ترامپ و ایران ؛ شکل گیری توافق جدید یا حمله نظامی ؟
روح الله سوری پژوهشگر روابط بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC خاطره جمعی ایرانیان از ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ ، سیاست فشار حداکثری، خروج از توافق برجام و ترور سپهبد قاسم سلیمانی می باشد. با این حال ترامپ در انتخابات 2024 از عدم تمایل خود برای تغییر رژیم در ایران سخن گفته و اذعان داشته است که دولت آینده آمریکا تصمیمی برای Regime change در ایران ندارد و آنچه از نظر وی مهم است تنها عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای است. ترامپ بر این موضوع تاکید کرده است که ایران می تواند کشوری موفق باشد و فقط نباید سلاح هسته ای داشته باشد. ایده محوری این یادداشت این است که این گزاره را می توان به این صورت تفسیر کرد که در حقیقت شرط متمایل نشدن ترامپ به تغییر رژیم در ایران عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای است. اما سوالی که مطرح
آمدن دوباره ترامپ، از خشم زلنسکی تا خشنودی پوتین
علی بمان اقبالی زارچ رئیس گروه مطالعات اوراسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC این نوشته را باید با این سوال شروع کنیم که آیا میتوانیم بگویم شمارش معکوس برای پایان جنگ ویرانگر اوکراین آغاز شده است؟!! سربازان خط مقدم اوکراین عمدتاً با طنز تلخ به پیروزی ترامپ در انتخابات پاسخ دادند. یک سرباز اوکراینی در یک پیام صوتی از موقعیت خود در نزدیکی خطرناک ترین شهر شرقی پوکروفسک گفته است ما انتظار داریم که جنگ در یک ساعت آینده به پایان برسد. بله اتفاقاتی در راه است و در همین راستا ترامپ روز پنجشنبه گذشته با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین صحبت کرد و سه روز بعد از آن از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از شعله ور شدن جنگ و اقدامات خطرناک جلوگیری نماید. همچنین یکی از فرماندهان اوکراینی که در منطقه شرقی دونباس در بخشی از جبهه که یکی از معدود مناطقی است که نیروهای
رویکرد احتمالی دونالد ترامپ به اروپا: چالشها و فرصتها
معصومه محمدی پژوهشگر مسائل اوراسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC رویکرد سیاست خارجی دونالد ترامپ نسبت به اروپا، بهویژه با انتخاب مجدد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور ، میتواند موجب تغییرات قابلتوجهی در روابط اقتصادی، امنیتی و زیستمحیطی میان آمریکا و اتحادیه اروپا شود. در این نوشتار با تحلیل سه حوزهی اقتصادی و تجاری، سیاستهای دفاعی و محیطزیست، تأثیرات و نتایج احتمالی سیاستهای ترامپ را بر اروپا مورد بررسی قرار گرفته شده است. انتظار میرود که این سیاستها، چالشهایی را در زمینههای تعرفهها و تجارت، تعهدات ناتو و حمایت از سیاستهای زیستمحیطی برای اروپا ایجاد کنند و آن را مجبور به تنظیم سیاستهای مستقل و جدید کند. روابط ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحت تأثیر متغیرهای سیاسی و اقتصادی مختلفی قرار دارد که با تغییر رؤسایجمهور و سیاستهای دولتها تغییر میکنند. دوران ریاستجمهوری ترامپ به دلیل رویکرد “اول آمریکا” و تاکید بر منافع ملی، شاهد تغییرات اساسی در سیاستهای تجاری،
بایدهای سیاست خارجی ایران در قبال آمریکای جدید
دکتر محمد مهدی مظاهری استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح–IPSC در حالیکه تا چند هفته پیش بسیاری از نظر سنجیها از پیروزی کاملا هریس در انتخابات ریاست جمهوری 6 نوامبر 2024 آمریکا حکایت می کرد و بنابراین به نظر می رسید جهان شاهد تداوم سیاستهای آمریکا در قبال موضوعات مختلف از جمله بحرانهای غرب آسیا و جنگ غزه و لبنان خواهد بود، انتخاب مجدد ترامپ در این انتخابات، ورق را تا حد زیادی برگرداند و همه کشورها را به نوعی ناچار به بازنگری در برنامه های سیاست خارجی خود نمود. بر این اساس، نحوه مواجهه با دوره جدید ترامپیسم و سیاستهای این رئیس جمهور پر مدعا و تاجر پیشه آمریکا در قبال منطقه غرب آسیا و به ویژه ایران به یکی از چالشهای اصلی دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز تبدیل شده است. دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ برای مردم ایران با خاطرات بسیار تلخی همراه است؛ در حالی
