مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
هر چند سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا قبلا نتوانستند رئیس شورای اتحادیه اروپا و مسئول سیاست خارجی این اتحادیه را انتخاب کنند. اما اخیرا در نشست روز شنبه سران اتحادیه اروپا در بروکسل دونالد توسک، نخست وزیر لهستان، به عنوان رئیس شورای اتحادیه اروپا و فدریکا موگرینی” وزیر امور خارجه ایتالیا به عنوان مسئول سیاست خارجی و امنیت اتحادیه اروپا برگزیده شد. همچنینقرار است ریاست کمیسیون اروپا را نیز “ژان کلود یونکر” از کشور لوکزامبورگ از “خوزه مانوئل باروسو” پرتغالی تحویل بگیرد.در همین راستا برای بررسی تاثیر گزینش مقامات جدید اروپایی گفتگویی با دکتر پیروز ایزدی داشته ایم:
واژگان کلیدی: تغییر رهبران اروپایی ، رهبران اروپا، تغییرات در اتحادیه اروپایی ، اتحادیه اروپا، فدریکا موگرینی، ژان کلود یونکر
مرکز بین المللی مطالعات صلح:ریاست شورای اروپا یک پست راهبردی و مهم بوده و وظیفه هماهنگی اقدامات روسای جمهور و نخست وزیران کشورهای عضو اتحادیه اروپا را بر عهده دارد. رییس شورای اروپا به همراه رییس کمیسیون اروپا، نمایندگان اتحادیه اروپا در کشورهای خارج از این اتحادیه هست. در این حال تاثیر گزینش مقامات جدید اروپایی چیست؟
دوره رئیس قبلی شورای اروپا یعنی هرمان رمپوی و همچنین خانم اشتون مسئول سیاست خارجی تمام و دو شخصت از کشورهای ایتالیای و لهستان به جای آنها برگزیده شدند. در زمینه خارجی فدریکا موگرینی” وزیر امور خارجه ایتالیا جایگزین اشتون شد. وی به تازگی به سمت وزیر خارجه ایتالیا منصوب شده است و قبلا نماینده بوده است. قبلا انتقاداتی نسبت به وی وجود داشت که تجربه کافی ندارد. در پست ریاست شورا هم دونالد توسک، نخست وزیر لهستان شد. لهستان جر کشورهایی یورو به شمار نمیرود اما از نظر اقتصادی موفقیت های مهمی داشته و از پیشرفت اقتصادی مطلوب برخودار بوده است.
اکنون تصمیمات عمده در اتحادیه اروپا توسط شورا انجام میشود. رئیس شورای اروپا هم بیشتر نقش کسی را دارد که تلاش میکند که بین دیدگاه ها مختلف و گاه متضاد نوعی مصالحه و آشتی برقرار کند. یعنی نقش وی بیشتر در این زمینه است و گر نه هنوز هم کشورها بویژه کشورهای بزرگتر اتحادیه اروپا مانند آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایتالیا کشورهای دیگر را به دنبال خود می کشانند و تصمیم گیرنده اصلی اتحادیه هستند. جدا از این در مورد یونکر هم بحث های فراونی شده است. آقای کامرون نخست وزیر انگلستان با وی مخالف بود. وی به دیدگاه فدرالیست اروپایی وی توجه میکرد. دراین حال انگلستان با تعیمق اتحادیه اروپا همیشه مشکل داشته و از مسائلی که به واگذاری حاکمیت در اتحادیه مربوط بوده ناراضی بوده است. لذا یونکر گزینه مطلوب لندن نبود اما با پشتیبانی آلمان از یونکر و با توجه به اینکه جناح راست در پارلمان اروپا دارای رای اکثریت شده بود و یونکر هم به احزاب راست محافظه کار دارد وی به سمت کمیسون اروپا جایگزین آقای باروسو شد. دیدگاه وی فدرال و معتقد به تعیمق بیشتر اتحادیه اروپا و تعمیق اتحاد مالی و سیاسی است.یونکر طرفدار جناح راست وطرفدار سیاست های آلمان و اروپا گرایی در اروپا است . دراین حال با توجه به اتفاقات در حوزه یورو و بحران مالی در این منطقه بخشی از افکار عممومی در این کشورها اتحادیه اروپا را مقصر دانستند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح:در شرایط کنونی آیا تغییر عمده ای در تقسیم بندی پست ها در اتحادیه اروپا بین کشورها رخ داده است؟
