مرکز بین المللی مطالعات صلح -IPSC
نتیجه انتخابات افغانستان همچنان با تردیدها و چالش هایی روبرو است. در این بین با توجه به در نظر گرفتن نیروهای مختلف در این کشور برای بررسی بیشتر علل و عوامل تداوم وضعیت کنونی در افغانستان سرانجام و انتخابات گفتگویی با دکتر ظهوری داشته ایم:
واژگان کلیدی: وضعیت کنونی افغانستان؛ تداوم وضعیت کنونی، افغانستان، انتخابات افغانستان، دکتر عبداله، اشرف غنی احمد زی
مرکز بین المللی مطالعات صلح:علل و عوامل تداوم وضعیت کنونی در افغانستان چیست؟
انتخابات افغانستان یکی از پرچالش ترین انتخابات ملی در افغانستان و حتی در سطح بین المللی بوده است. عواملی که منحر به این چالش و مشکل در افغانستان شد می تواند هم داخلی و هم منطقه ای وبین المللی باشد . عوامل داخلی یکی از مولفه ای اصلی مسائل در افغانستان است. افغانستان مشتکل از قومیت های و همچنین گرایش های فکری و سیاسی مختلف است . این گرایشها در افغانستان فعال هستند. این گرایشها و قومیت ها به نحوی هم با کشورهای دیگر و برخی از مراجع خارجی ارتباط دار. در این ارتباط بین عوامل داخلی و خارجی در این کشور التهاب را در درون افغانستان ایجاد کرده است. در این حال با توجه به منابع غنی در افغانستان و موقعیت استراتژیکی این کشور چشم داشت قدرت های خارجی باعث میشود به افرادی در داخل افغانستان نظاره کنند و به نحوی افرادی در داخل افغانستان را در خدمت خود قرار دهند. در واقع عوامل داخلی زمینه را برای حضور خارجی مساعد ساخته و دخالت های خارجی با هماهنگی های داخلی موجب شده است دولت افغانستان به همکاری با خارجی ها گرایش پیدا کرده کند . در واقع حاکمیت در افغانستان به گونه گسترده کار آسانی نیست و گرایش های کری و همچنان قومیت ها در افغانستان موجب برخی از شرایطی میگردد تا بتوانند حاکمیت را در تمام افغانستان تسری بخشد. در واقع حرکت طالبان در افغانستان یکی از حرکت هایی با پشتیبانی خارجی و با عوامل داخلی این کشور را به بحران شرایط کاملا ارتجاعی بدل کرد. دخالتی که صورت گرفته و وضعیت که در این کشور رخ داده است مبتنی بر سابقه تاریخی است. در این حال در چالش انتخابات این امر براساس خواسته ها در بحران است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه کنونی تیم آقای اشرف غنی احمد زی به انتخابات با چه اهدافی صورت میگیرد؟
در واقع تیم های اشرف غنی احمد زی و دکتر عبداله هر دو برمبنای تاکید بر آرای مردم و حاکمیت مردم شعارهایی داده اند و اینگونه نشان میدهند که با توجه به رای خود حاکمیت مردم را خواستارند اما گرایشهایی که هر کدام از دو تیم تقریبا متفاوت است. در واقع با وجود اینکه دو نامرد در گذشته مانند دیگران بحث امضای قرارداد امنیتی با امریکا را تایید کرده اند و بر امضای آن اشاره کرده اند اما امضای این قرداداد توسط دکتر عبدااله و دکتر اشرف غنی احمد زی با هم فرق میکند.اشرف غنی احمدزی گرایشی کاملاقومی و ملی داشته و به نوعی طرفدار فکری امریکا است و امریکایها هم به نحوی از وی پشتبانی میکنند. تیم وی هم افرادی هستند که تحصیل کرده خارج از افغانستان هستند و امروزه در افغانستان در کنارهم برنامه ای برای سهیم کردن در حکومت دارند. در این حال تعدادی از نیروهای مساعد و متعادل تر در خدمت اشرغ غنی است . اما تیم دکتر عبداله تیمی متعادل و درونی است و وابستگیهای به قدرتهای خارجی در این تیم کمتر دیده میشود. اما برای اینکه حاکمیت را تسری بخشد مجبور است با تیم های دیگری و با قومیت های مختلف و کشورهای مختلف تعامل داشته باشد تا بتواند در افغانستان حاکمیت را مستقر سازد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: رویکرد کنونی کرزای به انتخابات چیست؟
آقای کرزای تا جایی که امکان داشت تلاش کرد شرایط مساعدی فراهم گردد تا حاکمیت بر مبنای آرای مردم و حاکمیت دمکراسی وجود داشته باشد .در این حال شرایط دمکراسی برای آقای کرزای خیلی سخت بود اما به مرور زمان شرایط برای وی آسان تر شد. در این اواخر با همکاری سازمان ملل و گروهای داخلی و برخی از کشورهای خارجی و حتی پاکستان که به نحوی مخالفت های شدید با افغانستان داشته است همیشه سنگ اندازی هایی در روند حاکمیت و همکاری هایی داشته و شرایط را برای آقای کرزای تسهیل کردند. امروزه آقای کرزای تقریبا یک شخصیت ملی بدل شده است . مسلم است که امریکا نسبت به آقای کرزای نگاهی دیگری دارد .مردم افغانستان هم این امر را میدانند اما کرزای در شرایط کنونی موضع گیری کاملا شفاف و روشن برای حفظ هویت خود حفظ ملی در افغانستان نشان داده است و این موضع هم خشم امریکا را در پی داشته باشد .
