سيد مهدي مدني
مرکر بین المللی مطالعات صلحIPSC
آنچه در این نوشتار می آید نگاهی است به اقدامات صورت گرفته از طرف رژیم صهیونیستی پس از صورت گرفتن مذاکرات صلح در واشنگتن. سوالی که در این نوشتار پاسخ داده می شود این است که آیا کابینه نتانیاهو واقعا بدنبال صلح است یا این اقدامات را صرفا در جهت اقناع افکار عمومی جهانی و نشان دادن اینکه این بازیگر نیز بدنبال صلح است، انجام می دهد.
مذاكرات صلح مستقيم
مذاکرات مستقیم صلح پس از آنکه حدود 14 ماه متوقف بود در واشنگتن از سر گرفته شد. این مذاکرات در سایه تلاش های فراوان ایالات متحده از قبیل سفر های دوره ای وزیر خارجه آمریکا و همچنین دیدارهای فراوان جرج میشل فرستاده ویژه باراک اوباما به منطقه خاورمیانه شکل گرفت. نهایتا در دوم سپتامبر دیدارهای دو جانبه و با حضور آمريكا صورت پذیرفت و مقرر شد که طرفین برنامه های خود را برای رسیدن به صلح در طول یکسال مورد پیگیری قرار دهند. پس از این مذاکرات بود که مقامات آمریکایی خصوصا رئیس جمهور آمریکا از روند مذاکرات ابراز خوش بینی کرده و اظهار داشتند که دست رسی به صلح امکان پذیر خواهد بود. همنواي با باراك اوباما روساي كشورهاي عربي مانند ادرن و مصر نيز از سر گيري مذاكرات را به فال نيك گرفتند و نسبت به شكست اين مذاكرات هشدار دادند.
اما عمده ترین عامل که از ابتدا نیز از جانب تشکیلات خود گردان به عنوان مانع تداوم روند مذاکرات عنوان شد شهرک سازی ها بود. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان به عنوان مذاکره کنننده بارها اعلام کرده بود که در صورت از سر گیری شهرک سازی ها مذاکرات را ترک خواهد کرد. در همین حال ما شاهد پایان یافتن زمان ده ماهه توقف شهرک سازی ها بودیم. همگان چشم به تصمیم کابینه نتانیاهو داشتند تا مدت توقف شهرک سازی ها ادامه یابد. درخواست نتانیاهو پیش از شروع جلسه کابینه خود در فردای پایان یافتن مئت توقف شهرک سازی مبنی بر خویشتن داری شهرک نشینان و همچنین توصیه به مخالفان برای پرهیز از جنجال سازی این گمانه را تقویت کرد که کابینه دست راستی قصد دارد تا روند توقف شهرک سازی ها را تداوم بخشد. خاصه آنکه ایهود باراک نیز از تلاش خود برای متقاعد کردن مخالفان سخن گفت. وی گفته فود که تمام تلاش خود را برای کسب نظر مخالفان انجام می دهد با این وجود احتمال رسیدن به نتیجه مورد نیاز 50 به 50 است. اما این گمانه زنی ها با جشن پایان شهرک سازی ها همراه شد. شاهدان عيني از شركت مسئولان رژيم صهيونيستي از جمله سيلوان شالوم كاردار نخست وزير اين رژيم در مراسم كلنگ زني ساخت واحدهاي مسكوني جديد در شهرك بيت رومينم در نزديك شهر الخليل در كرانه باختري خبر دادند. به گفته اين شاهدان، شهرك نشينان ساخت بيش از 11 واحد مسكوني در شهر تلمون در شمال رامالله و بيش از هشت واحد در شهرك نيلي در غرب اين شهر و بيش از پنج واحد در شهر حلميش در رامالله را آغاز كردهاند.
