مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
آغاز روابط به قرن هفدهم میلادی باز می گردد. در این میان به دلیل بی طرفی رسمی سوئیس در مسائل سیاسی بین المللی، روابط سیاسی این کشور با ایران در سال های پس از پیروزی انقلاب دستخوش تحولاتی نظیر آنچه در رابطه ایران با سایر کشورهای غربی رخ داد، نشد و در دوران تحریم های اقتصادی بین المللی علیه ایران نیز سوئیس تغییر محسوسی در مراودات خود با ایران ایجاد نکرد. در این بین اخیرا یوهان اشنایدر آمان رئیس جمهوری کنفدراسیون سوئیس وارد ایران شد. در گفتگویی با دکتر لقمانی به بررسی بیشتر روابط ایران و سوئیس پرداخته ایم:
واژگان کلیدی: بی طرفی سوئیس، روابط سوئیس با ایران، سوئیس ،ایران، فرصت های نوین ایران
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اگر نگاهی به سوئیس در قاره اروپا و همچنین در ساختارهای مختلف این قاره داشته باشیم، حضور و نفوذ و جایگاه سوئیس چگونه است؟
سوئیس در درجه اول به دلیل جایگاه اقتصادی خود در اروپا مطرح است و به دلیل این که کشوری است که از واحد پولی بسیار قوی برخوردار است و مهم ترین بانک های اروپایی یا در سوئیس هستند و یا شعبه ای در سوئیس دارند. از این لحاظ مهم ترین نقش سوئیس در اتحادیه اروپا و قاره اروپا وزنه اقتصادی این کشور است. مورد دیگر این است که سوئیس کشوری با چندین زبان، چندین قومیت مختلف، حکومتی فدرال یا واحد را تشکیل داده است که این حکومت خیلی تفکیک و ثابت شده است و می تواند نمونه ای برای کشورهایی با مسائل این چنینی مواجه هستند. در درجه اول وزنه اقتصادی سوئیس است که بسیار حائز اهمیت می باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اگر نگاهی به جایگاه و نفوذ سوئیس در نهادها و ساختارهای اروپایی داشته باشیم، نقش و نفوذ سوئیس به چه شکلی است؟
به دلیل این که سوئیس کشوری بی طرف است، در نتیجه بسیاری از نهادهای بین المللی جایگاه ویژه ای در سوئیس دارند. از سازمان ملل تا سازمان های دیگر، در سوئیس دفتری دارند و در حقیقت سوئیس مرکزی بسیاری از گفتگوهای اروپایی و گفتگوها در مورد مسائل جهانی از جمله مسئله سوریه است.چنانچه ژنو مرکزی است که بسیاری از کشورها برای گفتگوهای بین المللی خود آن را قبول دارند. دلیل آن هم این است که سوئیس نه عضو ناتو و نه هیچ پیمان نظامی دیگر و وزنه بی طرفی آن این امکان را به کشورهای دیگر می دهد که در محیطی بی طرف با هم گفتگو کنند. این مهم ترین دلیل این جایگاه است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اگر نگاهی به نوع نگاه رهبران سیاسی به ایران در شرایط کنونی داشته باشیم، اصولا چه اهدافی از گسترش روابط با ایران مدنظر آن هاست؟
به طور کلی سوئیس کشوری است که در مسائل بین المللی بسیار با احتیاط عمل می کند و به دلیل وزنه اقتصادی که این کشور از لحاظ جایگاه اقتصادی در اروپا دارد، مهم ترین دید سوئیس به کشور ما بعد از برجام این خواهد بود که بت توجه به افزایش مبادلات بانکی و اقتصادی ایران با کشورهای دیگر سوئیس می تواند پلی برای مبادلات اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی باشد. لذا در درجه اول سوئیسی ها در پی این هستند که یک ارزیابی کلی از شرایط ایران داشته باشند و ببینند که آیا می توانند در ایران جای پایی را برای شرکت های اقتصادی، بیمه ها و بانک های خود باز کنند. بانک های سوئیس رکن اصلی اقتصاد سوئیس هستند و اگر این بانک ها بتوانند در ایران جایگاهی پیدا کنند، به دلیل مبادلات با تمام دنیا پلی برای ایران خواهند شد و مسلما از لحاظ اقتصادی هم به نفع دولت سوئیس خواهد بود. من فکر می کنم که در درجه اول سفر آقای رئیس جمهور سوئیس به ایران، ارزیابی اوضاع کلی سیاسی ایران است و این که تا چه حد می توانند در آینده با ایران همکاری کنند.
