کارشناس یمنی مسائل یمن
مرکز بین المللی مطالعات صلح– IPSC
در چند سال گذشته امارات متحده عربی بعد از عربستان دومین بازیگر مهم در ائتلاف عربی ب ضد یمن بوده است. گفتگوی زیر برای بررسی اهداف و خواسته های کنونی امارات از بحران یمن و آینده نقش و نفوذ در این کشور است.
واژگان کلیدی: نفوذ، امارات، جنوب یمن، تجزیه
مرکز بین المللی مطالعات صلح :اهداف و خواسته های کنونی امارات از بحران یمن چیست؟
رویکرد امارات، یک رویکرد اشغالگری به وسیله ایجاد نیروهای یمنی است. با توجه به این که امارات نیروی نظامی زیادی ندارد، معمولا به ساختن نیروهای نظامی روی می آورد و تقریبا در ساختن این گروه های نظامی متحد نیست. یعنی امارات سعی می کند در هر شهری از شهرهای جنوب یمن که تقریبا هشتاد درصد از آن را در اختیار داشته است، نیروهای مختلفی را در عدن و مناطقی نزدیک عدن، مانند شهرستان لحد و ازاله نیرویی به نام نیروهای الحزم الامنی (که مجری سیاست خود در این استان ها هستند) ایجاد کند. معمولا بیشتر این نیروها از سلفی های نزدیک به امارات هستند و از جدایی طلبان جنوبی می باشند. در شهرهای دیگر نیز نیروهایی به اسم نیروهای نخبه، یعنی نیروهای زبده که شامل نیروهای زبده حضرموت و نیروهای زبده شبوه و المهره می باشد . یعنی سعی می کنند در این شهرها نیز نیروهای مجزا تشکیل دهند و معمولا فقط در دست امارات هستند. در کل می توان گفت که امارات به دنبال جداسازی جنوب یمن به چند منطقه و گرفتن این منطقه در دست امارات است. مثلا امارات در سواحل یمن مناطق بسیار بسیار مناطق متعددی را گرفته است و جزایر مختلفی را در دست دارد. این کشور با دید سیاسی و اقتصادی به جلو می رود. به این معنا که در حال حاضر امارات همه بنادر یمن را در سواحل آفریقا در موازات بنادر یمن در دریای سرخ و خلیج عدن در دست دارد و تقریبا فقط بندر جیبوتی را اخیرا بعد از اختلافات از دست داده است. در کل می توان گفت که دیدگاه امارات و رویکرد و هدف آن در یمن، جدایی جنوب یمن به چند منطقه و تلاش در تسخیر کل سواحل یمن در شمال و جنوب و مبدل سازی آن ها به بخش های جدا است. مهم ترین نکته دیگری این است که تلاش امارات در یمن پاکسازی بخش هایی یمن از دست اخوانی هاست.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در حال حاضر امارات در جزایری مثل سوکوترا چه اقداماتی را از نظر ایدئولوژیکی، سیاسی و امنیتی انجام داده است؟
امارات حضور خود را در سوکوترا تغییر داده است. اولا همه اپراتورهای تلفن همراه در دست اماراتی هاست. به این معنی که وقتی شما به این جزیره می روید، فقط آنتن های امارات را می توانید داشته باشید و دیگر آنتن شرکت های یمنی وجود ندارد. حتی پیغامی خوش آمد به امارات می رسد. از طرف دیگر سعی کرده است که به وسیله تجار و شخصیت های بزرگ اماراتی بیشتر زمین های این منطقه را از کشاورزان بخرند و به عنوان یک منطقه محوطه تابع شیخ های اماراتی تبدیل می کنند. آنها این کار را بر خلاف قانون سرمایه گذاری انجام می دهند. برخلاف این قانون در حال فروش این زمین ها هستند. دومین بحث، ایجاد پایگاه نظامی ثابت برای امارات و ایالات متحده آمریکا در این جزیره و سعی در تاسیس پایگاه بسیار بزرگ در این جزیره است. سومین بحث، تلاش امارات برای فرهنگ سازی و امارات سازی این جزیره و تلاش در جهت فرستادن دانشجویان، زنان و شخصیت های دیگر از این جزیره به امارات است. در این راستا برای آن ها دوره های چند ماهه تا یک ساله می گذارند تا با فرهنگ اماراتی ها آشنا شوند و حتی در لباس هم به شکل اماراتی ها در بیایند. بحث دیگر در ارتباط با موضوع فرهنگی، تلاش امارات در شبکه های خود برای ایجاد پایگاه تاریخی در این جزیره است. اخیرا بحثی مطرح شده است که شبکه های اماراتی مدعی شده اند که اصالت خانواده های ساکن در این جزیره اصالتی اماراتی دارند. این در حالی است که اصالت برخی اماراتی ها یمنی است و برعکس آن درست نیست. چهارمین نکته