مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در شرايط كنوني به طور کلی مهم ترین اهداف سیاست خارجی جمهوری افغانستان چیست؟
در شرایط کنونی افغانستان در چهارچوب ضرورت ها و اولویتهای داخلی ، سیاست خارجی اش را تنظیم و اهداف مشخصی را برای آن تعریف کرده است ؛ چالش های امنیتی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی سبب شده که رهبری دولت افغانستان برای حل این چالش ها و مشکلات ، استقرارصلح وثبات ، تقویه روند بازسازی و فراهم سازی اسباب زندگی ومعیشت مناسب برای شهروندان سیاست خارجی خود را عیار کند .
برای دستیابی به صلح پایدار ، افغانستان می کوشد از یک سو، کشورهای حامی تروریزم را در سطح جهان منزوی کند و با ابزارهای نرم تحت فشار قرار دهد و ازجانب دیگر ، در سطح بین المللی یک اجماع جهانی برای مبارزه با هراس افگنی به وجود آورد و البته تلاش بیشتری به خرج می دهد تا کشورهایی را که بر گروههای افراطی و تند رو نفوذ دارند و می توانند در امر استقرار صلح پایداردر افغانستان کمک کنند در این مساعی با خود همراه بسازد و نظر مساعد آن ها را برای اعمال فشار بر هراس افگنان و عدم حمایت مالی این کشورها از آنان را جلب نماید . سفرهای منطقه ای مقامات رهبری افغانستان به عربستان سعودی ، قطر و امارات و سایر ممالک همجوار با این هدف صورت گرفته و می گیرد . هدف افغانستان این است که کشورهای منطقه و مخصوصا ممالک حامی طالبان و گروههای افراطی نهایتا به این نتیجه برسند که منافع جمعی ملت ها و کشورهای منطقه در رشد و پرورش و تقویت افراطی گرایی خشونت طلب نیست بلکه در فضای صلح ورقابت های سازنده است که می توان به اهداف خود دست یافت .
تامین مناسبات دوستانه با تمام کشورها (به غیر از رژیم اسرائیل ) در چهارچوب منافع متقابل ، توسعه و تحکیم این مناسبات ، جلب حمایت دنیا از افغانستان ، رعایت توازن و تعادل در مناسابت منطقه ای و بین المللی ، عدم جانب داری از این یا آن کشور در تنش های منطقه ای و یا بین المللی ، حمایت از همکاری و تشریک مساعی کشورها برای استقرار صلح و تامین امنیت مرزها و واردات و صادرات اجناس واقلام تجارتی و امثال آن از دیگر اهداف سیاست خارجی افغانستان هستند .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه كنوني کابل به مسكو با چه متغيرهايي قابل بررسي است ؟
همان گونه که بیان شد افغانستان با تمام کشورهای دنیا به شمول فدراتیف روسیه روابط نیک داشته و می کوشد این روابط تحکیم وگسترش یابد ، مسکو با همان تهدیداتی مواجه است که افغانستان سال هاست با آن ها مواجه است ؛ تروریزم ، مواد مخدر و شبکه های جرم وجنایت و مافیا ، در سرحدات شمالی افغانستان هر لحظه کشورهای مشترک المنافع را تهدید می کند و از این جهت افغانستان و روسیه نیاز خیلی شدید به همکاری با یک دیگر دارند . دوکشور می کوشند تعریف واحدی از تهدیدات و خطرات موجود ارائه کرده ، برای رفع و دفع آن ها تصامیم و اقدامات مشترکی را روی دست بگیرند .
واقعیت این است که هر دو کشور به روشنی دریافته اند که تروریزم را نمی توان با استفاده از ابزارهمانند خودش از بین برد ، باید برای ریشه کن کردن افراطی گرایی و قطع بنیادهای فکری و ذهنی طالبانیزم و جریان های خشونت گردر تمام اشکال آن مبارزه کرد ..
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به فرصت ها و چالشهاي قبلي روابط بين کابل و واشنگتن در سالهاي گذشته اين روابط در شرايط كنوني چگونه قابل تحليل است ؟
ایالات متحده آمریکا یک از قوی ترین پارتنرها و شریک های افغانستان در مبارزه با تروریزم ، بزرگترین دونر و یک از جدی ترین حامیان روند بازسازی و تثبیت دموکراسی در افغانستان است . این مناسبات در دوران پایانی حکومت حامدکرزی به شدت تیره و تنش آلود گردید و سبب دلسردی واشنگتن از افغانستان شد ، خروج سریع نیروهایی آمریکای در پی تکمیل پروسه انتقال امنیت از نیروهای خارجی به قوای امنیتی افغانستان ، خروج انجیوها و سازمان های کمک رسانی به افغانستان و توقف پروژه های بازسازی در کشور همگی ناشی از سیاست های خام و شخصی حامد کرزی بود که در آستانه انتقال قدرت به حکومت وحدت ملی ، افغانستان را با چالش های عدیده ای رو به رو ساخت . رهبری حکومت افغانستان ماهها تلاش کرد که این روابط را ترمیم و جامعه بین المللی مخصوصا آمریکایی ها را مجددا به افغانستان دلگرم ساخت و اکنون این روابط و همکاری دوجانبه وچند جانبه بسیار خوب و رضایت بخش است و شما نتایج آن را در کانفرانس های بین المللی حمایت از افغانستان مشاهده کردید و تعهد ملی دنیا به کشورما خیلی قوی و رضایت بخش می باشد .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه به ناتو و اتحاديه اروپا چه جايگاهي در سياست خارجي جمهوري كنوني افغانستان دارد ؟
ناتو و اتحادیه اروپا هم در عرصه نظامی و امنیتی و هم در زمینه آموزش نیروهای امنیتی افغانستان و نیز در ساحه ارتقاء ظرفیت های مسلکی و حرفه ای افغان ها ، تقویت دموکراسی ، زنان و جوانان و جامعه مدنی نقش بسیار سازنده و مهم دارند . ناتو از جهت کمک های لوژیستیکی ، طرح و پلان های عملیاتی و رهنمایی سربازان افغان در مبارزه با تروریزم نقش اساسی دارد .