رهبران جدید اروپایی به ترتیتب از لهستان، لوکزامبورگ و ایتالیا انتخاب شده اند. در این حال لهستان در سال 2005 وارد اتحادیه اروپا شده است و بعد از فروپاشی شوری از بلوک شرق خارج شده است. در دوره قبلی ازاین کشورها نمایندگی در مقامات اروپایی نداشت .انتخاب نامزد در پست سیاست خارجی از ایتالیا مهم است. در واقع ایتالیا از کشورهای بزرگ است . لوکزامبورگ هم خود از کشورهای بنیانگذار اتحادیه بوده است و یونکر هم قبلا رئیس منطقه یورو بوده است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: کا‌ترین اشتون تا اواخر آذرماه امسال، به مسئولیت خود ادامه می‌دهد اما خانم اشتون باید جای خود را به چهره‌ای جدید دهد؛ «فدریکا موگرینی»؛ وزیر امور خارجه ایتالیا به عنوان مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا انتخاب شده است. این تغییر در دستگاه هدایت کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حاوی چه پیامی برای جهان و در رویکرد بین‌المللی اتحادیه اروپاست؟
اتحادیه اروپا دربرنامه جدید خود مسائل زیادی رادر پیش رو دارد . حل بحران های منطقه ای چالش مهمی است. خانم موگرینی نماینده سیاست خارجی اروپا باید از بسیاری از این بحران ها مشارکت کندو وی عملا سخنگوی اتحادیه اروپا باشد. مسائل اتحاد بازرگانی بین اروپا و امریکا هم مساله مهمی است و از مسائل مهم پیشرو سیاست خارجی اروپا است .اما در حوزه سیاست خاریج اروپا هم باید توجه داشت که از آنجا که مساله سیاست خارجی مساله ای حاکمیتی است و کشورها در این زمینه هنوز هم مایل نیستند حاکمیت خود را واگذار کند و سیاست خارجی مشترکی داشته باشند و تا حددی سیاست خارحی اروپا قوام نیافته است . لذا نقش موگرینی بیشتر به عنوان سخنگوی اتحادیه اروپا است و نمی تواند تعیین کننده ساست خارجی اروپا باشد. در واقع وی اتحادیه اروپا را در مذاکرات بین المللی نمایندگی میکند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: رهبران تازه انتخاب شده اروپایی تا چه حدی میتوانند روابط روسیه و اروپا را تغییر دهند؟
اکنون یکی از انتقادات به خانم موگرینی است فاصله بسیار زیاد ایتالیا با مرزهای روسیه است . ازا ین دید مساله اوکراین مساله مهم تهدید کنده برای ایتالیا نیست و در واقع کشورهای بالتیک و لهستان خواستار اتخاذ مواضع سخت تری در قبال روسیه بوده اند. با این حال خانم موگرینی نمی تواند نقشی تعیین کننده در سیاست خارجی داشته باشد و به نوعی مجری برآیند تصمیماتی است که اتحادیه اروپا می گیرد . ریاست شورای اروپا هم می تواند حداکثر میتوان بین دیدگاه های متضاد در مورد روسیه به نوعی آشتی برقرار کند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: طی سال های اخیر به علت فعالیت محوری اشتون در مذاکرات هسته ای با ایران از اهمیت خاصی برخوردار شده است و انتظار می‌رود در دور آتی مذاکرات هم خانم اشتون همچنان هدایت گروه مذاکره‌کننده غربی را به عهده داشته باشد. در این بین نقش خانم موگرینی در روابط با ایران چیست؟
هر چند اشتون تا پایان مذاکرات دور بعد با ایران در مذاکرات حاضر خواهد بود، اما اگر این مذاکرات به درازا کشد و قرار بر ادامه این وضعیت باشد احتمالا خانم موگرینی مسئولیت نمایندگی اروپا در مذاکرات خواهد بود. در این حال بعید است دیدگاه های وی با خانم اشتون متفاوت باشد. در واقع وی هم مجری سیاست های اتحادیه است. جدا از این نیز ایتالیا مانند دیگر کشورهای اروپایی موضع سرسختی در قبال ایران نداشته است.
