مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
اخیرا اوباما و رائول کاسترو در یک سخنرانی غیرمنتظره، از آب شدن یخ 52 سالۀ روابط آمریکا و کوبا خبر دادند، مفسران و تحلیل گران زیادی این تحول را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. در همین راستا برای بررسی بیشتر این امر گفتگویی با محمود موحدی سفیر پیشین ایران داشته ایم:واژگان کلیدی : کوبا، امریکا، کاسترو، اوباما، روابط کوبا و امریکا
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اهداف عمده آمریکایی ها از روند عادی سازی روابط با کوبا چه بود؟
آمریکایی ها و کوبایی ها بیش از 35 سال است که با هم ارتباطی نداشته اند و در حالت قطع ارتباط و وضع تحریم های شدید در مورد کوبا از جانب آمریکا قرار دارند. اهداف آمریکایی ها از این اقدام در مقطع فعلی موضوع قابل توجهی است. اولا آمریکایی ها با توجه به شرایطی که دارند و آقای اوباما در زمینه های مختلف دستاوردها و پیشرفت های محسوسی به خصوص در زمینه سیاست خارجی نداشته است، اقدامی که در وضعیت فعلی در نظر گرفته شده است، حفظ حیثیت سیاسی آمریکایی ها در بعد سیاست خارجی است. به طوری که بتوانند در این زمینه دستاوردی را اعلام کنند. از طرف دیگر اعلام این موضوع در وضعیت فعلی به نوعی در رابطه با بلوک شرق و به خصوص روسیه معنی دار است. (با توجه به این که کوبا به صورت سنتی در سال های اخیر تقریبا نزدیک ترین یار برای روس ها به دلیل تحریم هایی که از طرف غرب داشته، محسوب می شده است.) اعلام این موضوع در وضعیت فعلی از سوی آمریکا به نحوی اعلام این است که ما توانسته ایم با یکی از نزدیک ترین متحدان روسیه، سد تحریم ها را بشکنیم و ارتباط را مجددا برقرار کنیم. ضمن این که امریکا به هر حال به نوعی اعلام می کنند که ما توانسته ایم یکی دیگر از متحدین روسیه را جدا کنیم. آنها با توجه به این که در رابطه با اوکراین خیلی موفق نبوده اند، و مقاومت روسیه در این زمینه معنی دار بوده است. ولی می خواهند بگویند در رابطه با کوبا موفق عمل کرده ایم و این موضوع را دستاوردی برای سیاست خارجی دولت اوباما محسوب کنند. از طرف دیگر امریکا از این طریق به انزوای روسیه اشاره می کند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اهداف عمده دولت کوبا برای ایجاد وضعیت عادی سازی روابط با آمریکا چیست؟
با توجه به این که موافقت با رفع تحریم ها برای هر کشوری یک دستاورد است و رفع تحریم ها باعث تسهیل روابط اقتصادی و تجاری کوبا با دنیا و به خصوص بلوک غرب خواهد شد. این دولت هم استفاده خودشان را می برد و آمریکایی ها هم استفاده خودشان را می برند. به نظر من این تلاش، تلاشی است که با توجه به این که دو طرف مدتی است که با هم کار می کنند و در ارتباط اند، ایجاد شده است. آخرین قدم آن هم مکالمه تلفنی اوباما و آقای رائول کاسترو، رئیس جمهور کوبا بود که به هر حال به دنبال خودش آزادی جاسوس دستگیر شده آمریکایی در داخل کوبا را در پی داشت و قدم های بعدی که باعث شد این عمل به نتیجه برسد.
