فاطمه خادم شیرازی
پژوهشگر و مدرس دانشگاه
مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، در موقعیت قطبی برای پیروزی در انتخابات ملی هند با نتایج شوکه‌کننده یک باخت برای حزب خود بهاراتیا جاناتا (BJP) و ازدست‌دادن اکثریت پارلمانی، و یک پیروزی برای دموکراسی روبرو شد.
عوامل کلیدی مختلفی با نتایج انتخابات ملی هند در سال‌های آینده سیاست داخلی و خارجی مودی را شکل خواهد داد؛ بنابراین لازم است بررسی شود، نتیجه غیرمنتظره انتخابات هند ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی سیاست این کشور، قدرت و انعطاف‌پذیری دموکراسی، چه مسیر اعتباری در سیاست داخلی تعیین خواهد کرد؟ تضعیف دولت مودی در دوره سوم چه تأثیری بر کارآمدی سیاست‌گذاری هند و قاطعیت سیاست خارجی این کشور ایجاد می‌کند؟ همچنین این نتایج چه تأثیری بر نقش هند در رسیدگی به چالش های منطقه‌ای و جهانی خواهد داشت؟ برای رسیدن به جواب این سوالات لازم است به پیامدها و فرصت ها و چشم اندازها بر سیاست داخلی و خارجی حاصل از نتایج انتخاب هند بپردازیم.
الف)سیاست داخلی
پیامدها
هند در ده سال گذشته شاهد ظهور یک دولت متمرکز قدرتمند بوده، که با مشروعیت نخست وزیر مودی تقویت شده است. از سال 2014، یک تغییر پیوسته به سمت تمرکز قدرت اجرایی که توسط کیش شخصیت پیرامون نخست وزیر مودی حفظ شده ، وجود داشته است. نتایج انتخاباتی شکست حزب حاکم، ممکن است گسترش مداوم قدرت آن را تثبیت نکند. سه عامل قابل توجه باعث شکست حزب دولت مودی شد. عامل اول، دولت تحت رهبری BJP سلطه عددی خود را در پارلمان برای تصویب لوایح بدون بحث زیاد اعمال کرده بود. دوم، یورش ها و همچنین دستگیری اعضای حزب مخالف توسط سازمان های تحقیقاتی دولتی مانند اداره اجرای (ED) و دفتر مرکزی تحقیقات افزایش یافته بود. سوم، حزب حاکم BJP بدون چالش در مرکز قدرت، پیامدهایی برای روابط دولت-مرکز داشت. (1)
نتایج انتخابات لزوماً نشانه شروع افول سیاسی مودی نیست. اما مودی به زودی با یکی از بزرگ ترین آزمایشات خود تشکیل یک ائتلاف و تکیه بر شرکا برای اولین بار روبرو خواهد شد. این به تعیین مسیر سیاسی او کمک می کند. فضای سیاسی کمتر، همراه با یک مأموریت کوچکتر، اجرای برنامه داخلی خود، به ویژه هر هدف بحث برانگیز هندو-ناسیونالیستی را برای مودی دشوار خواهد کرد. تعقیب اصلاحات اقتصادی، یک راهکار سیاسی پرمخاطره که او با یک مأموریت بسیار بزرگتر نتوانست به آن دست یابد، کار سختی خواهد بود.(2)
از منظر سیاست، اجماع گسترده ای در میان BJP جناح راست و کنگره متمایل به چپ در مورد بسیاری از مسائل کلیدی وجود دارد. هر دو خواهان تقویت توسعه و ارتقای جایگاه جهانی هند هستند. در زمینه سیاست خارجی، همه احزاب سیاسی اصلی هند تعهد دیرینه خود را به حفظ “استقلال استراتژیک” حفظ کرده اند.
