مركز بين المللي مطالعات صلح-IPSC
روز جمعه در جریان یک بمب گذاری در شهر بیروت، «محمد شطح» سیاستمدار میانه رو و مشاور سعد حریری و فواد سینیوره (اعضای جریان 14 مارس) ترور شد.در پی انفجار تروریستی در مرکز لبنان که منجر به کشته شدن 8 نفر از جمله «محمد شطح» وزیر پیشین دارایی لبنان و مشاور عالی نخست وزیر پیشین این کشور و زخمی شدن بیش از 70 نفر شد، مقامات و شخصیت‌های سیاسی این کشور در پیام‌های متعددی نسبت به این حادثه واکنش نشان دادند.در همين راستا براي واكاوي علل وپيامدهاي اين امر گفتگويي با جعفر قنادباشي داشته ايم.
واژگان كليدي: ترور محمد شطح در لبنان، تحولات كنوني لبنان، ترور شطح و آينده دولت در لبنان، پيامدهاي ترور محمد شطح در لبنان، علل ترور شطح، علل و پيامدهاي ترور محمد شطح در لبنان
مركز بين المللي مطالعات صلح: در انفجاری كه در وسط شهر بیروت روی داد 6 تن از جمله محمد الشطح مشاور پیشین سعد حریری کشته شدند. اين امر بعد از انفجارهاي اخير در مقابل سفارت ايران رخ داد. علل تداوم اين انفجارها چيست؟
دليل اصلي اين امر به علل راهبردي و جايگاهي كه لبنان در مقاومت ايفا كرده و همچنين نقشي كه در حمايت از حلقه ديگر مقاومت يعني سوريه دارد برميگردد. لبنان و سوريه دو حلقه مقاومت هستند كه در مشكلات به همديگر كمك كرده اند. سوريه در زماني كه لبنان دچار جنگ داخلي بود كمك هاي بسياري در اختيار لبناني ها قرار داد و اكنون هم كه در داخل سوريه جنگ وجود دارد لبناني ها هستند كه كمك ميكند. همچنين لبنان محل واكنش هاي مربوط به تحولات سوريه است و مخالفان سوري در حال ضربه زدن به لبنان هستند . گذشته از اين لبنان در تاريخ سه دهه اخير خود محل نزاع قدرت هاي منطقه اي بوده است در لبنان قدرت هاي منطقه اي تلاش كرده اند به نوعي حضور داشته باشند. در اين بين رژيم صهيونيستي هم تلاش مي كند تا حلقه مقاومت در لبنان ضعيف گردد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: فؤاد سنیوره رئیس جریان مستقبل لبنان نیز در بیانیه مربوط به ائتلاف 14 مارس بعد از نشست فوق العاده درخواستي برای ارجاع پرونده ترور شطح به دادگاه بین المللی مربوط به لبنان داشت وگفت: قاتل همان کسی است که در خون مردم سوریه و لبنان غوطه ور شده است. در اين بين نگاهي كنوني 14 مارس به رخدادهاي اخير لبنان چيست؟
شطح ترور شده از مشاروان اصلي آقاي سعد حريري و وزير كابينه او بوده است. آنها اين احساس را دارند كه اين ترور ضربه اي به گروه چهارده مارس است. در حالي كه اين ضربه به نوعي ميتواند زمينه ساز حضور آنها در صحنه سياسي هم باشد. يعني تاثيراتي كه اين نوع از ترور در لبنان بر جاي مي گذارد طبيعتا به آنها كمك ميكند تا فعال تر شوند. يعني ضمن اينكه جرياني تلاش ميكند تا بين چهارده مارس و 8 مارس يا حزب اله و ديگر متحدانش اختلاف ايجاد كند، اما سعي ميكند تا اين ترور هم نوعي مظلوميت براي چهارده مارس باشد. بويژه اينگه هفته آينده دادگاه ترور حريري است و خط مشي كه در آن دنبال ميگردد حمله به خطوط مقاومت در لبنان است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: عدنان منصور» وزیر خارجه لبنان ضمن محکوم کردن انفجار بیروت برای مقابله با تروریسمی که لبنان با آن روبرو است، خواستار تشکیل دولت جدید لبنان شد. نجیب میقاتی» رئیس حکومت پیشبرد امور در لبنان ضمن محکوم کردن انفجار بیروت تصریح کرد که خشونت و کشتار چیزی جز خرابی بیشتر به همراه نخواهد داشت. در اين حال انفجارهاي كنوني تا چه حدي مانع از تشكيل دولت در لبنان ميگردد؟
