مركز بين المللي مطالعات صلح- IPSC
جبهه ملی و ائتلاف ملی به عنوان دو جریان بزرگ اپوزیسیون سیاسی حکومت در افغانستان كنوني هستند. در اين حال ائتلاف ملي افغانستان به رهبری دكتر عبدالله عبدالله نامزد پيشين رياست جمهوري به عنوان بخش مهمي از اپوزسيون دولت افغانستان همواره نگاهي انتقادي به دولت كرزاي داشته است و نشست مشترک اخير بخشي از اپوزسيون با دولت گواهي رويكرد ائتلاف ملي افغانستان است. در اين بين با توجه به اينكه در ماه هاي گذشته فضاي سياسي افغانستان با رويداهاي گوناگون روبرو بوده و دولت حامد كرزاي نيز با انتقادات گوناگوني مواجه بوده است. در اين بين براي بررسي بيشتر نوع نگاه ائتلاف ملي افغانستان به رويكرد ها و راهبردهاي دولت كرزاي گفتگويي با سید فاضل سنچارکی از شخصيت هاي سياسي افغانستان و سخنگوی كنوني ائتلاف ملی افغانستان داشته ايم:
كليد واژگان: افغانستان، انتلاف ملي، كرزاي، امريكا، طالبان،
مركز بين المللي مطالعات صلح: به نگاه شما تغییرات اخیر در کابینه دولت كرزاي تا چه حدي مي تواند در برقراري ثبات و امنيت بيشتر در افغانستان موثر باشد؟
تغییرات در کابینه افغانستان با انگیزه ی اصلاح و بهبود نظام اداری صورت نمی گیرد ، این جابجایی ها بیشتر انگیزه ی سیاسی دارد . در تغییرات اخیر کابینه كرزي، هدف رییس جمهور آن بود که بر ارگانهای امنیتی کشور کنترل بیشتری داشته باشد و در انتخابات آتی ریاست جمهوری افغانستان از این تسلط بهره برداری کند . چنانچه اگر به لیست مسئولان بلند پایه ی امنیتی و استاندارهای تازه منصوب نگاه کنید، همگی کسانی اند که بیشتر به شخص رییس جمهور وفا دارند تا به مصالح علیای کشور مانند روندهای اصلاح و بهبود اوضاع و تامین شفافیت انتخابات در گذشته هم این شخصيت هاي محترم در خدمت کامل ارگ و طرح ها و برنامه های تیم حاکم بوده اند و به همین خاطر این جابجایی ها نتوانسته به برقراری ثبات و امنیت در کشور کمک کند.
مركز بين المللي مطالعات صلح: حامد کرزای اخيرا اعلام كرده است كه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را یک نیاز مي داند و در عین حال تأکید کرد که در این انتخابات کاندیدا نخواهد شد. در اين بين با توجه به نوع انتخابات پيشين رياست جمهوري نگاه ائتلاف ملي افغانستان در مورد برگزاري انتخابات رياست جمهوري آينده چيست؟
آقای کرزی قانونا دیگر نمی تواند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود، اما وی می کوشد به نحوی جایگاه و نفوذ خود را در رهبری سیاسی آینده ی کشور حفظ کند. در اين راستا گزینه ها یي مد نظر وي است: نخست وي تلاش كند که احتمالا برای تمدید دوره ی ریاست جمهوری خود از راه جرگه سنتی افغانها (- تحت این بهانه که اوضاع کشور نا امن است ، بودجه نداریم و خارجی ها افغانستان را ترک می کنند،) اقداماتی انجام دهد و گزينه دوم و دیگر اينكه با تغییر نظام سیاسی کشور از نظام ریاستی به نظام پارلمانی است که امکان ظاهر شدن کرزی در نقش صدر اعظم را میسر می سازد. اما این دو گزینه آسان نیست و با اقبال ملی و بین المللی مواجه نمی شود. گزینه ی سوم تلاش وی برای برگزاری یک انتخابات مقلوب و غیر شفاف خواهد بود که کاندیدای مورد نظر او را به پیروزی برساند ، این گزینه هم شانس زیادی ندارد ، چرا که وی می داند تقلبات انتخاباتی ممکن است سبب واکنش