در حال حاضر بسیاری از قراردادهایی که ایران با اروپا یا با کشورهایی از جمله فرانسه، ایتالیا و … خواهد بست، به طریقی از طریق سوئیس تبادلات اقتصادی انجام خواهد شد و این موضوع برای سوئیسی ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین سوئیس مانند کشورهای دیگر درک کرده است که دیگر نمی توان ایران را مانند سابق ایزوله نگه داشت. بلکه باید با ایران گفتگو و داد و ستد کرد و در حقیقت این بیشتر این سفر را می توان یک حسن نیت نام گذاشت. یعنی کارایی این سفر بعدا خود را نشان خواهد داد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: دولت آقای روحانی چه حوزه هایی را در زمینه گسترش روابط با سوئیس مد نظر دارد؟
سوئیس کشوری بی طرف است و اگر ما بخواهیم مقایسه ای داشته باشیم و ما در مسائلی که با کشورهای عربی داریم ، عمان رابط ما و کشورهای عربی تاکنون بوده است. سوئیس هم در حقیقت چنین نقشی را در اروپا دارد. در واقع کشوری است که رابط و مورد اطمینان تمام کشورهای دنیا به خصوص کشورهای اروپایی است، مسلما سوئیس می خواهد دیدگاه مستقلی را در مورد ایران داشته باشد . همچنین با توجه به این که در ماه های آینده آقای رئیس جمهور سفری به بروکسل و اتریش خواهند ، مسلما سوئیس هم از این قافله ای ،که برای پیدا کردن حسن رابطه با ایران باز شده است، عقب نماند. من فکر می کنم این موضوع مهم ترین نکته این داستان خواهد بود. البته باید شرایط داخلی سوئیس را هم در نظر گرفت. سوئیس کشوری است به شدت محافظه کار است و مردم بسیار محافظه کاری دارد. این کشور از لحاظ سیاسی، یکی از محافظه کارترین کشورهای اروپایی است. به همین دلیل وقتی کشوری با این طیف وسیع محافظه کاری سعی می کند که با ایران در سطح رئیس جمهور گفتگو کند، نشان می دهد که وزنه ایران را در دنیا درک کرده است و می خواهد در آینده پایه هایی را بنیان نهد که بتواند روابط گسترده تری به خصوص در مورد مسائل مالی با ایران داشته باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده روابط ایران و سوئیس را تحت تاثیر چه متغیرهایی می دانید؟
من فکر می کنم به دلیل محافظه کارانه در درون و بی طرفانه در روابط خارجی سوئیس می تواند در آینده نقش مهم تری را در تمام گفتگوهایی که در سطح جهانی ( که ممکن است یک طرف آن ایران باشد) داشته باشد. یعنی در حقیقت سوئیس این امکان را می دهد که ایران و سایر کشورها بتوانند در منطقه ای بی طرف مسائل خود را حل کنند. این مهم ترین موضوعی است که ما می توانیم از حسن روابط با سوئیس بهره برداری کنیم.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: ایران و سوئیس در چه حوزه های دیگری می توانند همکاری داشته باشند؟
مسلما در حوزه بین الملل هم به دلیل بی طرفی سوئیس، این کشور وزنه سنگینی را دارد و اگر این کشور درک صحیحی از شرایط فعلی ایران و شرایط پیش روی آن داشته باشد، مسلما در مسائل بین المللی و در گفتگوهای سازمان ملل و در تمام ارگان های بین المللی می تواند رکنی باشد که ایران می تواند روی آن حساب کند. من فکر می کنم این هم یکی از مسائل بسیار مهمی است که هم مدنظر سوئیس است و هم مسلما دولتمردان ما هم به این مسئله فکر کرده اند.
