مركز بين المللي مطالعات صلح – IPSC
ايران و اقلیم کردستان عراق داراِ بسترهای مشترک فرهنگی هستند. در این بین اکنون در اقلیم کردستان حدود 37 نمایندگی کشورهای خارجی وجود دارد که برخی از آنها چون ترکیه و عربستان در شرایط کنونی اقلیم کردستان عراق بدنبال توسعه روابط روابط فرهنگی هستند . گفتگوی زیر برای بررسی دورنماي روابط به گفتگويي با وابسته فرهنگي جمهوری اسلامی ايران پرداخته ايم:
واژگان كليدي: روابط فرهنگي؛ ايران ، اقلیم کردستان عراق، پتانسيل ، دورنما
مرکز بین المللی مطالعات صلح: پتانسیل های مثبت حضور فرهنگی ایران در اقلیم کردستان عراق در چه سطحی است ؟
یکی از مواردی که باید به آن پرداخته شود این است که بسیاری از مردم اقلیم کردستان عراق با توجه به این که سال های سال در ایران زندگی کرده اند، در خیلی از صحبت های خود اذعان دارند که ایران در زمانی که ما مشکل داشتیم و با صدام درگیر بودیم و ناچار بودیم که به یکی از کشورها پناه ببریم، اولین کشوری که آغوش خود را در آن بحران به روی ما باز کرد و با آغوش گرم ما را پذیرفت، ایران بود و خیلی از مردمی که در آن زمان در ایران زندگی کردند، اذعان دارند که ایران میزبان خوبی بود. حتی زمانی که داعش به این جا حمله می کند، خود مقامات رسمی اقلیم به این مطلب اذعان داشتند که زمانی که داعش به اقلیم کردستان حمله کرد و اربیل در خطر سقوط قرار گرفت، وقتی از کشورهای مختلف کمک خواستیم پاسخ آن ها این بود که شاید 72 ساعت بعد، شاید چند روز آینده به ما خبر می دهند که آیا کمک می کنند یا نمی کنند. اما وقتی با ایران تماس گرفته شد، آقای قاسم سلیمانی و نیروهای ایشان به ما اطمینان خاطر دادند که ظرف چند ساعت آینده برای کمک به اقلیم و دفع خطر داعش به اقلیم کردستان می آیند که این اتفاق افتاد و حتی در مخمور ایران چند شهید و چند مجروح داد، اما نگذاشتند که اربیل سقوط کند و با حمایت از پیشمرگه ها از سقوط اربیل جلوگیری کردند.
بیشتر مردم اقلیم از لطف ایران و محبت ایرانی ها صحبت می کنند که خود این باعث شده است که محبت و روابط عاطفی بین مردم ایران و اقلیم افزایش پیدا کند و این از مواردی است که باید به آن تاکید کرد و اکثر مردم این جا نیز این مسئله را فراموش نکرده اند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: حضور و نفوذ فرهنگی ترکیه و عربستان در شرایط کنونی اقلیم کردستان عراق در چه سطحی است و با چه ابزارهایی صورت می گیرد ؟
در خصوص عربستان باید بحث وهابیت را از آن جدا ندید. یکی از مواردی که در عربستان می توان دید این است که به دنبال تحت الشعاع قرار دادن مذهب شافعی است و ما بر این باور هستیم که عربستان نه تنها در اقلیم بلکه در همه کشورهای اسلامی به دنبال توسعه وهابیت است، در این جا هم این مورد دور از ذهن نیست. اگر بخواهیم عربستان سعودی و وهابیت را در یک جمله خلاصه کنیم، باید بگوییم که همه مسلمان ها این باور را دارند که وهابیت جز اهل سنت نیست و حتی وهابیت را شیعیان هم جدای از اهل سنت می دانند. وهابیت و عربستان سعودی به دنبال توسعه بحث وهابیت هستند و ما معتقدیم که در اقلیم و کشورهای اسلامی باید مراقب باشیم.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: حضور و نفوذ فرهنگی بازیگران غربی و اروپایی در شرایط کنونی اقلیم کردستان عراق در چه سطحی است و با چه ابزارهایی صورت می گیرد ؟
در مورد آمریکا و کشورهای غربی اروپایی باید بگویم ما نمی خواهیم در امور داخلی اینجا یا کشورهای همسایه دخالت داشته باشیم اما آزمونی که آمریکا و برخی از متحدان آن در ایران و دنیا نشان داده اند ثابت کرده اند که قابل اطمینان نیستند و همواره منافع شخصی خود را لحاظ کرده اند و در هر جایی که منافع شخصی شان به خطر افتاده است، بقیه را فدا و قربانی کرده اند تا بتوانند منافع خود را حفظ کنند.
در خصوص بحث آمریکا و متحدان باید گفت که خود مقامات اقلیم بهتر می دانند که چطور با کشورهای مختلف تعامل داشته باشند، ولی تجربه ما در ایران نشان می دهد که آمریکا و برخی از متحدان آن بدنبال منافع شخصی خود بوده و هستند و سازمان های بین المللی نیز بازیچه ی دست آنهاست.
در اقلیم حدود 37 نمایندگی کشورهای خارجی وجود دارد که برخی از آنها بدنبال توسعه روابط سیاسی و بخشی توسعه روابط اقتصادی و بخشی توسعه روابط فرهنگی است، اما در مجموع ما آمریکا و متحدان آن را در تمامی زمینه ها چه در داخل کشور خودمان و چه در بیرون از مرزها، قابل اعتماد نمی دانیم.
