مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
سفر اخیر حیدر العبادی نخست وزیر عراق به امارات و کویت اولین دیدار از زمان تصدی نخست وزیری وی از این کشورها است. این دیدارها در راستای سفرهای منطقه ای العبادی به کشورهای همسایه برای تقویت روابط میان عراق و اطراف خلیج فارس است. در همین راستا مسئولان کویتی از موافقت با درخواست رسمی عراق به سازمان ملل برای پرداخت با تاخیر قسط مربوط به غرامات ناشی از اشغال کویت از سوی رژیم بعث سابق عراق در سال 90خبر داده بودند. سفر عبادی پس از دیدار رسمی «شیخ عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات از عراق در 26 ماه گذشته (نوامبر) از عراق صورت می‌گیرد. عبدالله بن زاید در سفر خود بر تقویت روابط امارات با عراق تاکید کرد. اخیرا نیز وزارت خارجه امارات با شدیدترین عبارت‌ها اقدامات تروریستی داعش و دیگر گروه‌های تروریستی را محکوم کرد. در همین راستا تحرک نخست وزیر جدید عراق در منطقه جهت نشان دادن آمادگی این کشور برای همکاری با همه کشورهای منطقه است؛ بنابراین می تواند به عنوان یک رویکرد مثبت و سازنده و همین طور اعتماد به نفس دولت جدید عراق در شرایط جدید تلقی شود. گفتگوی زیر با دکتر زنگنه در همین راستا است.
واژگان کلیدی: سفرهای دوره ای العبادی ، کشورهای منطقه خلیج فارس، شورای همکاری خلیج فارس، العبادی، عراق
مرکز بین المللی مطالعات صلح: سفر آقای العبادی به کشورها ی منطقه چه دست آوردهایی داشت؟
این سفرها فضا را تغییر داد. اغلب کشورهای عربی منطقه، چه در سیاستها و چه در رسانه هایشان مواضع منفی علیه عراق داشتند . هم اکنون این فضا را تغییر داده و آمادگی بعضی کشورها و مقاماتشان برای سفر به عراق از یک تحول مثبت حکایت می کند. این آمادگی هم، در منطقه بوجود می آید، تا بتوانندعلیه نیروهای افراط گرا و داعش گام بردارند و مبارزه کنند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در یک سال گذشته امارات چه نگاهی به عراق داشته است؟
با توجه حجم بالای مبادلات تجاری امارات با عراق از امتیاز خاصی برخوردار است. گر چه امارات هیچگونه مرز زمینی یا دریایی نزدیکی با عراق ندارد. اما با توجه به این که امارات متحده عربی یکی از کشورهای عضو شورای همکاری است، می تواند نقش مثبتی در بهبود روابط عراق با سایر کشورها ایفا کند. امارات نسبت به عراق از روابط بهتری با عربستان و بحرین برخوردار است، و لذا می تواند دراین دو کشور هم تاثیرات خوبی بگذارد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: کویت در یک سال گذشته چه رویکردی نسبت به مسائل عراق داشته است؟
کویت بعد از نوسانات زیادی که در روابط خود با عراق داشت، بعد از سقوط صدام عملا به سوی بهبود روابط بهتر با دولت های جدید پرداخت. چه دولت های قبلی و چه دولت فعلی، از یک رفتار مثبت، روشن و مشخصی برخوردار است و عملا در جهت تثبیت روابط تلاش کرده و به سمت پا ک کردن سوابق منفی ناشی از ادعاهای صدام و برخی از حاکمان قبلی عراق به کویت گام برداشته است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: سفر آقای العبادی به کویت چه تاثیری بر نوع روابط عراق و کویت دارد؟
کویت همسایه مستقیم عراق است و هم مورد تعرض و هم مورد ادعای حاکمان اسبق و پیشین عراق قرار گرفته است. بنابراین برای کویت، داشتن یک همسایه بزرگ و یک بازار مصرف بزرگ و همچنین نیروی انسانی زیاد، می تواند حائز اهمیت فوق العاده ای باشد. لذا طبعا تثبیت روابط به صورت سازنده و مثبت،می تواند دستاورد بزرگی برای کویت به حساب آید. عراق به دنبال یافتن راه قابل اطمینانی برای توسعه تجارت دریایی خود در خلیج فارس است و کویت هم مدتی پیش، درصدد احداث یک بندر بزرگ در منطقه ی انتهای خلیج فارس بوده است. این می تواند تاثیرات نه چندان خوشایندی بر توان عراق در حضور جاری در خلیج فارس ایجاد کند. بنابراین ایجاد یک تفاهم در این زمینه می تواند برای آینده بسیار ضروری باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: سفر آقای عبادی به شورای همکاری خلیج فارس چه تاثیری بر نگاه کشورهای عربستان، قطر و عمان به عراق دارد؟
عمان مشکل خاصی با عراق نداشته است، عربستان و قطر چند سالی از گروه های تروریستی حمایت می کردند و اکنون با توجه این که این گروه های تروریستی به این کشورها ضربه خواهد زد و از طرف دیگر با توجه به این که موضوع ائتلاف بین المللی علیه داعش مطرح است، بنابراین امکان اصلاح روابط و تغییر سیاست، در دستور کار این کشورها قرار دارد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا این سفرها می توان در نوع نگاه عربستان به عراق تغییر عمده ای ایجاد کند؟
باید از لابلای کلمات و گفتارها و رفت و آمد مقامات عبور کرد و در انتظار اقدامات عملی این کشورها بود. عربستان تلاش کرده است و یا خواسته است اعلام دادن کمک مالی به آواره های مناطق سنی نشین عراق جایگاه خود را درمیان آنها بالا ببرد و باید منتظر شد و دید آیا رفتارها و سیاست های قبلی تغییر پیدا خواهد کرد یا خیر در عمل باید منتظر باشیم و بعد بشود قضاوت کرد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به سفر آقای العبادی به کشورهای مختلف، به خصوص دیدار آینده مقامات اردن چه تغییری در نگاه کشورهای اتحادیه عرب به اردن خواهد داشت؟
اتحادیه عرب چندان محلی از اعراب ندارد. چرا که هیچگونه تهدیدی در سیاست های مشترک و واحد کشورهای عربی در این چهار سال اخیرنتوانسته است ایفا کند. اما تک تک کشورهای عربی، با توجه به تفاوت سیاست ها و رفتارهایشان می بایست مورد توجه دولتمردان عراقی قرار گیرند و روابط خود را با توجه با چالشهای موجود مثل تروریزم و خشونت تنظیم کنند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا پیروزیهای اخیرعراق علیه داعش توانسته است، در تغییر نوع نگاه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به عراق داشته باشد؟
قطعا هر اندازه که مردم عراق و ارتش عراق بتوانند منسجم تر عمل کنند و پیروزی هایی بدست آورند در بالاتر رفتن جایگاه عراق در میان کشورهای عربی اثر گذار خواهد بود و در نگاه این کشورها به عراق هم تاثیرات زیادی خواهد گذاشت.