بواقع کابینه اسرائیل بدون آنکه به طور رسمی اعلام کند روند شهرک سازی ها را از سر گرفت. این در حالی بود که محمود عباس در پاریس به سر می برد و در میان جامعه یهودیان فرانسه گفته بود که با از سر گیری شهرک سازی ها، مذاکرات بی فایده است. با این احال انتظار می رفت که محمود عباس همانگونه که کفته بود مداکرات را متوقف کند اما در یک تصمیم انفعالی اعلام کرد که قصد ندارد یک تصمیم زود هنگام را اتخاذ کند. وی همچنین اعلام کرد که حتی اگر مذاکرات به نتیجه نرسد دیگر عملیات نظامی علیه اسرائیل انجام نمی دهد( و این دقیقا برخلاف همان کاری بود که سلف وی یعنی یاسر عرفات انجام داده بود. عرفات پس از آنکه در کمپ دیوید در حضور بيل كلينتون با ايهود باراك به توافق نرسید سریعا انتفاضه را در دستور کار خود قرار داد.)
علی ای حال، تصمیم به ادامه شهرک سازی تنها اقدامی نبود که رژیم صهیونیستی در دستور کار خود قرار داد. به جوخه اعدام سپردن مجاهدین فلسطینی و از طرفی سخنان نسنجیده و نژاد پرستانه وزیر امور خارجه این رژیم در نشست عمومی سازمان ملل از جمله اقداماتی بود که سبب شد اکثر تحلیل گران مسائل خاورمیانه به این نتیجه برسند که دستیابی به توافق با وجود چنین افرادی امری محال است. لیبرمن وزیر افراطی کابینه نتانیاهو در سخنانی بی سابقه دستیابی به صلح را پروژه ای بلند مدت خواند و برای رسیدن به آن گفت که باید چند دهه از اين مذاكرات بگذرد. وی بارها این طرح را مطرح کرده بود که باید اعراب ساکن اسرائیل اخراج شوند و اینبار این مسئله را به گونه ای دیگر در مقابل نمایندگان کشورهای جهان عنوان کرد. وی بدون آنکه الزامات و اقتضائات فرهنگی، تمدنی و سیاسی منطقه و سرزمین فلسطین را درک کند گفت باید روندی که در تیمور شرقی طی شده را در دستور کار قرار داد و باید به سمت تغییر جمعیت سرزمین های اشغالی حرکت کرد. این سخنان تا حدی غیر منتظره و نابخردانه بود که حتی نتانیاهو نیز آن ها را غیر قابل قبول توصیف کرد. به نوشته هاآرتص نتانياهو گفت كه سخنان ليبرمن سخنان اين رپيم نيست و وزیر خارجه اش متن سخنان خود را با وی هماهنگ نکرده بود.
اینک روند حرکت تحولات به سمتی است که ایالات متحده از زبان سخنگوی وزارت خارجه از یاس دولت متبوعش سخن به میان می آورد. باید در نظر داشت که دیگر این گروه های فلسطینی نیستند که با عملیات های نظای خود بخواهند بهانه ای را بدست رسانه های غربی بدهند و یا آنکه اسرائیل از آن ها برای مظلوم نمایی بهره ببرد. خاصه آنکه دو گروه فلسطینی فتح و حماس به فراست راه نزدیکی به یکدیگر را طی می نمایند و به قول خالد مشعل دبیر سیاسی حماس بهترین پاسخ را در ازای شهرک سازی به اسرائیل می دهند. وی گفته بود که حال که رژیم صهوینیستی شهرک سازی را از سر گرفته ما با اتحاد و همدلی و حرکت به سمت آشتی ملی بهترین پاسخ را به رژیم صهیونیستی می دهیم.
این موارد که در بالا ذکر شد تنها به عملکرد رژیم صهیونیستی در ماه های اخیر اشاره دارد و قصد نویسنده باز کردن بحث ژئوپلیتک منطقه و قرار داشتن اسرائیل میان دو گروه فتح و حماس نیست. بواقع تلاش شد که نشان داده شود که اسرائیل از مذاکرات صرفا در جهت اقناع افکار عمومی و خرید وقت برای پیشبرد اهداف غیر انساني خود بهره می برد. وگرنه با وجود افرادی چون لیبرمن از حز ب اسرائیل بیتنا دستیابی به صلح امری نه طولانی مدت که محال است. به این موارد حمله به کشتی دیگر کمک های انسان دوستانه آیرین نیز باید اضافه كرد که نشان می دهد اسرائیل حتی با بازماندگان هلوکاست که از همراهان این کشتی بودند سر سازش و همدلی ندارد. چه برسد با گروه های فلسطینی که آنها را سزاوار مرگ می داند.