با این حال، تفاوت هایی در جزئیات وجود دارد. در حالی که سیاست اقتصادی BJP مبتنی بر ایجاد ثروت از طریق تسریع رشد و جذب سرمایه گذاری خارجی است، تمرکز کنگره به طور فزاینده ای بر توزیع مجدد ثروت از طریق مبارزه با نابرابری و تبعیض است. این امر فشار آن را برای سرشماری کاست در سراسر کشور توضیح می دهد که منجر به گسترش سهمیه های کاست در مشاغل و موسسات آموزشی می شود.(3)
نتیجه انتخابات یک شکست برای مودی است، اما اعتبار دموکراتیک هند را مجدداً تایید کرده است. از منظر سیاست، نتیجه انتخابات احتمالاً بر اثربخشی سیاست گذاری هند تأثیر خواهد گذاشت و پیشرفت در برخی از اصلاحات اقتصادی حساس‌تر سیاسی مانند تصاحب زمین و اصلاحات کار را دشوارتر می‌کند. این ها حتی قبل از انتخابات چالش برانگیز بودند.
لفاظی اغلب تفرقه‌انگیز هندوتوا (ناسیونالیست هندو) BJP در بخش‌های وسیعی از کشور، به‌ویژه آن‌هایی که دیدگاهی جهانی‌تر و سکولارتر دارند، احتمالاً هم چنان باقی خواهد ماند زیرا این حزب به دنبال راضی کردن حامیان اصلی خود است. BJP احتمالاً در تعقیب سیاست‌های هویت محور بحث برانگیزتر خود مهار خواهد شد. این شامل تلاش‌هایی برای اجرای یک قانون مدنی واحد است که مستلزم مجموعه‌ای از قوانین شخصی در سراسر جوامع مذهبی است – و برنامه‌های آن برای متمرکز کردن قدرت سیاسی از طریق تغییرات احتمالی قانون اساسی است. (4)
فرصت ها
پیروزی مودی غافلگیرکننده نبود، اگرچه انتظار نمی رفت که تحت یک دولت ائتلافی باشد. دستور کار مودی احتمالاً توسط کابینه ائتلافی جدید و جوان‌تر اجرا خواهد شد، اگرچه هنوز کارنامه‌ها و مقامات دقیق اعلام نشده است. حتی تحت یک دولت ائتلافی، این خبر خوب ویا بتوان گفت یک فرصت برای رشد اقتصادی و محیط تجاری هند است. دستور کار هم چنان شامل اصلاحات برای تولید صنعتی، زیرساخت ها، دیجیتالی کردن، تجارت منطقه ای، توافق نامه های زنجیره تامین و حتی اصلاحات ارضی خواهد بود – با یک دولت ائتلافی که حتی بیشتر بر اقتصاد تاکید دارد. نتایج نشان داده است، رای دهندگان باید موفقیت این سیاست ها را در صحنه با شغل و رشد اقتصادی احساس کنند.(5)
مودی احیای اقتصاد هند و افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) را به عنوان سنگ بنای پلت فرم حامی کسب و کار خود قرار داده است. با تطبیق بازارها با نتایج غیرمنتظره و شرایط قانونی جدید، او و حزبش اکنون به دنبال تقویت دستاوردهای اقتصادی به دست آمده در دوره های قبلی خود هستند تا اطمینان حاصل کنند که هند به گام برداشتن به سمت یک اقتصاد سرمایه داری مدرن که شامل جمعیت گسترده تر و حمایت از همه هندی ها می شود، ادامه می دهد.با این حال، تحلیلگران بر این باورند NDA که برای سومین دوره متوالی برنده شد، مثبت بزرگی است و تداوم روایتی قوی برای حمایت از اقتصاد است.(6)مانیفست BJP متعهد شد که هند را تا سال 2047 به یک کشور توسعه یافته تبدیل کند. بنابراین یک اولویت سیاستی کلیدی دولت جدید ایجاد یک محیط مناسب تر برای سرمایه گذاری خارجی و تبدیل هند به یک مرکز تولید جهانی قابل اعتماد خواهد بود. (7)
چشم انداز ها
نتیجه انتخابات احتمالاً ، تلاش‌های دولت مودی برای سوق دادن ایالت‌ها به رقابت، که فدرالیسم تعاونی-رقابتی نامیده می‌شود، در یک محیط ائتلافی دشوارتر خواهد بود. احزاب منطقه‌ای که برای ائتلاف حیاتی هستند ممکن است دوست نداشته باشند استقلال خود را به این شکل کاهش دهند یا خود را در پایین‌ترین رتبه‌بندی‌های توسعه‌ای که دولت در گذشته منتشر کرده است بیابند.