مهم ترین نقش ناتو ، حمایت از موقف افغانستان در قبال کشورهای حامی تروریزم و اعمال فشار بالای آن ها بوده است ، ناتو با تاکید بر تعهدات خود نسبت به افغانستان موقف کشور مارا در سیاست خارجی قوی تر ساخته است .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: به نگاه شما کابل تا چه توانسته است در روابط خود با هند و پاکستان توازن برقرار کند؟
سیاست خارجی افغانستان مبتنی بر حسن همجواری و داشتن روابط نیک با تمام همسایه ها و کشورهای منطقه است ؛ افغانستان به استقلال و تمامیت ارضی و اراده ملی کشورها و مردمان منطقه احترام می گذارد و به خود اجازه نمی دهد که در امور کشورهای دیگر دخالت کند و طبعا از ممالک همسایه و منطقه نیز چنین انتظاری دارد . هندوستان در حالی که صدها ملیون دالر به بازسازی افغانستان کمک کرده و در مبارزه با تروریزم در کنار افغانستان ایستاده است ، پاکستان قادر به قبول اصل استقلال و اصالت اراده ملی افغان ها در تصمیم گیری ها ی ملی نشده و یک سلسله توقعاتی را از افغانستان مطرح کرده که با اصول استقلال ملی افغانستان در تضاد قرار دارد . افغانستان خواهان داشتن روابط یک سان با هند و پاکستان و رعایت اصل تعادل و توازن در این روابط است اما پاکستان می خواهد که افغانستان روابط خود با هند را به سود پاکستان کاهش دهد و این خود سبب بی تعادلی در مناسبات خارجی افغانستان با دو کشور می گردد ، امری که افغانستان زیر بار آن نرفته و نخواهد رفت .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: به نگاه شما کابل تا چه توانسته است در روابط خود با امریکا و ايران توازن برقرار کند؟
خوشبختانه افغانستان تنها نقطه ای در جهان است که سیاست امریکا و جمهوری اسلامی ایران در آن نه در حالت تقابل بلکه جهت همکاری برای تامین ثبات و بازسازی کشور ما است . جمهوری اسلامی ایران از پروسه بن و حضور قانونی نیروهای خارجی در افغانستان جانب داری و از دولت قانونی افغانستان حمایت نموده است و سهم بارز و شایسته ای در کمک به مردم و دولت افغانستان اتخاذ کرده است ؛ مرزهای مشترک افغانستان و جمهوری اسلامی ایران امن ترین مرزها و روابط دو کشور طی سالهای پس از توافقنامه بن ، بهترین و مناسب ترین روابط بوده است . مناقشات موجود در روابط آمریکا و ایران هیچ تاثیری برمناسبات افغانستان و دو کشور مذکور نداشته است .
مركز بين المللي مطالعات صلح: آينده سياست خارجي افغانستان چگونه خواهد بود و تحت تاثیر چه عواملی است؟
سیاست خارجی معمولا بازتاب وضعیت داخلیی ا ناشی از سیاsت داخلی کشورها است ؛ ما امید واریم افغانستان در مبارزه با هراس افگنی و استقرار صلح و ثبات پایدار توفیق یافته و بتواند سیاست فعالی در روندهای صلح و تعاملات سازنده در منطقه اتخاذ نموده ، به عنوان پل ارتباط و همکاری های فرهنگی – اقتصادی منطقه نقش موثری ایفا نماید . مشکلات اقتصادی ، فقر و نیاز افغانستان به خارج ، محصور بودن به خشکی و راههای صعب و دشوار گذار ، چالش های امنیتی ، مداخلات بیرونی و مشکلات اجتماعی از جمله چالش های مهم سیاست خارجی افغانستان به شمار می روند و ممکن این عوامل سیاست خارجی افغانستان را متاثر بسازند .
اما با توجi به گشایش راههای جدید بندری مانند چا بهار و آقنه و جاده لاجورد ، افزایش اجماع بین المللی در مبارزه با هراس افگنی وروند برنامه های توسعه ای افغانستان در عرصه زیر بنایی کشور ، ما به آینده و مناسبات سازنده با کشورهای منطقه و جهان در چاچوب منافع متقابل امیدواری های خلل ناپذیر داریم .
واژگان كليدي: سیاست خارجی، افغانستان ، ايران ، امريكا ، روسيه ،