ترامپ در خاورمیانه بدنبال چیست ؟
داود احمدزاده کارشناس مسائل غرب آسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC بازگشت مجدد دونالد ترامپ به کاخ سفید و بازتاب های خبری آن در منطقه خاورمیانه و قاره سبز همچنان با تفسیرهای متفاوت و گاهی متضاد ادامه دارد .ترامپ توانست بار دیگر با تشکیل کمپین قوی انتخاباتی ( حضور اشخاصی چون ایلان ماسک ) وبا تاکید بر دو شاخص اصلی تعیین کننده در کارزار انتخاباتی (یعنی اقتصاد و مهاجرت )کمپین دموکراتها و نماینده آنان ( بایدن و هریس ) شکست دهد و دارایی استراتژیک حزب دمکرات را حتی با حضور افرادی چون اوباما، کلینتون و سلبریتی های هالیوودی طرفدار وی با ناکامی تاریخی مواجه سازد. بی تردید ترامپ از ضعف های ساختاری حزب دمکرات و ناتوانی های شخص جوبایدن و معاون وی در قامت رقیب انتخاباتی اش در امر سیاست گذاری در امور داخلی و خارجی برای پیشبرد اهداف ونیل به پیروزی بهره جست. بطوریکه جمهوری خواهان توانستند در
رویکرد روسیه به ترامپ: فرصتسازی یا ریسکپذیری؟
معصومه محمدی پژوهشگر مسائل اوراسیا مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC در این یادداشت به بررسی چگونگی سیاستهای روسیه در قبال ریاستجمهوری ترامپ، از زاویه فرصتها و ریسکها پرداختهشده است. این نوشتار با تحلیل منابع معتبر و علمی به بررسی اجزای کلیدی این رویکرد پرداخته است. این تحلیل بر مبنای گزارشها و تحلیلهای منتشر شده توسط مؤسسات پژوهشی نظیر موسسه بروکینگز و مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک (CSIS) است و تلاش میشود تا با نگاهی همهجانبه، تعاملات این دو کشور را در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ و دوره جدید آن مورد بررسی قرار دهد. با انتخاب مجدد دونالد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور آمریکا، رویکرد روسیه به ترامپ احتمالاً شامل مجموعهای از فرصتها و ریسکها خواهد بود. روسیه از سیاستهای ترامپ به دلیل تمرکز وی بر کاهش نقش ایالاتمتحده در مسائل بینالمللی و رویکرد کمتر تهاجمی نسبت به روسیه در مقایسه با رقبای دموکرات او استقبال میکند. بااینحال، شرایط ژئوپلیتیکی
نیاز راهبردی دموکراتهای امریکا و درخواست از ایران برای ترور ترامپ!
اسلام ذوالقدرپور پژوهشگر مسائل بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC در سیاستگذاری خارجی و روبط بینالملل، فهم هر سیاست، تاکتیک، ابزار، انگاره، نیت و … دارای اهمیت حیاتی برای بازیگران نظام جهانی است. فهم هر رویداد و گاه هر سخن کوتاه یا تک واژه میتواند نظام جهانی را دستخوش یک بحران نموده یا از یک تنش رها سازد. نظم جهانی چه در رویکرد نظم کهن یا نظم نوین جهانی بر فهم نیت، انگاره و سخن بازیگران استوار است که گاه فهم یک سخن و انگاره از طراحی و مدیریت یک جنگ بزرگ نیز سختتر و مهمتر است. در چنین وضعیتی است که گاهی سیاستگذاران برای اعلام نیت و انگاره قلبی خود از افعال و جملههای معکوس نیز بهره میبرند! یکی از نمونههای این استفاده از جملات و افعال معکوس در روابط بین الملل را میتوان وضعیت امنیت و حفظ جان دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق و
فرصت اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای مناطق آزاد ایران
