سید جواد صالحی[1] چکیده تحولات اصلاحی در خاورمیانه از لحاظ نظری و عملی فراز و فرودهای متفاوتی را طی نموده است .تحولاتی که از لحاظ نظری خود را در دوگانه های سنت و مدرنیسم، اسلام گرایی و سکولاریسم ،عربیسم و پان عربیسم باز تابانده و مجادلات گفتمانی با چند دهه سابقه و معتنابهی از متون را پدید آورده است . مروری بر آرا و آثار اندیشمندان در کشورهای بزرگ و صاحب تمدن در خاورمیانه از جمله مصر، ایران ،ترکیه ، لبنان و …. ضرورت باز خوانی ،تحلیل و توصیف این جریانهای اندیشه ای و تطورات ان در سپهر سیاسی خاورمیانه را اشکار می سازد .