به ویژه، هدف دولت مودی برای نصب 450 گیگاوات برق تجدیدپذیر تا سال 2030 ممکن است دشوارتر باشد. در نهایت، دولت های ایالتی در مورد انواع برقی که به شبکه های آنها تغذیه می شود، حرف آخر را می زنند. و تلاش های دولت مرکزی برای اصلاح عملکرد ضعیف تاسیسات برق دولتی هند ممکن است با مخالف شدیدتری روبرو شود.(8)ممکن است مودی به طور جدی تحت تأثیر نتایج انتخابات قرار نگیرد و وجهه او در عرصه بین المللی نیز به احتمال زیاد آسیب نبیند. او برای حفظ ائتلاف خود باید با احتیاط حرکت کند.(9)اگرچه نخست‌وزیر از نظر استانداردهای بین‌المللی همچنان یک سیاستمدار بسیار محبوب باقی می‌ماند، اما وجهه او به عنوان یک رهبر شکست‌ناپذیر خدشه‌دار شده است. این، همراه با این واقعیت که بعید است او برای چهارمین دوره نامزد شود، دوران جدیدی را برای حزب حاکم باز می کند که احتمالاً با تشدید کشمکش های قدرت در صفوف آن مشخص می شود.(10)
ب)سیاست خارجی
پیامدها
دو دسته از عوامل وجود دارند که سیاست خارجی هند به عنوان یک موضوع سیاسی داخلی در این مقطع ظهور می‌کند.مجموعه اول عوامل ساختاری مرتبط با ماهیت متغیر نظم بین المللی است. لحظه تک قطبی ایالات متحده پس از پایان جنگ سرد، با ظهور چین و روسیه به پایان رسیده است. تکه تکه شدن نظم بین المللی فضایی را برای هند به وجود آورده است تا با بازی ماهرانه با دشمنان، عضلات سیاست خارجی خود را منعطف کند.
اما ظهور سیاست خارجی به عنوان یک دغدغه داخلی به تنهایی فراتر از ساختار است. جهان بینی منحصر به فرد مودی نشان دهنده دومین عامل مهم است. دولت BJP سیاست خارجی را به عنوان یک ستون مهم جاه طلبی خود در نظر گرفت و تلاش کرد تا هند تحت رهبری مودی نقش تاریخی خود را به عنوان یک قدرت تمدنی بازیابد. (11)
لذا یکی از دلایل محبوبیت مودی، موفقیت های مودی در سیاست خارجی است. اولاً، دهلی نو نقش خود را در صحنه جهانی ارتقاء داده و تعامل عمیق و روابط را با مناطقی که برای منافع اصلی خود حیاتی می‌داند، تقویت کرده است: هند و اقیانوسیه، خاورمیانه و غرب. ثانیاً، هند با اصل اصلی سیاست خارجی خود یعنی خودمختاری استراتژیک به موفقیت‌های استراتژیک بزرگی دست یافته است . موضع گیری آن در مورد دو درگیری جدی جهان، غزه و اوکراین، نمونه ای از این موضوع است. در اولی، هند در حالی که رفاقت قوی با کشورهای عربی و همبستگی با فلسطینی ها را حفظ کرده، به اسرائیل بسیار نزدیکتر شده است. در مورد دوم، هند “روابط ویژه و نزدیک” خود را با روسیه حفظ کرده و در عین حال روابط خود را با قدرت های بزرگ غربی، اگر نه تقویت، حفظ کرده است.