دکتر سعید پورعلی عضو هیئتعلمی جهاد دانشگاهی و کارشناس مناطق آزاد تجاری – صنعتی مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC مجلس شورای اسلامی در ۲۹ مهرماه ۱۴۰۳ لایحه موافقتنامه تجارت آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن که به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت در جلسه ۲۷ خردادماه ۱۴۰۳ به تصویب هیات وزیران رسیده بود را اعلام وصول کرد. بررسی و تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی میتواند فرصتهای بسیار ارزشمندی برای اقتصاد کشور و فعالان اقتصادی و مناطق آزاد تجاری – صنعتی برای خروج از انزوای اقتصادی و گشایش فضاهای جدید همکاری و تعامل ایجاد کند. بحث کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و توسعه صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای همسایه هم یکی از اولویتهای اقتصاد سیاسی کشور در دهه اخیر بوده است که با پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا میتواند یک گام بهپیش بردارد. اتحادیه اقتصادی اوراسیا(EAEU) یک اتحادیه اقتصادی میاندولتی
کریدور میانه در گرجستان و چشم انداز پیش رو
دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC پروژه کریدور میانه که به نام مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر نیز شناخته می شود، کریدور ترانزیتی است که شرق آسیا و اروپا را از طریق آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی به هم متصل می کند. این کریدور به دلیل اینکه از دو دریا و چندین کشور عبور میکرد، کمتر از مسیر زمینی شمالی یعنی از طریق روسیه مورد توجه قرار میگرفت اما به دلیل جنگ روسیه و اوکراین انبوهی از محموله های بین المللی به سمت مسیر جنوبی-کریدور میانه- هدایت شدند و در حال حاضر این کریدور ضمن اینکه به عنوان بخشی از ابتکار کمربند و جاده چین در نظر گرفته می شود از اهمیت زیادی برخوردار شده است. حمله روسیه به اوکراین، گرجستان را در مرکز مسیر اصلی ترانزیتی جایگزین قرار داد که شرق را به غرب متصل می کند
بحران غزه و ضرورت بروزرسانی دیپلماسی
دکتر محمدحسن صنعتی تحلیلگر مسائل منطقه ای مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC یک سال از 7 اکتبر 2023، روزی که بخشی از نیروهای حماس و چند گروه شبه نظامی ملی گرا در فلسطین و مشخصا غزه در پاسخ به رفتارهای ضدبشری صهیونیستهای حاکم بر فلسطین اشغالی اقدام به حمله موشکی علیه سرزمین های اشغالی نمودند گذشت. به گفته آگاهان سیاسی این اولین حمله به خاک اسرائیل ازسال 1948 و جنگ اعراب و اسرائیل یعنی از 75 سال قبل تا کنون شناخته می شود . شاید همین نکته هم باعث شده تا این عملیات با نوعی اتفاق نظر از ناحیه تحلیل گران شکستی خفت بار برای رژیم صهیونیستی محسوب شود. خصوصا که این بار حمله به جای چند ارتش عربی مجهز ، از سوی یکی – دو یا چند گروه شبه نظامی رخ داده است . اکنون یک سال است که سردمداران این رژیم با حداکثر بهره
وضعیت دروزیهای لبنان در سال 2024
دکتر گلناز سعیدی عضو هیئت علمی دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC دروزها، یک جامعه مذهبی و فرهنگی خاص در لبنان، با تاریخ و فرهنگ غنی، با چالشهای مهمی از جمله بحران اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مواجه هستند. دروزیها همواره به همزیستی مسالمتآمیز با دیگر گروهها اهمیت میدهند، با چالشهای اجتماعی و امنیتی ناشی از تنشهای داخلی و خارجی روبرو هستند. رویکردهای آینده دروزیها در جهت تقویت همبستگی داخلی و حفظ هویت فرهنگی و مذهبی نسل جوان، بهعنوان راهکاری برای مقابله با چالشهای موجود، مورد بررسی قرار میگیرد. تلاشها نشاندهنده عزم جامعه دروزی برای حفظ هویت و موقعیت خود در جامعه متنوع لبنان است. دروزها، به عنوان یک جامعه مذهبی و فرهنگی منحصر به فرد در لبنان، با تاریخ و هویتی عمیقاً ریشهدار، با چالشهایی چندگانه در عرصههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روبرو هستند. ریشههای این گروه به قرن یازدهم میلادی و ظهور مذهب اسماعیلیه بازمیگردد
امریکا و چالش پیوند زنجیره جزیره های چین
