دکتر مریم خالقی نژاد پژوهشگر مسائل بینالملل مرکز بینالمللی مطالعات صلح- ipsc آرارت کوچک و منطقه قرهسو ازنظر ترانزیتی و استراتژیکی منطقه بسیار حساسی است که در دورهی سلطنت پهلوی اول طی قراردادی از ایران جدا و به ترکیه داده شد. ترکیه با آیندهنگری بسیار زیرکانه و متبحرانه توانست خود را به برخی مناطق استراتژیک نزدیکتر کند و در همجواری بیشتر کشورهای ترکزبان و موقعیت مناسبتری برای برقراری ارتباط با اروپا و اوراسیا قرار بگیرد. توجیه رضاشاه در خصوص ایجاد صلح و دلایل دیگر را که کنار بگذاریم، اکنون میتوان از منفعت بسیار زیاد این منطقه برای ترکیه و سپس محرومیتهای ایران در از دست دادن این منطقه گفت. شاید اولین بُرد ترکیه در مرزهای آذربایجان، ایران، ارمنستان همین دستاورد مهم آرارات باشد که ترکیه را به نخجوان متصل کرده است و بیتردید نتیجهی هوشمندی و آیندهنگری آتاتورک و استفاده از روابط دوستانه با رضاشاه بوده است. اما همه ماجرا