دکتر مهدی مطهرنیا آینده پژوه سیاسی مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC عوامل موثر بر احتمال تجزیه کشورها در خاورمیانه سخن گفتن در باب آینده که مملو از عدم قطعیت و انباشته از عدم حتمیت است، کار بسیار مشکلی است. روش های گوناگونی برای ادراک آینده به عنوان معرفت همنشین و معرفت جانشین وجود دارد. به این معنا که از یک طرف ما در گذشته قرار داریم و می توانیم سیگنال های موجود در گذشته ادراک کنیم و به عنوان معرفت های همنشین به آن ها بیندیشیم و از طرف دیگر به آینده توجه داشته باشیم و با توجه به آینده از منظر عبرت گیری از گذشته یا روش های سناریونویسی و تحلیل پیشران و روند، وارد عمل شویم. به نظر می رسد که در باب این امر، باید بیشتر به تحلیل پیشران ها توجه داشته باشیم. وقتی پیشران ها را مورد مطالعه قرار می دهیم، باید مسائل