چالش جدید در روابط انگلیس با اتحادیه اروپایی

دکتر سعید خالودزاده

بیان رخداد

نشست دو روزه رهبران اروپا که در تاریخ 23 و 24 اکتبر 2014 (2-1 آبانماه 1393) در بروکسل برگزار شد بار دیگر اختلافات بین انگلیس با اتحادیه اروپایی را آشکار نمود. کامرون در نشست اخیر بروکسل با اعتراض به تصمیم اتحادیه مبنی‌بر افزایش سهمیه پرداختی این کشور، اعلام کرد که لندن درخواست اتحادیه اروپا برای پرداخت هزینه اضافی برای تأمین بودجه این اتحادیه را نمی‌پذیرد؛ اظهارنظری که با واکنش رئیس کمیسیون اروپا و رئیس‌جمهور فرانسه مواجه و از کامرون درخواست شد تا از قوانین اتحادیه تبعیت کند. موضوع توافق بر سر تغییرات آب‌وهوایی، یکی دیگر از موارد اختلاف برانگیز بین انگلیس با کشورهای دیگر اروپایی بود. مسئله دیگری که در نشست رهبران اروپا مورد بررسی قرار گرفت، موضوع بودجه اتحادیه اروپا بود که به تقابل جدید انگلیس با این اتحادیه منجر شد.

واژگان کلیدی : انگلیس، چالش در روابط، اتحادیه اروپایی، بودجه، مهاجرت

تبیین رخداد  

در نشست دو روزه ای که در تاریخ 23 و 24 اکتبر 2014 (2-1 آبانماه 1393) با حضور سران 28 کشور عضو در بروکسل اتحادیه اروپایی برگزار شد موضوعات مهمی مورد بحث و رایزنی قرار گرفت که بیشتر از هر چیزی اختلاف بین اعضا در مسائل مهم را نشان داد. افزایش سهم انگلیس در بودجه اتحادیه اروپا موجب مخالفت و واکنش شدید این کشور شد. این مسئله در کنار اختلاف بر سر تغییرات آب و هوایی و موضوع مهاجرت و تردد آزاد افراد در داخل مرزهای اتحادیه به اختلاف بیشتر اعضای اتحادیه اروپا دامن زد و نشست مذکور را تحت تأثیر قرار داد و تقابل هرچه بیشتر انگلیس با اتحادیه اروپا را بار دیگر برجسته ساخت.

مسئله دیگری که در نشست رهبران اروپا مورد بررسی قرار گرفت، موضوع بودجه اتحادیه اروپا بود که به تقابل جدید انگلیس با این اتحادیه منجر شد. اگرچه مخالفت انگلیس با افزایش سهمیه خود در بودجه اتحادیه اروپایی به قبل باز می گردد، اما کامرون، نخست‌وزیر محافظه کار انگلیس با صراحت پرداخت بیش از دو میلیارد یورو بیشتر را رد کرد. کامرون قبلا با طرح مسئله انجام همه‌پرسی در سال 2017 درخصوص ادامه عضویت یا خروج انگلیس از اتحادیه اروپا ـ درصورت پیروزی حزبش در انتخابات سراسری سال 2015 ـ موجی از حساسیت در اتحادیه اروپا ایجاد کرد.

کامرون در نشست اخیر بروکسل با اعتراض به تصمیم اتحادیه مبنی‌بر افزایش سهمیه پرداختی این کشور، اعلام کرد که لندن درخواست اتحادیه اروپا برای پرداخت هزینه اضافی برای تأمین بودجه این اتحادیه را نمی‌پذیرد؛ اظهارنظری که با واکنش رئیس کمیسیون اروپا و رئیس‌جمهور فرانسه مواجه و از کامرون درخواست شد تا از قوانین اتحادیه تبعیت کند.

کامرون طی سخنرانی در بروکسل که به دنبال نشست رهبران اروپا انجام شد گفت: تقاضای بروکسل برای پول بیشتر باعث بهبود احساس عمومی انگلیسی‌ها در قبال اتحادیه اروپا نخواهد شد. وی تاکید کرد که این کاملا غیرقابل پذیرش است که اتحادیه اروپا چنین هزینه هنگفتی را برای چنین مدت کوتاهی طلب کند و او قصد ندارد این صورتحساب را تا اول دسامبر یعنی تاریخی که برای پرداخت آن تعیین شده بپردازند. او همچنین خواهان تحقیقات درباره روش‌شناسی تهیه این ارقام شده و گفت: ممکن است انگلیس در این زمینه دست به اقدام قضایی بزند. وی همچنین بر حمایت خود از ماندن انگلیس در اتحادیه اروپا تاکید کرد و گفت: من فکر می‌کنم اگر ما بتوانیم اتحادیه اروپا را به شیوه‌ای که من شرح داده‌ام اصلاح کنیم زمینه مناسبی وجود دارد که انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند.