این است که ممنوع ساختن رفت و آمد یمنی ها به این جزیره است. حتی دولت منصور هادی از ، نمی توانند به این جزیره رفت و آمد کنند. به معنای خاص امارات این جزیره را تا حدی مصادره کرده اند و از آن سو استفاده می کنند. نکته دیگری که در ارتباط با جزیره سوکوترا وجود دارد این است که امارات سعی می کند درختان مخصوص این جزیره را به ابوظبی و برخی از شهرهای دوبی منتقل کنند. آنها این کار را انجام داده اند. در حالی که قبلا سازمان کشاورزی یمن خروج این درختان را از این جزیره ممنوع کرده بوده است و تقریبا هم فقط در عرصه بین الملل و سازمان های بین المللی، نوع و گونه های این درخت فقط مختص به این جزیره به رسمیت شناخته شده است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در سایر جزایر، امارات چه رویکردی را در پیش گرفته است؟
امارات در جزیره میون در وسط تنگه باب المندب حضور دارد و به دنبال این است که در آن جا پایگاه نظامی ایجاد کند. در جزایر دیگر یمن نیز به دنبال پایگاه نظامی است و سعی می کند که نیروهای یمنی را (که به آن وابسته هستند ) آن ها را به جزایر دیگر منتقل می کنند، امارات به آن ها آموزش می دهند و مجددا به یمن برمی گردند. در کل این موضوع در مورد تمام جزایر صادق است، اما از جزایر یمن می توان به دو جزیره بسیار مهم سوکوترا و میون اشاره کرد که کلا در دست امارات است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: چه عواملی ممکن است نقش امارات را در یمن از بین ببرد؟
متاسفانه بیشتر شخصیت های یمنی در جنوب وابسته و به دنبال منافع شخصی خود هستند، لذا وابستگی به امارات و حضور امارات در یمن ادامه دارد. اما با توجه به این که امارات توانایی هیچ تغییری را در یمن ندارد . این مشکل یمن که هر چقدر که امارات بزرگتر می شود باید بیشتر هزینه کنند و در حال حاضر این امکان برای امارات وجود ندارد. عدم توانایی امارات در پرداخت هزینه باعث تضعیف امارات خواهد شد و میزان نارضایتی از امارات بیشتر و بیشتر خواهد شد. در حال حاضر امارات به دنبال این است که در شمال برای خود جایگاهی داشته باشد و کفه سنگینی خود را از راه کمک به پسر علی عبدالله صالح و خانواده صالح به شمال کشد.
در حال حاضر اماراتی ها به دنبال این هستند که برای پسر صالح ارتشی تشکیل دهند تا حضوری در مناطق شمال داشته باشد. این امر در نهایت به ضرر امارات است. زیرا رفتن امارات به شمال، باعث ناراحتی جنوبی ها خواهد بود و صد در صد در آینده، امارات کل یمن را از دست خواهد داد. البته علت های دیگری نیز وجود دارد. مثلا خود آمریکایی ها و انگلیسی ها هم معمولا حضور امارات را در یمن کنترل می کنند و تا حدی که خود می خواهند اجازه می دهند و تا حدی بیشتر اجازه نخواهند داد. به اعتقاد من عربستان امروز ضعیف است و نمی تواند جلوی نقش آمریکا ، امارات و انگلیس را در یمن یا در هر جایی غیر از یمن را بگیرد. امروز، هدف محمد بن سلمان رسیدن به قدرت در عربستان و حمایت بیشتر آمریکا است. به همین دلیل خود در حال وابسته شدن به اسرائیل و آمریکا است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آینده نقش و نفوذ امارات در یمن چگونه خواهد بود؟
به اعتقاد من در حال حاضر این نقش در حال کاهش است. امارات نمی تواند کشوری را که به اندازه یمن با گروه هی مختلف با اهداف مختلفی را دارد، اداره کند. اگر یک یا دوسال جنوبی ها نگاه خوبی به اماراتی ها داشتند، اما می توان بگوییم که جنوبی ها فکر می کنند اماراتی ها مانع باعث پیشرفت آن ها شده و منابع مالی برای آن ها جذب نکرده. اما امروز خود جنوبی ها از نقش اماراتی ها ناراحت هستند و منتقد اصلی اماراتی ها می باشند. خیلی از آن ها معتقدند که دلایل زیادی برای درخواست اخراج امارات از جنوب یمن وجود دارد. در حال حاضر دیدگاه مردم نسبت به امارات معکوس شده است و همه منتقد حضور امارات هستند. اما با توجه به جنگ، تا چند سال حضور امارات در یمن وجود خواهد داشت.