آمریکایی ها بعد از 35 تا 40 سال به عدم موفقیت خود با وجود تلاش هایی که در رابطه با برقراری تحریم ها و فشارها و محاصره های سیاسی و اقتصادی در محاصره کوبا داشتند، اعتراف کردند. کوبایی ها در طول این سال ها مقاومت کردند و تسلیم نشدند. اما در هر صورت این موضوع باعث شد که خودشان هم اعتراف کنند که در این زمینه موفق نبوده اند. به نظر من این اعلام عدم موفقیت در رابطه با سایر کشورها هم ادامه خواهد یافت. با توجه به این که آمریکایی ها در برابر کوبا یکی از شدیدترین تحریم های خود را اعمال کرده بودند، و بعد از سی سال اعلام کرده اند که این تحریم ها موفقیت آمیز نبوده است، طبیعتا در رابطه با سایر کشورها هم، چنین وضعیتی را تجربه خواهند کرد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: کاهش قدرت آمریکا و حرکت آمریکا به سمت جهان تک قطبی تا چه حدی در عادی سازی روابط با کوبا تأثیرگذار بوده است؟
وقتی که دولتی قدرتش در زمینه های مختلف خدشه دار می شود و عدم موفقیت به خصوص در زمینه سیاست خارجی که هزینه های بسیاری را برای آمریکایی ها در منطقه عراق و افغانستان و سرمایه گذاری که در رابطه با برخورد دولت سوریه و کشورهای دیگر داشته است، دستاوردی را نداشته است، طبیعتا قدم هایی را در زمینه های دیگر برای جبران این عدم موفقیت ها برمی دارد. لذا اعلام برقراری رابطه مجدد امریکا با کوبا به نظر من یکی از قدم هایی است که مهم ترین هدف آن پوشاندن عدم موفقیت های مختلفی است که دولت آقای اوباما در موضوع سیاست خارجی با آن روبه رو بوده است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در حوزه مسائل منطقه ای و بین المللی عادی سازی روابط آمریکا و کوبا چه پیامدهایی را دارد؟
به نظر من وضعیت کوبا و سایر دولت های انقلابی که در منطقه آمریکای لاتین که در مقابل آمریکا مقاومت می کنند، بهبود خواهد یافت. یعنی این گونه نیست که مقاومت به نتیجه نرسد. اگرچه فضارهای شدید و تحریم ها کماکان در طول این مدت به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی-سیاسی از طرف غرب و به خصوص آمریکایی ها به کار گرفته شده است، اما عدم موفقیت آمریکایی ها در سرنگونی دولت کوبا چه در دولت آقای فیدل کاسترو و چه دردولت آقای رائول کاسترو پیامی است برای سایر دولت ها به خصوص در آمریکای لاتین، به گونه ای که موجب افزایش اعتماد به نفس دولت های عضو جبهه مقاومت در آمریکای لاتین است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: این امر چه تأثیری در حوزه بین المللی دارد؟
به نظر من در حوزه بین المللی در رابطه با سیاست تحریم سایر کشورها، باعث خواهد شد دولت ها تصمیمم گیری های بهتری را دنبال و از لحاظ تأثیر تحریم ها و فشارهای سیاسی مقداری بیشتر فکر کنند و در این مورد ارزیابی مجددی داشته باشند. به این ترتیب به نظر من درصدی از این سیاست فاصله خواهند گرفت.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: این موضوع چه تأثیری بر منافع جمهوری اسلامی ایران دارد؟
به نظر من این امر در رابطه با بخش تحریم ها تأثیر خواهد گذاشت. یعنی آمریکایی ها و دولت های طرفدار غرب ارزیابی مجددی را در مورد تحریم ها شروع خواهند کرد. طبیعتا حقانیت نظام جمهوری اسلامی ایران در مورد پیروزی با مقاومت در مقابل فشارهای دولت های زورگو و دولت هایی که به ناحق فشارهای سیاسی و اقتصادی به کشورها وارد می کنند مشخص میشود. در واقع اگر متوجه شوند که این فشارها نتیجه ای ندارد و سرانجام پیروزی دولت های مقاوم در مقابل زورگویی ها به سرانجام خواهد رسید ارزیابی مجددی را در ارتباط با ایران خواهند داشت.