های شدید مردمی و نتیجتا بحران در کشور شود و پیامدهای خونین آن به گردن کرزی بیافتد . در اين بين در ملاقاتی که اخیرا وی با شورای همکاری احزاب و ایتلاف های سیاسی داشت تعهد خود را در انتقال مسالمت آمیز قدرت در سال 2014 مورد تاکید قرار داد. بنابراين ایتلاف ملی افغانستان از یک سال بدین سو سلسله تلاش هایی را برای برگزاری یک انتخابات شفاف و عادلانه ( که شامل اصلاح و بهبود قوانین انتخاباتی ، اصلاح مکانیزم گزینش کمیشنرهای کمیسیون برگزار کننده ی انتخابات ، نشانی کردن راههای بهترتامین شفافیت و جلب حمایت جامعه بین المللی از پروسه ی انتخابات می شود) به راه انداخته است و در پهلوی آن با رایزنی با مجلس شورای ملی ، احزاب و سازمانها و نهادهای ذیربط و جامعه مدنی با هدف ایجاد هماهنگی عمومی در سطح تمام نیروهای ملی برای حمایت از روند شفاف انتخابات را آغاز کرده که خوشبختانه تاکنون موفقیت های مزیدی به دست آمده است .
مركز بين المللي مطالعات صلح: ریاست جمهوری افغانستان گفته است که توافقنامهء استراتیژیک تا سال 2013 میلادی میان افغانستان و پاکستان امضا می شود. در اين بين رويكرد ائتلاف ملي افغانستان به نوع رابطه كنوني كابل و اسلام آباد چيست؟
ما خواهان روابط دوستانه و همکاری های سازنده و موثر با تمام همسایگان از جمله پاکستان هستیم، اما در فضای خصومت و تنش و مداخله نه تنها امضای پیمان استراتژیک بی معناست که حتا رابطه ی ساده هم زیرسایه ی شک و تردید قرار دارد . ما اعلان کرده ایم که قبل از هر گونه پیمان ، باید گامهای عملی در جهت حل مشکلات سرحدی و امنیتی میان دو کشور برداشته شود ، تا زمانی که پناهگاه های تروریستان در خاک پاکستان فعال است، راکت باران ها ادامه دارد و هراس افگنان از طریق پاکستان وارد افغانستان می شوند سخن گفتن از امضای پیمان استراتژیک به یک شوخی می ماند . گذشته از آن ما با هندوستان پیمان استراتژیک امضا کرده ایم ، چگونه می توانیم از لحاظ حقوقی میان دو پیمان با دو کشور متخاصم جمع کنیم ؟ در اين حال ائتلاف ملی در ملاقات با مقامات عالی رتبه ی پاکستان از جمله صدر اعظم آن کشور تاکید کرده است که پاکستان باید صداقت خود در مبارزه با تروریزم را به اثبات برساند و بعد از بهبود روابط و امضای پیمان همکارهای راهبردی سخن بگوید.
مركز بين المللي مطالعات صلح: رییس جمهور افغانستان از کمیتهء 1988 تحریم های طالبان در شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته در جهت حذف نام های رهبران طالب از لست سیاه اقدام کند. در اين راستا اپوزسيون دولت كرزاي و حزب ائتلاف ملي تا چه حدي اين امر را در راستاي رسيدن به صلح پايدار با طالبان ارزيابي مي كند؟
پروسه ی صلح کرزی با طالبان نادرست و غیر شفاف است ، وی یک سره به طالبان امتیاز داده است بدون آنکه طالبان حاضر به انعطاف باشند. خارج کردن نام های بعضی از رهبران طالبان از لیست سیاه مانند رها کردن تعداد زیادی از اعضای کلیدی طالبان از زندانهای افغانستان است که بلافاصله به صفوف گروه های مسلح مخالف پیوسته و جنگ خود علیه نظام را از سرگرفته اند . کسانی که نامشان در لیست سیاه است جنایات هولناکی مرتکب شده و در قتل عام ها و تخریب و نابودی کشور دست داشته و در حوادث تروریستی بین المللی دخیل بوده اند ، آنان باید به صورت عادلانه محاکمه شوند .
