مركز بين المللي مطالعات صلح-IPSC
رييس جمهوري اسلامي ايران و تيم همراه وي كه براي شركت در شصت و هشتمين نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل، حضور در اجلاس خلع سلاح جهاني و انجام ديدارهاي مهم با سران و مقام هاي عالي كشورهاي مختلف جهان به نيويورك سفر كرد و جدا از گفتگوها و ديدارها با مقامات امريكايي سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل متحد و كنفرانس بين المللي خلع سلاح به عنوان رييس جنبش عدم تعهد، ديدار با رييسان جمهوري فرانسه، اتريش، پاكستان، تونس، تركيه، لبنان، سريلانكا، كفيل رياست جمهوري عراق، نخست وزيران ايتاليا و اسپانيا، وزير امور خارجه آلمان، رييس صندوق بين المللي پول، دبيركل سازمان همكاري هاي اسلامي، دبيركل سازمان ملل و معاونان وي نماينده ويژه سازمان ملل در امور سوريه و ديدارهاي جانبي ديگر با روساي هايت هاي نمايندگي شركت كننده در شصت و هشتمين اجلاس مجمع عمومي داشت. اين ديدارها و سفر به نيويورك در واقع از نگاه بسياري داراي دستاوردهايي انكار نشدني و كم سابقه در سياست خارجي ايران بوده است كه ميتواند داراي پيامدهاي كوتاه مدت ميان مدت و بلند مدت در روابط ايران و غرب و همچنين تحولات منطقه داشته باشد و به حل سريع مساله هسته اي ايران و مسايل منطقه اي كمك كند. در همين راستا براي بررسي بيشتر پيامدها و دستاوردهاي اين سفر گفتگويي با دكتر علي خرم نماينده پيشين ايران در سازمان ملل داشته ايم:
واژگان كليدي: دستاوردهاي نيويوركي سياست خارجي ايران، سفر روحاني به نيويورك ، پيامدهاي سفر روحاني به نيويورك، سياست خارجي ايران
مركز بين المللي مطالعات صلح آيا سفر رو حاني به نيويورك در بعد سياست خارجي دستاوردهايي به همراه داشته است؟
اگر به برنامه ها و طرح هايي كه دكتر روحاني از آغاز رياست جمهوري ايشان در سياست خارجي اعلام شده است نگاهي داشته باشيم بايد گفت با توجه به طرح هاي كه وي و تيم ايشان در زمينه سياست خارجي داشته اند در اين سفر اين برنامه ها و طرح ها حداقل توانسته است به صورت طرح بيان گردد و بر روي چند محور چون پرونده هسته اي ايران، روابط دو جانبه با امريكا و همچنين مسائل ديگر منطقه اي چون سوريه تاثير گذار بوده و بر روي آن نوعي تبادل نظر انجام گيرد. به عبارتي زمينه اي براي پيشبرد نظرات جمهوري اسلامي ايران در زمينه سياست خارجي و منطقه اي به دست آيد.
مركز بين المللي مطالعات صلح : دكتر حسن روحاني جدا از سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل متحد با رييسان جمهوري فرانسه، اتريش، پاكستان، تونس، تركيه، لبنان، سريلانكا، كفيل رياست جمهوري عراق، ، نخست وزيران ايتاليا واسپانيا، وزيرامور خارجه آلمان، و… ديدار داشت. اين امر چگونه مورد تحليل شما قرار مي گيرد؟
مسلم است اين ديدار ها و گفتگوها مي تواند به اهداف اعلام شده سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران براي دسترسي به صلح و ثبات در منطقه به گار گرفته شود. چنانچه در مورد سوريه نيز اين امر توجه شده است. در واقع اين گفتگوها و ديدار هاي رئيس جمهور و همچنين تيم سياست خارجي در نيويورك مي تواند بستر خوبي بر حل مسائل منطقه اي باشد و بحران ها و مسائل منطقه اي را بدون تنش و تشنج حل كند و همچنين بستري براي همكاري هاي مستقيم بين ايران و كشورهايي غربي گردد.
مركز بين المللي مطالعات صلح : يعني ميتوان گفت تغييرات عمده اي در روابط ايران و اتحاديه اروپا از جمله انگليس در راه است؟
مسلم است كه اين سفر مي تواند بر مشكلات گذشته و سدي كه بين ايران و كشورهاي اروپايي وجود داشته است تاثير گذارد و خود مقدمه اي براي گرم تر شدن روابط در تمام زمينه ها از جمله روابط ايران و اتحاديه اروپا گردد. در واقع بايد دانست كه در گذشته اتحاديه اروپا شريك نخست تجاري جمهوري اسلامي ايران بوده است و اين سفر ميتواند به برگشت روابط گذشته ايران و اتحاديه اروپا كمك كند. يعني ايران و اروپا مي توانند در بخش هاي مختلف اقتصادي، سياسي روابط بهتري داشته باشند. گذشته از اين تاثير ديدار هيگ و ظريف بر روي روابط آشكار است. چناچه آقاي هيگ گفته است لندن آماده است قدم هايي در مورد بهبود روابط با ايران بردارد. لذا بايستي در آينده نزديك منتظر بود كه اين توافقات به صحنه عمل در آيد و مرحله عادي سازي روابط ايران با لندن تحقق يابد.