مرکز بین المللی مطالعات صلح:حل بحران انتخابات افغانستان چگونه صورت خواهد گرفت؟
بحران در افغانستان به نحوی ممکن است واقعیت باشد، اما به نظر من بحرانی وجود ندارد و ممکن است اگر اشتباهاتی صورت گیرد به نوعی بحران دراین کشور بدل گردد. در این حال انتخابات در افغانستان با حضور گسترده مردم و برگزار شد و شرایطی که در افغانستان برای برگزاری انتخابات وجود داشت در سابق نداشت با حضور مردم و امنیت سابقه نداشت. همه اینها حاکی از این است که مردم افغانستان در تامین امنیت سهیم بودند و شرایط را برای برگزاری انتخابات مستقل مهای کنند. در این حال اختلاف بر سر دولت وحدت ملی به گونه ای است که وقتی که این مساله رخ داد هر دو نامزد خود را مقق دانستند. اکنون این اختلاف از دست مردم خارج است و اما مردم به شدت به دنبال نتیجه مطلوب و علایق خود در تامین امنیت و صیانت از آرای خود هستند. در این حال در شرایط کنونی وضعیتی که برای تشکیل دولت و وحدت ملی در افغانستان ایجاد شده است حاکی از تقلب گسترده در انتخابات است و این تقلب نه تنها در سطح شهر و کشور رخ داده است بلکه به تعداد یک میلیون و هشتصد هزار و تا حد دو میلیون هشتصد هزار رای تقلب بوده است. در این حال بعد از بازشماری آرا و اینکه عبداله میگفت آرای آنها دزدیه شده است بازشماری آرا خواستار شد اما در روند بازشماری هم تقلب هایی صورت گرفت و اخیرا هم در روند ابطال آرا تقلب ها و سنگ اندزای هایی رخ داده است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح:سرانجام انتخابات افغانستان به چه سمت سویی کشیده خواهد شد؟
من فکر میکنم همانگونه که یکی از طولانی ترین انتخابات در جهان شده است این این انتخابات می تواند با تفاهم دو نامزد به نتیجه نهایی برسد. این نتیجه هر چه باشد ممکن است موفقیت آمیز گردد. ما می دانیم برنده انتخابات از نظر نیروهای خارجی از طرف امریکایی ها و همچنین کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسون بررسی شکایات انتخاباتی مشخص شده است و آقای عبداله هم بر همین اساس اظهار ناراحتی کرده است. در این بین احتمال برنده اعلام شدن غنی از سوی کمیسون زیاد است. قبل از اینکه اعلام پیروزی باید گفت تلاش میشود تا تظاهرات مدنی و بسترهای برای رفع نگرانیها ومخالفت ها فراهم گردد و زمینه را برای این امر هماهنگ کنند. تا این کشور را دچار بحران نسازد. نیروهای خارجی به دنبال منافع خود را بیشتر در پیرزوی اشرف غنی احمد زی می بینند تا اینکه نیرویی بومی چون عبداله که از بین مردم بوده است. انتخاب غنی باتوجه به طرح دولت ائتلاف ملی میتواند برای غربیها زمینه نفوذ را مساعد تر کند.