خاطرنشان می شود که کمیسیون اتحادیه اروپا به‌تازگی با توجه به شرایط اقتصادی 28 کشور عضو این اتحادیه و اصلاح روش محاسبه بازده اقتصادی آنها، در پرداخت سالیانه شماری از این اعضا تجدیدنظر کرد و در این بین انگلیس با توجه به بهبود اقتصادی در سال‌های گذشته، بیش از سایر کشورهای عضو، مشمول پرداخت اضافی گردید. انگلیس باید هشت میلیارد و ششصد میلیون پوند به بودجه اتحادیه اروپا کمک می‌کرد که با این تصمیم، این رقم به بیش از ده میلیارد پوند خواهد رسید. به گزارش روزنامه دیلی تلگراف هزینه‌هایی که اخیرا اتحادیه اروپا از برخی اعضا طلب کرده به غیر از انگلیس چند کشور دیگر این اتحادیه نیز شامل می‌شود اما در این میان انگلیس بیشترین صورتحساب را دریافت کرده یعنی مبلغ 2.6 میلیارد دلار معادل 2.1 میلیارد یورو که برابر با یک پنجم پول سالانه‌ای است که این کشور به بودجه اتحادیه اروپا اختصاص می‌دهد. مطالبه این پول همزمان با افزایش احساسات ضد اتحادیه اروپا در این قاره صورت می‌پذیرد.

براساس تصمیم کمیسیون اتحادیه اروپا، علاوه‌بر کشور انگلیس، کشورهای هلند، ایتالیا، یونان و قبرس نیز باید هزینه اضافه به صندوق بودجه این اتحادیه بپردازند، اما شاید آنچه بیشتر انگلیس را تحریک کرده است اینکه برخلاف انتظار این کشور، از میزان پول پرداختی سالیانه کشورهای فرانسه، آلمان، دانمارک، هلند و اتریش، در چهارچوب تصمیم کمیسیون اتحادیه اروپا به‌شکل قابل ملاحظه‌ای کاسته شده است. مخالفت کامرون با تصمیم مذکور درحالی صورت می‌گیرد که ایشان از سوی اعضای حزب خود و نیز احزاب رقیب برای گرفتن مواضع محکم‌تر درقبال سیاست‌های اتحادیه اروپا به‌خصوص در ارتباط با مسئله مهاجرت، تحت فشار قرار دارد.

کامرون، نخست وزیر انگلیس اخیرا ایده کاهش تعداد کارگران مهاجر با مهارت کم در داخل اتحادیه اروپا را که به دنبال کار در بریتانیا هستند، مطرح کرده است، اقدامی که نیازمند یکسری اصلاحات گسترده در این اتحادیه است. خوزه ماریو باروسو رییس کمیسیون اروپا مخالف چنین محدودیت هایی است و آنرا مغایر با قوانین اتحادیه اروپا می داند. خانم مرکل صدراعظم آلمان عنوان داشته که از محدودیت آزادی فعالیت کارگران در سراسر اتحادیه اروپا حمایت نمی‌کند، امری که به صورت بالقوه باعث منحرف شدن برنامه‌های نخست وزیر انگلیس در این باره می‌شود. افزایش روند ضداروپایی شدن طی سال های اخیر دولت کامرون را با چالش های زیادی در داخل کشور مواجه کرده است. این روند باعث شده تا بسیاری از جناح های داخل انگلیس خواستار خروج این کشور از اتحادیه اروپایی شوند و حتی انگلیس نیز در داخل حزبش در این رابطه تحت فشار است.

تحلیل رخداد

مناسبات انگلیس با اتحادیه اروپایی همیشه چالش برانگیز بوده است. افزایش 25 درصدی سهم انگلیس در بودجه آتی اتحادیه اروپایی و درخواست اضافه پرداختی بیش از 2 میلیارد یورو دولت کامرون را در داخل تحت فشار زیادی قرار خواهد داد و این امر موج مخالفت با اتحادیه اروپایی را بخصوص در بین جناح مخالفین اروپایی و طیف هایی که مخالف با یک اروپای فدرال هستند، افزایش خواهد داد. در این رابطه طبیعی است که مخالفین باقی ماندن انگلیس در اتحادیه اروپایی درخواست بیش از دو میلیارد یورو برای انگلیس و همزمان کاهش سهم آلمان و فرانسه را به عنوان اهرم های فشار برای دولت محافظه کار کامرون و بسیج افکار ضداروپایی بکار خواهند گرفت. بحث تردد آزاد افراد در قلمرو اتحادیه اروپایی یکی از مقررات مصوبه و شناخته شده در اروپای بدون مرز است. دولت انگلیس مخالف این آزادی عمل است و خواستار اعمال برخی محدودیت ها در این رابطه می باشند. امری که بخودی خود می تواند منجر به اختلافات جدید این کشور با مجموعه اتحادیه اروپایی شود.

موضوع برگزاری همه پرسی در خصوص باقیماندن یا خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی یکی از حساس برانگیزترین موضوعات در روابط انگلیس با اتحادیه اروپایی است. کامرون اعلام کرده در صورت پیروزی در انتخابات سال آینده میلادی همه پرسی را در سال 2017 برگزار خواهد کرد تا مردم انگلیس به ماندن یا خروج از اتحادیه اروپایی مستقیما رای دهند. این امر با واکنش شدید مقامات و کشورهای مختلف اروپایی مواجه شده و بنظر می رسد در آینده به یکی از بزرگترین چالش ها در روابط انگلیس با اتحادیه اروپایی تبدیل شود.

دکتر سعید خالوزاده استاد دانشگاه پژوهشگر ارشد مطالعات اروپا

11/8/1393