حسین ربیعی دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc منطقه خاورمیانه از زمانی که تاریخ به یاد دارد همواره و همیشه درگیر خشونت و منازعه بازیگران بوده است و پویایی رقابت های ژئوپلیتیک این منطقه، بیش از دیگر مناطق جهان به چشم آمده و بر تاریخ سیاسی جهان اثر داشت است. تنوع قومی و مذهبی و پراکندگی منابع مختلف در کنار موقعیت ارتباطی استراتژیک از دلایل و عوامل این وضعیت بوده است. عواملی که همچنان باقی هستند و خواهند بود و به نظر می آید دامنه و درازای کشمکش ها را به نسل های آینده خواهند رساند. سیاست ورزی کشورهای نسبتاً جوان در زمینه ای که به طور طبیعی فاقد توازن قدرت مناسب است؛ تاریخ طولانی از شکست و پیروزی گروه های مختلف در خود دارد و مجموعه ای از بازیگران بزرگ و کوچک را در خود جای داده است، سرعت و شدت کنش های ژئوپلیتیک را