حمله باعث شد تا موضوع فلسطین به صدر اخبار جهان راه یافته و حملات وحشیانه رژیم اشغال گر به غزه در مسیر تقویت این گفتمان حرکت کرده است.
ایهود المرت نخستوزیر پیشین رژیم اشغالگر اسرائیل در مصاحبه 17 نوامبر2023 خود با یورونیوزبا عصبانیتی که در کلام اوبه دلیل تقویت گفتمان مقاومت موج می زند، اعلام کرد که تا زمانی که اسرائیل به پایان بازی خود، یعنی نابودی حماس نرسد، باید جنگ ادامه یابد. در بخشی از این مصاحبه ، وی با توهین و نگاه نژاد پرستانه اذعان داشت که “مقاومت حماس” به “ما ثابت کرد که با ما برابر هستند. اینکه آنها هم جدی و پیچیده هستند”. وی این سخنان را در پاسخ به این سوال مطرح کرد که آیا باید در مورد این که ارتش اسرائیل به موقع از خود واکنش نشان نداد تحقیقات صورت گیرد؟با اعتراف به غافلگیر شدن در سخنانی که نفرت پراکنی نژادی و قومی در آن موج می زند گفت” یک چیز را از اعماق وجودم میدانم، این که هر وقت به تصمیم گیرندگان [اسرائیل] از ظرفیت چنین حملهای سخن گفته میشد، [پاسخ میدادند] این عربها، همین عربهای پست، آنها که چیزی بلد نیستند؟ چه کار میتوانند بکنند؟ مگر آنها میتوانند حریف ما بشوند؟ ما اسرائیلیها، ملت شرکتهای استارتآپ، نتیجه پختگی، نتیجه درایت، نتیجه شجاعت، و [در کل] نتیجه همه چیز هستیم.”
رژیمی که خود را “نتیجه پختگی، درایت،شجاعت و نتیجه همه چیز می داند”، بیش از 40 روز است که با زیرپانهادن همه موازین حقوق بشری ، بین المللی و انسانی بی رحمانه بر مردم مظلوم غزه به عنوان حامیان اصلی و محوری گفتمان مقاومت می تازد و از هیچ وحشی گری برای التیام درد ناشی از غافلگیری دریغ نکرده است. این نظر سنجی نشان داده،اگر تاوان سنگین حمایت از گفتمان مقاومت را زنان و کودکان غزه با شهادت، آوارگی و جراحت پرداخته اند، مردم فلسطین فرهنگ مقاومت و مبارزه با اشغالگران را می دانند. آنها موثرترین شیوه مقابله و مبارزه را چیزی جز مقاومت مسلحانه نمی دانند.