دکتر حسین رویوران
کارشناس مسائل عربی
نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه در ۱۳ خرداد ۱۳۹۳ (۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی) در مناطق تحت کنترل ارتش سوریه در این کشور برگزار شد. این انتخابات در شرایطی استثنایی و ویژه در سوریه برگزار شدو آقای بشار اسد رئیس جمهور سوریه و همچنین حسان عبداله نوری و ماهر عبدالحفیظ حجار در این انتخابات به رقابت پرداختند و سرانجام بشار اسد با احراز ده میلیون و حدود چهارصد هزار رای توانست برای یک دوره دیگر ریاست جمهوری هفت ساله انتخاب گردد. نوشتار زیر در همین زمینه است.
علل پیروزی اسد
علل پیروزی اسد متعدد است، اما مهمترین علت آن این باور جدید عمومی در کشور سوریه است. این باور خود را در اقبال رو به مشارکت گسترده مردم این کشور در انتخابات متجلی کرد. در این راستا اگر مردم سوریه تا کنون تردیدی در مورد اسد داشتند اکنون این تردید و شک به مرحله یقین رسیده است. این یقین براین محور قرار دارد که آنچه در سوریه می گذرد جنگ بر ضد ملت سوریه است، لذا مردم با رای به اسد به دنبال حل و فصل اختلاف بوسیله دولت بر ضد تکفیری ها هستند. یعنی حامیان دولت و مخالفان داخلی به دولت رای داند و این رای رهگشا خواهد بود و به دولت اعتبار و انرژی جدیدی خواهد داد تا شرایط میدانی را یکسره کند و گروه های تروریستی را از بین برد.
نگاه بازیگران منطقه ای و بین المللی به پیروزی اسد
از نگاه منطقه ای و بین المللی بازیگران منطقه و بین المللی بسیاری مخالف اسد بوده و بر روی پروژه سرنگونی اسد سرمایه گذاری کرده اند . یعنی به عبارتی اینان به دنبال سرنگونی اسد بودند و این روند سرنگونی با امکانات نظامی مالی سیاسی صورت گرفت، اما نتوانست انجام گیرد. لذا انتخاب مجدد اسد آن هم با یک اجماع داخلی به معنی شکست پروژه منطقه ای و بین الملی بر اندازی اسد است . در واقع رویکرد قابل تداوم مبارزه با تررویست ها موجب شد مردم بدان باور داشته باشند.
مهمترین پیامدهای پیروزی بشار اسد
مهمترین پیامد پیروزی اسد تشکیل نوعی اجماع در مورد ضرورت حمایت از آقای اسد است. این شاخص ها در کشورهای مختلف از جمله در لبنان دیده شده است. چنانچه برخلاف تصور برخی حتی در کشورهایی که با سوریه مشکل دارند سوری ها حاضر در این کشور طرفدار نظام سوریه هستند. یعنی تصور نمی رفت که اقبال انتخاباتیدر خارج از کشور به شدت بالا باشد. همچنین در زمانی که مخالفان انتخاباتی را تحریم کرده اند و تهدید کنند که مراکز را مورد حمله قرار می دهند مردم در داخل مشارکت داشته باشند دارای پیام هایی است. این به معنی آن است که مردم در پای نظام هستند و حاضرند که بسیاری از پیامدهای را تحمل کنند. لذا تصور میکنم این باور که مردم دولت را به مخالفان ترجیح میدهد در آینده مفید باشد و به کمک ارتش در پاکسازی کشور از تروریست ها کمک کند.
اولین پیامد خارجی آن است که پروژه براندازی دولت سوریه به اتمام رسید و نظام تثبیت و پایگاه اجتماعی آن تقویت شد. همچنین کسانی که فکر می کردند امکان براندازی دولت وجود دارد باید این آرزو را به گور برند. این امر همه طرف ها را وادار میکند که در محاسبات سوری خود تجدید نظری داشته باشند. چنانچه در اولین سفر کری به لبنان وی از ایران، حزب اله و روسیه درخواست کمک به حل مساله سوریه کرد. این امر بیانگر نیاز امریکا به این بازیگران دارد . یعنی در حالی که قبلا وزیر خارجه امریکا نامی از حزب اله نمی برد اما بعد از انتخابات سوریه این امر رخ داده است . در واقع انتخابات نشان داد که بدون کمک ایران، حزب اله و روسیه رهبران واشنگتن نمی توانند کار مهمی در سوریه کنند. در حالی که در گذشته امریکا می گفت اسد جایی در آینده سوریه ندارد.
در بعد دیگر تثبیت نظام در سوریه کمک زیادی به تثبیت شرایط نظام منطقه ای میکند. به هر حال منطقه دچار دوگانگی است و جبهه مقاومت و تسلیم پذیری هم پیمان با غرب وجود دارد. در این حال تثبیت سوریه به عنوان بخشی از جبهه مقاومت به معنی پیروزی جبهه مقاومت در یک درگیری محدود بین دو جبهه است. این امر میتواند شرایط جدیدی در بین دو جبهه ایجاد کند. در واقع با پیروزی جبهه مقاومت در جبهه سوریه شرایط برتری نسبت به گذشته در معادله منطقه ای پیدا شده و طرف مقابل با در نظر گرفتن این پیروزی باید وضعیت خود را در منطقه تنظیم کند.
رویکرد جدید داخلی و خارجی دولت اسد
انتخاب آقای اسد پایان بحران در سوریه نیست، یعنی هر چند این امر یک مرحله مهم از این بحران است. به عبارتی بعد از این اسد باید کابینه تشکیل دهد. خیلی ها معتقدند که دولت سوریه میتواند دولتی آشتی ملی ایجاد کند و از راه تشکیل کابینه شرایط خروج از بحران را هم فراهم کند. در این بین دولت در داخل باید سیاست در برگیری را گسترش دهد و کابینه فراگیر و در برگیرنده آشتی ملی را ایجاد و زمینه دخالت عنصر خارجی از راه همپیمانی و تاثیرگذاری بر عنصر خارجی را از بین برد.
جدا از این در سطح خارجی نیز دولت اسد در چند سال گذشته در معرض حمله و توطئه خارجی بوده است . در این راستا اکنون دو رویکرد می تواند یا تسامح داشته باشد یا با کینه به این امر نگاه کند. در این حال سوریه در روابط خارجی سوریه قطعا فراموش نمی کند چه کشورهایی در کنار آن بوده و چه بازیگرانی بر ضد دولت توطئه کرده اند. بنابراین سوریهقطعا بر روی روابط با کشورهای چون ایران روسیه و چین و … کشورهای دولت سرمایه گذاری بیشتری خواهد کرد و تلاش خواهد کرد با کشورهای دوست مراوده بیشتری داشته باشد. همچنین دولت با کشورهایی که بر ضد سوریه توطئه می کنند و به گروه های تکفیری امکانات داده اند و تلاش کردند بحران را بر سوریه تحمیل کنند برخورد خواهد کرد اما قطعا با نوعی احتیاط با این کشورها رابطه برقرار می کند که منجر به نفرت و ادامه بحران نباشد.
واژگان کلیدی: سوریه و گذار اسد،پیروزی اسد، انتخابات سوریه، پیامدها داخلی و خارجی انتخابات سوریه، رویکرد جدید داخلی و خارجی اسد ؛ دولت دمشق