مركز بين المللي مطالعات صلح : رييس جمهوري اسلامي ايران درحال عزيمت به فرودگاه «جان اف كندي» نيويورك براي بازگشت به تهران با «باراك اوباما» رييس جمهوري آمريكا گفتگويي تلفني داشت و دو رئيس جمهور درباره مسايل مختلف گفتگو كردند. اين ديدارها چه تاثيري بر آينده سياست خارجي امريكا در رابطه با ايران دارد؟
پر واضع است كه اين گفتگوها و ديدارها براي غلبه بر روابط سرد و بعضا خصمانه اي كه در سي سال گذشته بين ايران و امريكا وجود داشته موثر است. در وهله اول اين روابط سرد در حال تغيير به روابطي عادي است و در صورت توافق دو طرف ايران و امريكا مي توانند روابط را به سمت روابطي بهتر و دوستانه سوق دهند. من فكر مي كنم روابط عادي شده ايران با امريكا مي تواند بر روي برخي مسائل سياست خارجي كه مورد نظر ايران و امريكا است تاثير گذاشته و طرفين با نوعي همكاري بتوانند گام هايي بيشتري در رفع تنشها و بحران ها بردارند. گذشته از اين در واقع تنش زديي در سياست خارجي براي اين امر مد نظر است كه آنچه كه در گذشته دست و پاي ايران و امريكا را در همكاري بسته بوده است امروزه بتواند مشكلات بين دو كشور را حل كند و دو طرف بتوانند به جاي روابط سرد و تنش آلود و خصومت آميز به روابط عادي و گرم تر فكر كنند و نيرو و توان خود را به جاي صرف در جهت مخالف يكديگر در جهتي غير از مخالفت و تنش به كار بندند.
مركز بين المللي مطالعات صلح : فعالیت‌های تيم دیپلماتیک «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران و وزير خارجه اش محمد جواد ظريف و نوع كنشگري و بهره گيري از ديپلماسي عمومي و حضور در رسانه هاي خبري جهان آيا نتايج ملوسي در پرستيژ سياسي و نقش مهم و استراتژيك ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای داشته است؟
طبيعتا اين سفر داراي آثاري بر روي همه بخش هاي سياسي، اقتصادي، ديپلماتيك، فرهنگي داشته و.. خواهد داشت. از جمله تاثيرات اين سفر مي توان بر پيامدهاي مثبت آن بر ديپلماسي عمومي و جايگاه ايران توجه كرد. در اين بين اين سفر قطعا پرستيژ سياسي و اقتصادي ايران در سطح منطقه اي را افزايش ميدهد.
مركز بين المللي مطالعات صلح : در بعد اقتصادي اين سفر چه تاثيراتي داشته است؟
مهمترين بعد اهميت اين سفر تاثير آن بر تحريم هاي ايران است. جاي كري اعلام كرد برخي از تحريم ها مي تواند به گونه سريع برداشته شود. اين امر مي تواند موجب گرم تر شدن و كاهش تنش بين ايران و امريكا گرد. اين امر بستگي به اين امر دارد كه طرفين با هم توافق كنند و اين توافق ها تا چه حدي رضايت طرفين را موجب گردد. در واقع به نسبت توافق و رضايت طرفين در كاهش دامنه تحريم ها مي تواند در كوتاه مدت و يا در زمان كم و يا در ميان مدت و يا بلند مدت از روي ايران برداشته شود.
مركز بين المللي مطالعات صلح : با توجه به روندی که هم اکنون در جریان پرونده هسته ای ایران آغاز شده تاثير سفر نيويرك بر سرنوشت پرونده ایران و نگاه بازيگران دخيل در آن چیست؟
بايد گفت مسلما اين ديدارها تاثير اساسي بر پرونده هسته اي ايران داشته و خواهد داشت. در واقع تمام مساله براي حل اين امر است. در اين حال اگر به مواضع كشورها دخيل در پرونده هسته اي ايران هم نظرداشته باشيم در واقع در نگاه بازيگران گوناگون به مساله پرونده هسته اي ايران تغييراتي ايجاد شده است. اين سفر به نوعي يخ هايي پيشين را آب كرد و به بخش هاي ديگر روابط تاثير گذارد. البته اين امر نياز به زمان دارد و نبايد در مورد دستاوردهاي اين سفر مبالغه كرد. در اين شرايط نياز به زمان براي دسترسي به اهداف مورد نياز است. در واقع اين سفر و نتايج آن ميتواند شروعي براي اهدافي كه ترسيم شده باشد.
گفتگو از فرزاد رمضاني بونش
