مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
داعش در چند ماه گذشته نقش عمده ای را در عراق بازی کرده و کنش ها و واکنش های بین المللی زیادی را برانگیخته است. با توجه به اهمیت موضوع و بررسی و واکاوی رویکردهای بازیگران بین المللی در نگاه به بحران عراق گفتگویی با دکتر علی خرم تحلیلگر امور بین الملل فراهم شده است.
واژگان کلیدی: بازیگران بین المللی ؛ داعش، بازیگر، بین المللی ، رویکرد امریکا به داعش، اروپا و داعش
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اتحادیه اروپا با چه رویکردها و سیاستهایی به حضور داعش در عراق و سوریه نگاه می کند ؟
به طور کلی نگاه غرب اعم از امریکا و اتحادیه اروپا به داعش نوعی نگاه بیرونی است .یعنی مثل ما در ایران یا در عراق به داعش نگاه نمیکنند.ما داعش را به عنوان یک افراطی گری مذهبی که در درون مسلمانها رخ داده و آنها را به افرادی تندرو که میبینیم . در حالی که از نظر آنها مسلمانها به طور معمول همین روش را دارند و تندروی هستند . از این دید فرقی بین داعش ، طالبان ، القاعده و آنهایی که در مصر ، عربستان وسوریه ودر افغانستان و عراق هستند نیست و همه یکی هستند. در حالی که از دید ما اینها گروههای مختلفی هستند. لذا اتحادیه اروپا و مجموعه غرب به همین شکل به این قضایا نگاه میکند و بیشتر نقض حقوق انسانی توسط داعش را مدنظر دارند . چنانچه اگر در شورای حقوق بشر، علیه اسرائیل قطع نامه صادر میشود اتحادیه اروپا هم از بانیان آن است . در این راستا آنان به خاطر جنایت داعش علیه بشریت و نسل کشی و قتل عام دسته جمعی و رویکردهای دیگر داعش هم در حال تدوین قطع نامه های مختلف هستندو از جنبه حقوقی به مسئله میپردازد وسعی میکند از نظر حقوقی در مراکز مختلف جلوی داعش را بگیرد .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آیا اختلاف نظری بین بازیگران اروپایی و امریکایی و به نوعی بازیگران اتحادیه اروپا نسبت به نگاه به داعش دیده میشود ؟
به طور کلی خیر. همه ی آنها یک نگاه به داعش دارند .. آنها صرفا داعش را پدیده ای منشعب و متاثر از تروریسم می دانند و فرقی نمیکند. از این دید تروریسم در عراق یا افغانستان فرقی نمیکند. آنها داعش را مسلمانهای افراطی میدانند که کاری جز تروریسم نمیشناسند و فقط همین اقدامات را انجام میدهند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در حوزه فرصت سازی و فرصتهای حضور داعش از منظر غرب ، آیا حضور داعش در عراق و سوریه میتواند فرصتی برای سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه باشد ؟
خیر. چون داعش یک حرکت منظم نظامی نیست که امریکا بخواهد از طریق داعشدر پی سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه باشد. در افغانستان دولت در مورد استراتژی همکاری با امریکا توافق کرد و در عراق هم همین همکاری استراتژیک بین امریکا و عراق وجود داشت. لذا لزومی نداشت به داعش توجه کند. همچنین داعش در آن حد مطرح نیست که بخواهد بهانه ای برای حضور آمریکا باشد.چون که داعش مظهر ترورریسم است و تروریسم هم برای کشورهای منطقه مضر است هم برای امریکا و اتحادیه اروپا و بقیه کشورها
مرکز بین المللی مطالعات صلح: تا چه حدی خطر بازگشت نیروهای داعش به در اتحادیه اروپا و غرب موجب تهدید منافع امنیتی اتحادیه اروپا و امریکا میشود؟
تروریسم در تعریف خود مخل امنیت ملی و منافع ملی غرب است. این امر برای شرق و روسیه و چین ایران و بقیه هم همینطور معنا دارد .بنابراین در نگاه غرب داعش مظهر تروریسم است و اگر بخواهند در جایی اعم از کردستان عراق یا داخل عراق و یا هر جایی دیگری سرمایه گذاری کنند حرکت داعش مخل آن کار است و حتی مخل صلح منطقه . در کل امریکا و غرب برای پیشبرد اهداف و نیات خود نیازی ندارند در پشت داعش پنهان شوند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: روسیه دارای اقلیت زیادی مسلمان زیادی است .اصولا روسیه با چه رویکردی به حضور داعش در منطقه نگاه میکند ؟
روسیه هم همانند غرب به قضیه نگاه میکنند. نگاه کشورهای روسیه ،چین و غیره به حضور داعش به همان شکلی است که غربیها به تروریست نگاه می کنند .بعلاوه اینکه روسیه داعش را خطری برای استقرار صلح و مخل امنیت در مکانهایی که برای روسیه مهم است مثل سوریه عراق و مناطق دیگری شبیه به این ، میداند. در نتیجه روسیه مایل نیست که داعش صلح و ثبات را در این مناطق بر هم بزند .لذا روسیه مخالف افراطی گریهای داعش همچون گروه های تندرو در داغستان و چچن است . بنابراین با دست باز با تروریسم ناشی از داعش برخورد میکند و شاید موضع محکم تری را نسبت به داعش داشته باشد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: بخش ترکستان شرقی یا سین یانگ چین، دارای اقلیت مسلمان است . هم چنین در چند ماه گذشته نیروهای افراطی در آنجا نفوذ داشته اند .رویکرد پکن به حضور نیروهای تروریستی همچون داعش در خاورمیانه چگونه است تاچه حدی مبارزه میکند و تا چه حدی داعش را به عنوان تهدید میداند.؟
چین با غرب در مبارزه با تروریسم وجه مشترک دارد. چینی ها به خاطر سین کیانگ و روسها به خاطر چچن و داغستان و مخالف با گسترش تروریسم داعشی هستند.. بنابراین وجه مشترک بین همه اینهاست .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اگر نگاهی مقایسه ای داشته باشیم تهدیدات امنیتی داعش بیشترین خسارت را برضد کدام بازیگر عمده محیط بین الملل دارد؟
داعش قبل از اینکه تهدیدی برای بازیگران بین الملل باشد برای بازیگران منطقه ای تهدید است. این تهدید برای افراطی گری مخل امنیت ملی کشورهایی چون ایران، عراق، ترکیه، سوریه و کشورهای دیگر است اما کشورهای مثل آلمان، فرانسه، امریکا که از منطقه دورند در مقایسه با ایران (که خیلی داعش به آن نزدیک است) چندان مورد تهدید قرار نمیگیرند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: درچه صورتی ممکن است حساسیت غربی ها نسبت به حضور داعش در عراق بر انگیخته شود و دست به رویکردها و سیاستهای اعمالی بیشتری بر ضد داعش کنند؟
تهدید داعش در آن حدی نیست که منافع بازیگران بین المللی را به خطر بیندازد و در کل داعش چون مظهر تروریسم است برای همه اعم از منطقه ای و بین المللی مخالف و مخل امنیت ملی است .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: حضور داعش در خاورمیانه میتواند ابزاری برای کشور یا بازیگر منطقه ای خاصی باشند ؟
داعش قبلا توسط عربستان و قطر و عمارات و ترکیه به وجود آمد و مورد حمایت واقع شد .اما الان مار را درآستین خود پروراندند و حال داعش مدعی خود عربستان و امثال آن شده لذا همچنانکه طالبان توسط غربی ها علیه روسیه تربیت شده بودند و خودش مدعی غرب شد .الان هم داعش مدعی عربستان شده است.