اکثر دولت های جهان هند را به عنوان یک بازیگر استراتژیک کلیدی و بازار بسیار مهم می بینند.
علاوه بر این، واردات سخت‌افزار نظامی آمریکا توسط هند در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است، زیرا این کشور به دنبال کاهش وابستگی خود به روسیه است، به‌ویژه با نزدیکتر شدن روسیه به چین. علاوه بر این، روابط تجاری و وزن کلی اقتصادی هند نیز بسیار مهم خواهد بود. در سال 2023، ایالات متحده از چین پیشی گرفت و به بزرگترین شریک تجاری هند تبدیل شد . (12)اگرچه هند به دنبال یک سیاست خارجی قاطعانه ادامه خواهد داد، اما شاید این یک نسخه کمی خاموش باشد زیرا دولت ائتلافی جدید به رهبری BJP پس از یک نتیجه ناامیدکننده انتخابات مجبور به چرخش به سمت داخل خواهد شد. (13)
یکی از پیامدهای کوتاه مدت لغزش نسبی مودی در قدرت می تواند در زمینه روابط دشوار هند با چین باشد. بازگشت طولانی مدت سفیر چین به دهلی نو در ماه می نشان داد که پکن و دهلی نو آماده هستند تا روابط عادی خود را پس از انتخابات هند دنبال کنند. منطق سیاسی و استراتژیک چین، با پیش بینی این که مودی اکثریت گسترده دیگری را به دست خواهد آورد، احتمالاً ترجیح داد برای کاهش تنش های دوجانبه در طول دوره پنج ساله خود، توافقی را قطع کند. اکنون، پکن با نتایج انتخابات تصورمی کند که مودی در یک محدودیت سیاسی سخت قرار دارد، می تواند در محاسبات مذاکره خود تجدید نظر کند و موضع سخت تری اتخاذ کند. از طرف دیگر، مودی می‌تواند هرگونه ارتباط با چین را برای جلوگیری از انتقاد مخالفان سیاسی داخلی خود به تاخیر بیاندازد.(14) یکی از پیامدهای سیاست در زمان نخست وزیری مودی فرسایش دموکراسی است که سبب نگرانی عمیق در خارج از کشور شده است. اتحادیه اروپا و آلمان دارای منافع اساسی و رو به رشد اقتصادی، زیست محیطی و استراتژیک در روابط قوی با هند، مستقل از سابقه دموکراتیک آن هستند. با این حال، اهمیت هند همچنین مستلزم آگاهی از خطرات موجود در برخورد با کشوری که کمتر دموکراتیک است، دارد.در بحبوحه افزایش رقابت ژئوپلیتیکی در هند و اقیانوس آرام، هند به دنبال افزایش تعامل خود با طرف های کوچک منطقه ای و طیف گسترده ای از شرکا از غرب و جنوب جهانی است. (15)
در زمینه سیاست خارجی، همه احزاب سیاسی اصلی هند تعهدی دیرینه به حفظ «استقلال استراتژیک» دارند که مستلزم پیگیری روابط با تمام قطب‌های اصلی نفوذ در نظام بین‌المللی است.با این حال، BJP طرفدار یک سیاست خارجی قاطعانه تر و عضلانی تر است که در هویت تمدنی کشور تعبیه شده است. تا کنون، بسیاری از این موارد خوش‌خیم و عمدتاً لفاظی بوده است، مانند اطلاق هند به‌عنوان «بهارات» و این کشور به‌عنوان معلم جهانی و دوست جهان است.هند همچنین به دنبال ایفای نقش سازنده تری در سیستم بین المللی بوده است، از استقرار نیروی دریایی اخیر در اقیانوس هند برای محافظت از کشتی های تجاری در برابر دزدی دریایی و حملات شورشیان حوثی تا ارائه راه حل های به اصطلاح هندی برای مشکلات جهانی است. (16)
چالش‌های روابط کانادا و هند در کوتاه مدت به یک استراتژی روابط عمومی و ارتباطات مؤثرتر نیاز دارد، در بلندمدت، هر دو طرف باید گام های جدی در اعتمادسازی و رفع موانع تاریخی و ایدئولوژیک بردارند. رویکرد کانادایی توسط یک جهان بینی لیبرال هدایت می شود که از حق تعیین سرنوشت و آزادی بیان حمایت می کند. در مقابل، تفکر استراتژیک هند، تحقیر حاکمیت و تمامیت ارضی را تهدیدی جدی برای امنیت ملی می داند. بنابراین، جنبه‌های سیاست دیاسپورا در کانادا به کانون جدی اختلاف در روابط دوجانبه تبدیل شده است.آیا بعد از انتخابات کانادا و هند راهی برای بررسی اختلافات خود برای بازسازی روابط نزدیک تر خواهند یافت؟(17)