طبيعتا آنچه براي دشمنان لبنان مهم است تضعيف دولت در لبنان است، اگر دولتي تشكيل گردد كه همسو با قدرت هاي ارتجاعي منطقه باشد يا مخالفتي با رژيم صهيونيست نداشته باشد يا موجبات تضعيف حزب اله لبنان را فراهم كند با آن موافق هستند، اما اگر دولتي كه نماد منافع ملي در لبنان باشد و منافع اين كشور را حفظ كند و با دشمنان مخالفت كند با آن مخالف هستند. طبيعتا اينگونه مناقشات فضا را چنان آلوده و تخريب ميكند كه زمينه براي تشكيل دولتي ملي فراهم نگردد. يعني با وجود انفجارها مشكلات در بين احزاب (كه وجود داشته است) تشديد ميشود و احزاب غوغاسالار مي توانند از اين امر زمينه اي براي غوغاسالاري فراهم كنند و خود را بزرگتر در صحنه لبنان نشان دهند. اين ها همه به عدم تشكيل دولت در لبنان كمك ميكند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: بسياري محمد شطح را سیاستمداری میانه رو، بدون تنش و اهل گفت و گو توصیف ميكنند در اين بين در پشت پرده از ترور مشاور «سعد حریری» نخست وزیر سابق لبنان و رهبر جریان 14 مارس، چه جريان هايي قرار دارد؟
تجربه اي كه در يك سال گذشته از گروه هاي بمب گذار در لبنان وجود دارد اين است كه اين گروه ها هيچ گاه منافع صهيونيست ها را نشانه نرفته اند و هر جايي كه اقدام به بمب گذاري و ترور كرده اند به نوعي به نفع رژيم صهيونيست بوده است. انفجارهاي شش ماه اخير نوعي مقاومت را نشانه رفته است. يعني گاه با ترور شخصيت ها و گاه با مظلوم نمايي مهره ها و ايجاد فضا براي فعاليت ها اين امر انجام شده است. با توجه به بهره برداري سريع بمب گذاري اخير به نظر ميرسد رويكردهاي از آن جريانهاي به نام سلفي تكفيري هستند، اما عمدتا با سلاح هاي غربي و اسرائيلي و همچنين با برنامه هايي هم جهت با آنان گام برمي دارند. در واقع ابزارهاي تخريبي بمب گذاري و .. متاسفانه كساني قرار ميگيرد كه به لبنان ضربه زنند. شاخه هايي كه هم جهت با غرب و اسرائيل به پيش مي روند تلاش كرده اند منازعات داخلي لبنان به منازعات شيعه و سني تقسيم كنند و شيعه را به ضديت با سنيها متهم كنند. در اين حال با رويكرد بندر بن سلطان اين گروهها فعال تر شده اند و عمدتا از عربستان كمك ميگيرند. در گذشته قطر هم نقش هايي برعهده گرفت اما اكنون تلاش ميشود در عرصه سياسي هم خط عربستان حضور يابد. تفاوت اين بمب گذاري ها با بمب گذاري هاي گذشته در اين است كه اينها با فعاليت هاي سياسي كوتاه مدت تلاش مي شود در تشكيل كابينه لبنان نتيجه بگيرند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: نبیه‌بری رئیس پارلمان لبنان افزود: ترور شطح قصد دارد تا لبنان را به میدانی برای تسویه حساب‌ها و فتنه انگیزی طائفه‌ای و مذهبی تبدیل کند.حزب الله ترور «محمد شطح» وزیر دارایی پیشین و مشاور عالی نخست وزیر پیشین لبنان را جنایتی شنیع خواند و آن را به شدت محکوم کرد.در اين حال آيا مي توان گفت لبنان به ساعت صفر نزديگ ميشود؟
نه. به نظر من لبنان با لبنان گذشته متفاوت است. لبنان امروز آگاه است و نتيجه وحدت را چشيده است و گروه هاي مختلف در چند سال اخير نوعي وحدت پيدا كرده اند. در واقع كساني كه به برگشت لبنان به ساعت صفر توجه ميكند براساس محاسبات گذشته به اين نتيجه ميرسند نه اكنون. همچنين احتمالات ديگري چون وقوع جنگ داخلي در لبنان بسيار كم است. چرا كه هر چه توانسته اند به كاربسته ولي رخ نداده است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: رئیس دولت پیشبرد امور لبنان خواستار تشکیل دولت جدید لبنان شد و از گروه‌های سیاسی این کشور نیز خواست اختلافات خود را کنار بگذارند، آيا دولت لبنان تشكبل خواهد شد؟
در شرايط كنوني بخش بزرگي از نيروهاي به اين نتيجه رسده اند كه به سمت تشكيل دولت پيش روند. در كابينه گذشته هم دولت در شرايط التهابي تشكيل شد. اكنون هم ريس جمهور و مجلس لبنان خواستار پيدا كردن مهره هايي هستند.