مركز بين المللي مطالعات صلح: از نگاه ائتلاف ملي افغانستان علت وضعيت كنوني امنيتي در افغانستان چيست؟
علی رغم حضور قوت های ناتو و آیساف در افغانستان و وجود بیش از سه صد هزار نیروی امنیتی افغان ، کشور ما همچنان نا آرام و بی ثبات است و وضع شکننده دارد ، علت این وضعیت در فقدان یک پالیسی جامع امنیتی و سیاست های نادرست امنیتی کشور است . حکومت افغانستان قادر نشده با جلب و جذب نیروهای ملی و استفاده از ظرفیت های غنی چریکی و مسلکی داخل کشور و با تامین ارتباط بهتر با مردم و گروه های ریشه دار سیاسی گام های اصلی را در جهت بهبودی امنیت کشور بر دارد. امنیت هیچگاه با ساز و برگ نظامی و جنگ افزار تامین نمی شود ، امنیت مقوله ای است که مولفه های فراوان دارد و باید به این مولفه ها توجه شود.
مركز بين المللي مطالعات صلح: با توجه به كارنامه اقتصادي دولت آقاي كرزاي به نگاه شما وي در سالهاي اخير تا چه حدي در بهبود وضعيت اقتصادي و كاهش فساد موفق بوده است ؟
پیشرفت های اقتصادی در افغانستان آهسته و بطئی بوده است ، سیاست گذاران اقتصادی کشور قادر به تنظیم و تدوین یک سیاست مناسب ملی در این خصوص نشده اند ، سیستم اقتصاد بازار به هرج و مرج و آنارشی منجر شده و دست مافیای اقتصادی را در انحصار واردات و صادرات باز کرده است. نا امنی سبب فرار سرمایه ها و مانع از سرمایه گذاری خارجی در کشور شده است. فساد در نظام اداری و امنیتی هم باعث شده که بسیاری از تجار و سرمایه گذاران به جایی که تجارت در افغانستان را افزایش بدهند کشور را ترک کنند. تنها کسانی که پشت شان به قدرت گرم است مانند برادران کرزی و مارشال فهیم و خلیلی خوب چاپیده و فربه شده اند. بقیه هم از دور رقابت های اقتصادی و سرمایه گذاری خارج شده اند ، فساد در تمام ابعاد و در همه تار و پود نظام کشور رخنه کرده و مبارزه با آن و ریشه کن کردن آن به یک جراحی و به یک اراده ی قاطع ضرورت دارد که اکنون موجود نیست.
مركز بين المللي مطالعات صلح: مهمترين انتقادات اپوزسيون و حزب ائتلاف ملي افغانستان به سياست خارجي كرزاي را در چه محور هايي مي دانيد؟
افغانستان با وضعیتی که دارد نیازمند یک سیاست خارجی درست و واقع بینانه است، ما باید در سطح منطقه اعتماد سازی کنیم و همکاری های منطقه ای را به سود منافع متقابل جلب کنیم و در سطح فرا منطقه اي نیز بتوانیم از کمک های دنیا بهره مند شویم ، دولت افغانستان باید بتواند میان روابط منطقه ای و فرا منطقه ای خود توازن ایجاد کند و به عنوان یک کشور مستقل و بیطرف از همه امکانات منطقه و دنیا به سود تامین ثبات و امنیت و پیشرفت های اقتصادی خود بهره برداری کند. سیاست خارجی افغانستان سیاستی مذبذب، پر نوسان ، منفعل و فاقد ظرفیت های دیپلماتیک بوده است و دوستان منطقه ای و بین المللی ما را دچار شک و تردید ساخته و باور به ما را کاسته است . ما یک روز یک کشور را دوست و برادر می خوانیم و روز دیگر دشمن خطابش می کنیم ، با چنین سیاست هایی نمی توانیم اعتبار سیاست خارجی خود را احیا ء کنیم .
گفتگو از : فرزاد رمضاني بونش