فرصت ها
هند و ایالات متحده یک نگرانی راهبردی مشترک با چین دارند و هند دوست دارد چین را جابجا کند. با این حال، چین حدود پنج برابر بیشتر از هند تجارت با ایالات متحده انجام می دهد. به نظر می‌رسد فرصت مفهوم «حمایت از دوستان» در ایالات متحده برجستگی بیشتری پیدا کرده است، بنابراین اگر هند به حمایت‌گرایی شدیدتر برنگردد یا ماهیت نظام دموکراتیک خود را تغییر دهد، امیدهای هند برای جابجایی چین قابل اعتماد است.
هند برای اینکه یک رهبر جهانی باشد و از امنیت خود محافظت کند، به توانایی نظامی قوی نیاز دارد. به طور سنتی، این امر توسط تجارت دفاعی با روسیه تقویت شده است. با این حال، پس از توافق هسته ای غیر نظامی آمریکا و هند و اکنون تحت سیاست مودی ، هند به طور فزاینده ای به سمت ایالات متحده و غرب روی آورده است. این تعامل ممکن است توسط انتخابات هند و فشار چین تقویت شود.روابط اقتصادی ایالات متحده و هند عمیقاً تحت تأثیر سیاست داخلی هر دو طرف قرار دارد. (18)
چشم انداز ها
هند با جمعیتی بالغ بر 1.4 میلیارد نفر و اقتصادی که انتظار می رود تا سال 2030 به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شود، نه تنها به عنوان یک موازنه در برابر چین، بلکه به عنوان یک قدرت جهانی مطمئن به حساب می آید.(19)تغییر کلیدی در رفتار هند در سیاست خارجی، نقش غالب شخصیت در چشم‌انداز سیاسی کنونی است.(20)سیاست خارجی هند به طور چشمگیری در اهداف و اقدامات خود در دولت های مختلف تغییر نکرده است. هند استقلال خود را در مسائل سیاست خارجی حفظ کرده و بر عدم مداخله قدرت های خارجی در امور داخلی خود تاکید کرده است. هند همواره خود را رهبر کشورهای در حال توسعه می داند و آرزوی نقش برجسته تری در سازمان ملل داشته است. سومین دوره بالقوه مودی به عنوان نخست وزیر از این موضوع منحرف نخواهد شد. با این حال، دولت جدید به رهبری مودی به احتمال زیاد بر میراث فرهنگی و نمادهای هندو تأکید خواهد کرد.(21)
اگر احساسات افراطی ناسیونالیستی کشش اساسی پیدا کند، خطر دست دادن شتاب در روابط اتحادیه اروپا و هند وجود دارد. این می تواند به ویژه در مورد بحث تجاری صادق باشد زیرا دولت های راست گرای اروپا ثابت کرده اند که نسبت به انجام معاملات تجاری بزرگ انتقادی دارند. در عین حال، اروپا به کاهش وابستگی هند به روسیه در بخش دفاعی، با توجه به جنگ در منطقه، احتمالاً باقی خواهد ماند.(22)
انتخابات هند هرگز عمدتاً بر سر سیاست خارجی مبارزه نمی‌کند ، اما نتایج آن پیامدهایی دارد. انتخابات هند بر روند سیاست گذاری، ایدئولوژی و جهان بینی دولت حاکم و سرنوشت دولتمردان آن تأثیر می گذارد.با این حال، اگر نظم عادی پارلمان بازگردد، می‌تواند برخی از پروژه‌های سیاست خارجی و امنیت ملی مودی را با حداقل قرار دادن آنها در معرض بحث‌های عمومی داغ پیچیده کند. برخی از ابتکارات ممکن است در بازی های سیاسی طولانی گره بخورد.(23)
Refrences 1.https://www.usip.org/publications/2024/06/after-indias-surprising-elections-whats-next-modis-foreign- policy
2.https://www.giga-hamburg.de/en/publications/giga-focus/india-after-the-2024-elections-trends-and-implications