دکتر مریم وریج کاظمی پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC چین در حال جوانسازی است اما نه در حوزه جوانی جمعیت بلکه در بخش صنعت و اقتصاد. در این راستا تبدیل چین به یک قدرت دریایی بزرگ برای دستیابی به اهداف ژئواکونومیک در اولویت قرار دارد و رشد قابل ملاحضه ای را می توان در تعداد کشتیها، زیردریاییها و هواپیماها و مجموع عملیات آنها در دریا مشاهده نمود. در حالی اواخر سال 2024 را طی می کنیم، چین تحت رهبری «شی جین پینگ» در حال حرکت با سرعت تمام در آب های آزاد است. با توجه به اینکه پکن در حال غلبه بر توان دریایی ایالات متحده از طریق افزایش ناوگان دریایی اش می باشد، انتظار میرود که روند تولید کشتیهای جدید چینی که در حال بهرهبرداری هستند، حداقل تا سال 2035 بدون وقفه ادامه یابد(1). از نظر تعداد کشتیها، هر یک از سه نیروی
احساس خطر ترکیه و امکانپذیری اسرائیل بزرگ یا دولت جهان صهیون
اسلام ذوالقدرپور پژوهشگر مسائل بین الملل مرکز بین المللی مطالعات صلح- IPSC امکانپذیری یک سیاست که خود برگرفته از یک نیت یا انگاره است، مؤلفه اصلی سیاستگذاری عمومی مطلوب و موفق است. اصل امکانپذیری، سیاستگذار و حکمران را در سیاستگذاری هدایت نموده، انگارهها و نیتهای بلندپرواز یا دست نیافتنی را تراز یا حذف مینماید. در واقع اصل امکان پذیری یکی از ابزارهای کاهش یا حذف ریسک از سیاستگذاری عمومی است. امکان پذیری بهویژه در سیاستگذاری خارجی دارای اهمیت است که نیات و انگارههای بلند پروازانه و هژمونیک بر آن سایه افکنده است. سیاستگذاری خارجی و روابط بینالملل کارزار تقابل سیاستها و تاکتیکهایی است که گاهی امکانناپذیری آنها بر همگان روشن است اما همچنان مورد توجه و عمل قرار میگیرند! در چند هفته اخیر انگاره دولت جهانی صهیون یا ” اسرائیل بزرگ از بحر تا نهر ” بار دیگر بر افکار عمومی جهان بهویژه آسیای جنوب غربی چیره شده
تاجیکان و فشار و تهدید پانترکیسم
سهراب بدخشانی پژوهشگر تاجیک مرکز بین المللی مطالعات صلح-ipsc استراتژی ایالات متحده برای مهار چین و روسیه در آسیای مرکزی، استفاده از «پانترکیسم» است که کمهزینهترین روش به نظر میرسد، زیرا ترکیه و کشورهای ترکتبار منطقه از لحاظ ذهنی و سازمانی برای این روند آمادگی دارند. اخیراً وزارت علوم ترکیه اعلام کرده که نام «آسیای مرکزی» در کتابهای درسی مدارس و دانشگاهها به «ترکستان» تغییر خواهد یافت. همزمان، فعالان پانترک در قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان با ایجاد گروههای فیسبوکی به تبلیغ تغییر نام منطقه به «ترکستان» پرداختهاند و از دولتهای خود میخواهند که این تغییر را هرچه زودتر عملی کنند. در این میان، نظر تاجیکستان و تاجیکان بهعنوان اقلیتی ملی و زبانی برای آنها اهمیتی ندارد. این گروهها هدف از تغییر نام را مبارزه با ارزشهای دوران استعمار شوروی و بازگشت به نام اصلی منطقه میدانند، اما در عین حال از استفاده از نامهای باستانی و شناختهشدهای مانند
وفاق ملی و تغییر صحنه بازی در منطقه
دکتر محمد مهدی مظاهری استاد دانشگاه مرکز بین المللی مطالعات صلح–IPSC در روزها و هفته های اخیر سیاست خارجی ایران شاهد تحرکات بسیاری برای نجات منطقه از یک جنگ فراگیر بوده است. در شرایطی که ترور فرماندهان مقاومت در رأس برنامه های رژیم اسرائیل قرار گرفته (که برخی از آنها با نقض حاکمیت ایران و عبور از خط قرمزهای مشخص کشورمان همراه بوده است) و این رژیم در حمله به غزه و لبنان به طور مرتب و سازمان یافته مرتکب جنایات جنگی، نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه شده و می شود و کشورهای غربی نیز به دلیل راهبردها و منافع خود در منطقه غرب آسیا در برابر آن سکوت کرده و به حمایت مالی و نظامی از آن ادامه می دهند، جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد با اجرای عملیات وعده صادق پاسخی قاطع به ترور مهمان رسمی اش (اسماعیل هنیه) و سردار نظامی اش (شهید نیلفروشان) نشان دهد و