ایران و افغانستان از آغاز مذاکرات با هدف تنظیم “پیمان‌نامه دوستی و همکاری” خبر دادند. خبر این توافق در سفر کرزی به تهران و در گرماگرم مذاکرات افغانستان و آمریکا بر سر توافقنامه امنیتی دو کشور منتشر شد.
حسن روحانی پیش از ظهر یکشنبه (۸ دسامبر/ ۱۷ آذر) در تهران با حامد کرزی، همتای افغان خود و هیئت همراه وی دیدار کرد. رئیس جمهوری اسلامی در این ملاقات گفت: «جمهوری اسلامی ایران با حضور هر کشور خارجی در منطقه، خاورمیانه و خلیج فارس مخالف است». روحانی افزود که جمهوری اسلامی ایران “نگران تنش‌های حاصل از حضور نیروهای خارجی در منطقه” است.
حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، به همراه هیئتی عالی‌رتبه از مقامات سیاسی افغانستان روز یکشنبه (۸ دسامبر/ ۱۷ آذر) وارد تهران شد. هیئتی که کرزی را در سفر یک روزه‌اش به ایران همراهی می‌کند، متشکل است از دادفر سپنتا، رئيس شورای امنیت ملی، ضرار احمد عثمانی، وزیر امور خارجه، یحیی معروفی، وزیر مشاور روابط بین‌الملل، عبدالکریم خرم، رئیس دفتر ریاست جمهوری، و ایمل فیضی، سخنگوی رئیس جمهور افغانستان.
رئیس جمهوری افغانستان در این دیدار گفت که دو کشور به زودی مذاکرات برای امضای “پیمان جامع دوستی و همکاری‌ها” را آغاز خواهند کرد. بنا بر اخبار منتشرشده، این پیمان حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را در بر می‌گیرد و هدف آن تأمین منافع بلندمدت دو طرف و همچنین صلح و امنیت منطقه است. در پایان دیدار روز یکشنبه بیانیه مشترکی منتشر شد که در آن وزیران خارجه دو کشور مسئولیت تنظیم پیمان یادشده معرفی شدند.
مخالفت ایران با قرارداد امنیتی
دیدار کرزی از ایران در آستانه امضای قرارداد امنیتی این کشور با آمریکا صورت می‌گیرد که ایران مخالف آن است. در قرارداد امنیتی میان افغانستان و آمریکا از جمله پیش‌بینی شده است که در خاک افغانستان ۹ پایگاه نظامی آمریکایی وجود داشته باشد. از این مجموعه، دو پایگاه در نزدیکی مرز ایران قرار خواهند داشت.
مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران: جمهوری اسلامی ایران امضای این موافقت‌نامه امنیتی را برای مصالح درازمدت افغانستان مفید نمی‌داند
ظاهرا خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در تفسیر روز یکشنبه خود “به بهانه سفر رئیس جمهور افغانستان به ایران” به همین موضوع اشاره دارد، زمانی که می‌پرسد: «در حالی که مرزهای افغانستان با ایران از امن‌ترین مرزهای این کشور با همسایگان خود بوده است، نباید پرسید در توافقنامه امنیتی این کشور با سایر کشورها و با قدرت‌های بزرگ هرگونه تهدید مرزهای شرقی ایران به عنوان رفتار و عملی غیردوستانه و حتی خصمانه تلقی می‌شد و دود آن جز به چشم دو همسایه نمی‌رود! آیا نباید اطمینان‌ها و تامین‌های امنیتی لازم به طرف ایرانی داده شود؟»
عنوان این تفسیر “آیا کابل در رویکردهای خود در قبال تهران تجدید نظر خواهد کرد؟” بیانگر امیدی است که به نتیجه گفت‌وگوی رؤسای جمهور ایران و افغانستان در رابطه تغییر قرارداد امنیتی بسته شده است.
ایران مخالفت خود را با قرارداد امنیتی دوجانبه افغانستان و آمریکا آشکارا اعلام کرده است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، مرضیه افخم، سه‌شنبه گذشته (۳ دسامبر/ ۱۲ آذر) گفت که جمهوری اسلامی ایران امضای این موافقت‌نامه امنیتی را برای منافع درازمدت افغانستان کارآمد نمی‌داند.
همچنین مقام‌های ایران در دیدارهای دوجانبه خود با حامد کرزی، بر مخالفت خود با امضای این قرارداد تاکید کرده‌اند. حامد کرزی در جریان نشست لویه جرگه که برای تایید این قرارداد برگزار شده بود، به صراحت گفت که ایران مخالف قرارداد امنیتی افغانستان و آمریکاست.
جمهوری اسلامی همواره از حضور نیروهای خارجی در کشور همسایه‌اش افغانستان انتقاد کرده است. حامد کرزی گفته است که تلاش کرده تا روابطش با آمریکا، به مناسبات با ایران آسیب نزند.
وزارت امور خارجه ایران همزمان با سفر کرزی به ایران، از گسترش روابط ایران و افغانستان خبر داده و نیز یک بار دیگر مخالفت ایران با امضای قرارداد امنیتی افغانستان و آمریکا را اعلام کرده است.