https://foreignpolicy.com/2024/06/05/india-election-modi-bjp-lose-majority-roadblock/ 3. 4.https://www.csis.org/analysis/indias-national-election-surprise-and-stability#:~:text=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%20%D9%85%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%86%D8%AF%3A-,%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA%DB%8C,-%D9%88%20%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA
5.https://www.chathamhouse.org/2024/06/indias-shock-election-result-loss-modi-win-democracy 6.https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/experts-react-modi-loses-ground-electoral-surprise/ 7. https://www-livemint-com.cdn.ampproject.org/v/s/www.livemint.com/market/stock-market-news/lok-sabha-election-results-2024-what-does-lack-of-bjp-majority-mean-for-market-economy-foreign-brokerages-weigh-in/amp-11717566522077.html?amp_gsa=1&_js_v=a9&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM%3D#amp_tf=%D8%A7%D8%B2%20%251%24s&aoh=17181365084583&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com
8.https://www.chathamhouse.org/2024/06/indias-shock-election-result-loss-modi-win-democracy 9.https://www.csis.org/analysis/indias-national-election-surprise-and-stability#:~:text=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%20%D9%85%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%86%D8%AF%3A-,%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA%DB%8C,-%D9%88%20%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA
10.https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/experts-react-modi-loses-ground-electoral-surprise/
11.https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2024-06-07/india-s-modi-needs-to-learn-new-tricks-as-coalition-looks-to-restrain-his-powers
- https://www.hindustantimes.com/india-news/foreign-policy-shift-may-shape-lok-sabha-polls-101713147698505.html
13 https.://www.asiapacific.ca/publication/event-summary-deciphering-foreign-policy-implications-india-2024-elections
14.https://www.chathamhouse.org/2024/06/indias-shock-election-result-loss-modi-win-democracy 15.https://www.usip.org/publications/2024/06/after-indias-surprising-elections-whats-next-modis-foreign-policy 16,https://www.giga-hamburg.de/en/publications/giga-focus/india-after-the-2024-elections-trends-and-implications
17,https://www.asiapacific.ca/publication/event-summary-deciphering-foreign-policy-implications-india-2024-elections
18.https://www.csis.org/analysis/2024-lok-sabha-elections-and-us-india-economic-ties
19.https://www.asiapacific.ca/publication/indias-national-elections-2024-deciphering-foreign-policy 20.https://www.linkedin.com/pulse/2024-election-watch-series-part-ii-foreign-policy-indian-shende–nr9ee/
21.https://www.hertie-school.org/en/news/detail/content/big-election-big-changes 22.https://eu.boell.org/en/2024/06/07/2024-indian-election-new-political-landscape-unfolds
23.https://www.usip.org/publications/2024/06/after-indias-surprising-elections-whats-next-modis-foreign-policy