مركز بين المللي مطالعات صلح: چشم انداز روابط فرهنگي ايران و اقلیم کردستان عراق را در كوتاه مدت و بلند مدت را با چه متغيرها و مولفه هايي قابل بررسي مي دانيد ؟
در خصوص بحث چشم انداز باید گفت که چشم انداز روابط فرهنگی ایران و اقلیم کردستان در کوتاه مدت شرایط قابل قبولی دارد، اما می تواند در بلندمدت خیلی بهتر باشد. زیرا هم اشتراکات فرهنگی زیاد است و هم مرز مشترک باعث شده است که در آینده وضعیت بهتری ایجاد شود و ایران هم در همه زمینه های هنری، فرهنگی، علمی، دانشگاهی به مقامات اقلیم و مردم اقلیم اعلام کرده است که امادگی دارد که تمام تجربیات خود را در اختیار آن ها بگذارد و توسعه روابط فرهنگی و گسترش این روابط بلاشک می تواند برای دو طرف مفید باشد. ما آمادگی داریم که چنین اتفاقی بیفتد و چشم انداز آن خوب ارزیابی می شود و احتمالا در آینده خیلی بهتر خواهد بود.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: حضور و نفوذ فرهنگی بازیگران مختلف در سطح رسانه ها ی اقلیم کردستان عراق چگونه است؟
در کشورهایی همچون آمریکا و برخی دولتهای غربی ،صداقت در گفتار ، رفتار و عملکردشان دیده نمی شود و رسانه های خود را برای پیش برد این هدف بسیج کرده اند و گاهی اوقات خواسته یا ناخواسته متاسفانه برخی رسانه های اقلیم نیز همین مسیر را می بینند و در همین مسیر غلط گام برمی دارند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترين چالشها و موانع گسترش روابط فرهنگي ايران و اقلیم کردستان عراق را چه عواملي ميدانيد ؟
یکی از موارد مهمی که به نظر می رسد که سهوا یا عمدا در توسعه و گسترش روابط فرهنگی و برخی حوزه ها چالش ایجاد می کند ، عملکرد برخی رسانه های اقلیم کردستان است که با خبرسازی و جعل خبر و یا گاهی با نقد غیرمنصفانه و به دور از حقیقت در مسیری حرکت می کنند که به نظر می رسد می خواهند به دوستی و برادری دوطرف آسیب بزنند که این رفتار جای بسی تعجب بوده و سوالات زیادی را در ذهن اهل دقت و تفکر ایجاد می نماید.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده دامنه حضور فرهنگی ایران در اقلیم کردستان عراق چگونه است و تحت تاثیر چه عواملی است؟
بنده مجدد تکرار می کنم که هیچگاه جمهوری اسلامی ایران در هیچ نقطه جهان بدنبال نفوذ در حوزه های مختلف نبوده و نیست و همیشه شاخص ما در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران پایبند بودن به اصول انقلاب و دفاع از مظلومین جهان و خاصه مسلمانان بوده است، در حوزه فرهنگی در اقلیم نیز در تمامی زمینه های فرهنگی ، هنری ،علمی و دانشگاهی آمادگی داریم تا ضمن همکاری مشترک ؛ تجربیات خود را در اختیار مردم فهیم اقلیم کردستان عراق قرار دهیم. و با وجود مشترکات زیاد فی مابین ایران و اقلیم؛ در آینده دامنه ی همکاری ها گسترش خواهد یافت.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مطالعات ایران شناسی و اسلام شناسی را در مقايسه با يك دهه گذشته با چه تحولاتي روبرو بوده است ؟
بیداری اسلامی بوجود آمده در بسیاری از کشورهای اسلامی موجب نزدیک تر شدن قلوب مسلمین جهان به یکدیگر شده است اگرچه در ظاهر به نظر می رسد آمریکا و غرب این موضوع را به کنترل خود درآورده اند اما اینگونه نیست و آینده این امر را به اثبات می رساند .لذا در اقلیم و ایران نیز مباحث مربوط به اسلام بسیار مهم بوده و مردم اسلام عزیز را دوست دارند و ما امیدواریم بتوانیم برای معرفی اسلام ناب محمدی قدم های مشترکی را برداریم.
مركز بين المللي مطالعات صلح: تاثيرات و نقش دو سويه افزايش سطح مبادلات اقتصادی و گسترش روابط ایران و ساختارهای اقلیم کردستان عراق و گسترش روابط فرهنگي را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
در سطح روابط فرهنگی باید گفت رابطه ی خوبی بین دو طرف حاکم است اما با حد مطلوب فاصله داریم.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترين پتانسيل ها و راهكارها براي گسترش روابط فرهنگي ايران و اقلیم کردستان عراق در چه مولفه هايي نهفته است ؟
حوزه های مختلف همچون فیلم ، ورزش ، هنر با همه ی زیر مجموعه های آن و حوزه های علمی و دانشگاهی از مهمترین پتانسیل های موجود برای گسترش روابط فرهنگی و بویژه تعمیق روابط فرهنگی است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: مهمترين موانع عدم گسترش زبان فارسي در اقلیم کردستان در چه عواملي نهفته است؟
به نظر می رسد مانع خاصی وجود ندارد
