مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
در یک هفته اخیر دامنه بحران در شبه جزیره کره افزایش پیدا کرده و بازیگران اصلی کره شمالی و جنوبی در کنار بازیگران منطقه ای و جهانی به خطر بروز جنگ در منطقه اشاره می کنند. گفتگوی زیر به بررسی رویکرد بازیگران جهانی در بحران شبه جزیره کره و آینده آن توجه میکند.
واژگان کلیدی: بحران، شبه جزیره کره ، بازیگران جهانی، امریکا،کره شمالی، چین
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در وضعیت کنونی بازیگران غربی چه نگاهی به بحران در شبه جزیره کره دارند؟
دولت های بزرگ، به ویژه اعضای دائم شورای امنیت رسالتی جهانی برای خود قائل هستند. بدون این که ماموریتی از طرف کسی به آن ها واگذار شده باشد، مدعی هستند که باید به هر ترتیبی از اشاعه سلاح های هسته ای جلوگیری کرد. برای این منظور تبعا هر کشوری در دنیا ( که بخواهد به سمت برخورداری از صنعت هسته ای و بخشی کشورها به سمت برخورداری از سلاح هسته ای پیش بروند) این دولت ها به هر شکلی با آن ها مخالفت می کنند و مانع اجرای این برنامه می شوند. اگرچه تاکنون تعدادی از کشورها چون پاکستان و هند به سمت سلاح هسته ای هم رفته اند، ولی در عین حال پنج عضو دائم سازمان ملل کار فوق العاده ای در قبال آن ها مانند هند و پاکستان و برزیل و … انجام نداده اند. اما در مورد کره شمالی، نکته مهمی که حائز اهمیت است این است که دولت های بزرگ این کشور را به نوعی اهرم فشار روسیه و چین به اروپا و آمریکا تلقی می کنند. به عبارت دیگر کره شمالی پوششی برای اهداف بلند مدت و جهانی روسیه و چین. به همین دلیل است که این دو دولت در مقابل اقدامات کره شمالی در زمینه های هسته ای و یا موشک های با کلاهک های هسته ای و قاره پیما، آنچنان که اروپایی ها و آمریکایی ها انتظار دارند، خشن و بازدارنده عمل نمی کنند. در دولت های قبلی این مسئله تبعا با مقداری مذاکرات سیاسی، متوقف شده بود. اما به دلیل این که به تعهدات خود عمل نکردند، دولت کره شمالی فعالیت های خود را مجددا از سر گرفت و به اقدامات جدیدی دست زد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: چین و روسیه تا چه حدی در وضعیت کنونی از کره شمالی حمایت خواهند کرد؟ آیا ممکن است آن ها رویکرد خنثایی در هرگونه بحران داشته باشند؟
قطعا چین و روسیه جنگ در شرق آسیا را نمی خواهند. اما آمریکا هم با توجه به دیدگاه بلند مدت خود که به نوعی بخواهد از غرب آسیا به تدریج به سمت شرق آسیا، مرکز ثقل منافع خود را قرار دهد. در تحلیل آمریکایی ها در آینده در خاورمیانه برای آمریکایی ها کار کردن آسان نخواهد بود و بسیار پر هزینه خواهد بود و شاید مشکلات آن به مراتب بیش از منافعی باشد که به دست می آورد. اما امریکا فکر می کند در اقیانوس آرام و شرق آسیا، متحدین و مراکز و منابع عظیم ثروت وجود دارد که می توانند در آن جا فعالیت های گسترده ای را داشته باشند. اگرچه با چین در رقابت سختی به سر می برند و این رقابت با چین تبعا کار با کره شمالی را سخت می کند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در حال حاضر چند سناریو در مورد افزایش دامنه بحران در کره شمالی را می توان مد نظر قرار داد؟
نخستین سناریو این است که دولت آمریکا با تهدید و با شانتاژ سیاسی، امنیتی و دو نمونه سوریه و افغانستان چین و کره شمالی را به عقب نشینی وادار کند. دوم این که وضعیت موجود تا مدتی ادامه پیدا کند تا این که دولت آمریکا با توجه به شرایط داخلی خود تصمیم گیری کند که آیا از داخل آمریکا برای یک درگیری سنگین برای کره شمالی آمادگی دارد یا خیر. در صورتی وجود این آمادگی، ممکن است دست به جنگ بزنند. سناریوی سوم این که دولت آمریکا بدون توجه به این قضیه صرفا برای قدرت نمایی و این که مقداری از مشکلات داخلی خود فرار کند و به عبارت دیگر مسائل را از داخل به خارج منتقل کند( دولت آمریکا در داخل مشکلات بسیار زیادی دارد و برخلاف تصوری در دنیا آمریکایی ها تلاش فوق العاده ای کردند که مردم مشکلات داخلی شان از فقر و بیکاری و گرانی و فساد و … را مطلع نشوند. البته بخشی از این ها را رئیس جمهور جدید در مناظرات انتخاباتی گفت که در عین حال واقعیات بسیار گسترده تر از آن است) بنابراین، ممکن است برای این که دولت برای رهایی از مسائل داخلی ، دست به جنگ زند. این جنگ می تواند دو حالت داشته باشد، یا محدود باشد که در این صورت آمریکا از موضع قدرت می تواند مسائل خود را تحمیل کند و یا این که جنگ ادامه پیدا کند که در آن صورت معادلات آسیا بسیار تغییر پیدا می کند و سناریوی جدیدی در صحنه بین المللی شکل می گیرد که با توجه به این که طرفین این درگیری روسیه، چین، آمریکا از یک طرف و از طرف دیگر ژاپن، استرالیا و حامیان آمریکا مسئله ابعاد خیلی گسترده تری خواهد گرفت. البته امریکا تلاش می شود که به چنین وضعیتی وارد نشوند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در این سناریوها، رویکرد بازیگران عمده جهانی، اتحادیه آمریکا، اروپا، چین و روسیه تا چه حدی می تواند متغیر و یا ثابت باشد؟
رویکرد روسیه و چین قطعا به جلوگیری و اجتناب از جنگ است. اما اروپا در این زمینه مقداری دچار تناقض است. از یک طرف، تمایل به قدرت گرفتن چین با اهرم کره شمالی ندارد. از طرف دیگر، می داند که قطعا جنگ نمی تواند منافعی برای آن ها داشته باشد. زیرا هم بازارهای آن ها را مشکل می کند و هم هزینه های بعدی را برای خود اروپا خواهد داشت. ضمن این که برای روابط شان با کشورهای منطقه هم مشکل پیدا می کنند. در مورد کشورها دیگر مانند کانادا یا استرالیا، طبعا ترجیح می دهند که جنگی شروع نشود. می دانند که شروع این جنگ می تواند به سود بعضی کشورهای دیگر تمام شود که آن ها تمایل ندارند که چنین اتفاقی بیفتد.
