سازمان “دیدهبان حقوق بشر” در گزارش تازه‌‌ای از بدرفتاری دولت جمهوری اسلامی ایران با افغان‌هایی انتقاد کرده که از جنگ گریخته به ایران پناه برده‌اند. در این گزارش به بدرفتاری سیستماتیک و اخراج بدون مهلت اشاره شده است.
دیدهبان حقوق بشر چهار شنبه (۲۹ آبان/ ۲۰ نوامبر) با انتشار یک گزارش ۱۲۴ صفحه از نقض “تعهدهای قانونی ایران در مورد حفاظت از افراد آسیب پذیر” انتقاد کرده است.
در این گزارش به بدرفتاری‌هایی از جمله خشونت فیزیکی، بازداشت در مکان‌های غیربهداشتی در شرایط غیرانسانی، پرداخت اجباری پول برای انتقال به کمپ‌ها، کار اجباری و جدایی اجباری از خانواده اشاره شده است.
این سازمان حقوق بشری مستقر در نیویورک، در گزارشی تحت عنوان “مهمانان ناخوانده؛ نقض حقوق مهاجران و پناهجویان افغان توسط ایران”، به نقل از مقام‌های افغان بدون ذکر نام آنها نوشته است که ایران از اخراج مهاجران افغان به عنوان ابزار سیاسی علیه دولت افغانستان استفاده می کند.
انتقاد از موانع پیش روی مهاجران برای دریافت کمک‌های بشردوستانه
دیده بان حقوق بشردر گزارش خود تأکید کرده است: «در سال های اخیر وضعیت بدتر شده و فشارها تقریباً بر همه افغان‌هایی که در ایران زندگی می کنند افزایش یافته است.»
دیدهبان حقوق بشر خواستار پایبندی ایران به تعهدات بین‌المللی خود در مورد پناهندگان است
به گفته این سازمان، مهاجران افغان در ایران “با موانع بزرگی برای دریافت کمک های بشری و خدمات اجتماعی، بازداشت و توقیف خودسرانه مواجه‌اند”.
به گفته دیده بان حقوق بشر، سیاست ایران در برخورد با مهاجران افغان خطر جدی برای امنیت نزدیک به یک میلیون افغانی محسوب می‌شود که در ایران به عنوان مهاجر به رسمیت شناخته شده و همچنین هزاران افغانی دیگری که از کشورشان فرار کرده و در ایران به عنوان مهاجر پذیرفته نشده‌اند.
جدایی اجباری اعضای خانواده از یکدیگر
جو استورک، معاون بخش خاورمیانه در دیده بان حقوق بشر می‌گوید: «ایران هزاران افغان را اخراج می‌کند و به کشوری می‌فرستد که خطر در آنجا هم جدی است و هم واقعی».
به گفته او، ایران باید به جای اخراج این مهاجران، تقاضای مهاجرت آنها را رسیدگی کند.
استورک ضمن اشاره به اینکه ایران در سه دهه گذشته یکی بزرگترین جمعیت‌های مهاجران را میزبانی کرده، باید سیاست خود را در این زمینه با معیارهای بین‌المللی هماهنگ کند. به گفته او افغانستان اکنون خطرناکتر از زمانی است که بسیاری مهاجران افغان کشورشان را ترک کردند. وی تأکید می‌کند: «حالا وقت آن نیست که ایران مهاجران را به کشورشان بفرستد.»
خانواده‌های مهاجرافغان اغلب همه با هم از ایران اخراج می شوند. اما در موارد زیادی هم اعضای خانواده‌ها به اجبار از هم جدا می‌شوند.
بازداشتگاه اخراج مهاجران افغان
در این گزارش از یک مهاجر افغان یاد شده است که همراه با زن و کودک خردسالش اخراج شده و سه فرزند ده، ۱۲ و ۱۸ ساله‌اش در ایران مانده‌اند.
این مهاجر اخراج شده به نام عارف گفته است: «ما در یک مینی‌بوس در حال سفر بودیم که افسر پلیس آمد و کارت شناسایی (مهاجرت) ما را خواست. او کارت شناسایی ما را گرفت و گفت فردا ساعت هشت بیایید و
کارت‌تان را ببرید. من رفتم که کارتم را بگیرم، آنها ما را به بازداشتگاه (اخراج) بردند. من نمی دانم چه کار کنم. نه پول دارم و نه کسی را در مشهد که کمک کند.»
ممنوعیت تحصیل در تضاد با قوانین بین‌المللی
دیدهبان حقوق بشر در این گزارش به محدودیت‌های اداری و قانونی برای مهاجران افغان در ایران نیز اشاره کرده است. به گفته این سازمان، محدودیت هایی که مانع از مدرسه رفتن کودکان مهاجران افغان می‌شود، در تضاد با قوانین بین‌المللی قرار دارد.
در این گزارش همچنین اشاره شده که مهاجران افغان، بر اساس قوانین ایران و بدون در نظر گرفتن مهارت‌های کاری، تنها اجازه انجام برخی کارهای خطرناک و کم مزد را دارند. همچنان به افغان‌هایی که با زنان ایرانی ازدواج کرد‌ه‌اند تابعیت ایرانی داده نمی‌شود و کودکان آنها نیز با موانع جدی برای گرفتن تابعیت رو به رو هستند.
این گزارش قید می‌کند که کابینه ایران در آبان ماه سال گذشته، قانونی را تصویب کرد که به دولت اجازه می دهد تا پایان سال ۲۰۱۵ میلادی (آذرماه ۱۳۹۴)حدود ۶/ ۱ میلیون خارجی را که “به صورت غیرقانونی در ایران زندگی می‌کنند”، از کشور اخراج کند.
DW.DE
