مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
حزب دموکراتیک خلق ها از مخالفان قدرتمند دولت اردوغان رئیس جمهور ترکیه بوده و از کردها و سایر اقلیتها حمایت می کند. این حزب به داشتن ارتباط با گروه «پ ک ک» متهم شده است.اماپلیس ترکیه اخیرا با هجوم به منزل «فیگن یوکسکدا» یکی از رهبران حزب طرفدار کُردها در دریاربکر، وی را دستگیر کرد و «صلاح الدین دمیرتاش» نیز در منزل خود در آنکارا دستگیر شد.یازده نفر از اعضای این حزب در پارلمان ملی ترکیه نیز در این حمله های شبانه دستگیر شدند.گفتگوی زیر برای بررسی بیشتر پيامدهاي گوناگون برخورد دولت تركيه با حزب دمكراتيك خلق ها و آینده رابطه با کردها است.
واژگان کلیدی: پيامد، دولت تركيه ،حزب دمكراتيك خلق ها، دمیرتاش
مرکز بین المللی مطالعات صلح: اهداف و رويكردهاي كنوني دولت تركيه بر ضد حزب دمكراتيك خلق ها در تركيه چگونه است؟
دولت ترکیه ودر راس آن رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور از زمان تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهوری در چند جبهه داخلی و خارجی سرگرم مبارزاتی است و اين نبردها پس از وقوع کودتای نافرجام اخیر تشدید یافته است. یکی از جبهه های نبرد مبارزه با حزب کارگران کردستان ترکیه که مبادرت به اقدامات تروریستی میکند می باشد. پس از شکست راه حل صلح آمیز و مذاکره با پ.ک.ک و انجام عملیات تروریستی سوروچ توسط این گروه ، رویارویی نظامی دولت ترکیه با شبه نظامیان پ.ک.ک در داخل ترکیه ، شمال عراق و سوريه افزایش یافته است. حزب دموکراتیک خلقهاي ترکیه که از سوی دولت ترکیه بعنوان بازوی سیاسی پ.ک.ک مطرح میشود همواره در مظان اتهام حمایت از پ ک.ک قرار دارد و از همين رو رهبران این حزب به دلیل عدم اجابت احضار دادگاه جهت پاسخ به سوالات ، با حکم قضایی توسط پلیس ترکیه بازداشت شدند .
هدف اصلی برخورد قهری دولت با رهبران و نمایندگان مجلس که از اعضاي حزب دموکراتیک خلقها هستند مهار کردن حمایت سیاسی این حزب از پ.ک.ک و در نهایت جلوگیری از عملیات نظامی این گروه در داخل ترکیه و انسداد حمایتهای آنها از حزب دموکراتیک کردی سوریه و شاخه نظامی این حزب و فشار بر نظامیان پ.ک.ک در شمال عراق و کوهستانهای قندیل است. البته از آنجا که دولت ترکیه نگران خودمختاری یا استقلال کردهای این کشور در آینده و تقویت ارتباط آنها با کردهاي سوریه و عراق از منظر ژئوپوليتيکي و ژئو فرهنگی است ،در نهایت همه این اقدامات با هدف جلوگیری از وقوع چنین سناریویی در آینده است و در همین راستا از فرصت دوره پساکودتاي نافرجام و وضعیت اضطراری و شرایط پيراموني ترکیه بهره می جوید .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه ساير احزاب تركيه به رويكرد دولت تركيه به كردها چيست؟
احزاب مخالف دولت ودرراس آنها جمهوریخواه خلق و حرکت ملي درعین حال که مخالف جدی پ.ک.ک هستند با برخورد قهریه با حزب دموکراتیک خلق نیز مخالفند ،در این میان مخالفت حزب جمهوریخواه خلق پررنگتر است.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: پيامدهاي امنيتي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي داخلي برخورد دولت تركيه با حزب دمكراتيك خلق چيست؟
به هرحال سابقه چندین ساله مواجهه پ.ک.ک و دولت ترکیه نشان مي دهد که رویارویی نظامی جز کشته شدن نظامیان ترکیه و شورشیان کرد و انسانهای بیگناه و وارد آمدن خسارات مادي و معنوی به ملت و کشور ترکیه نتیجه ای،در برنداشته است و از این پس نیز بعید است منجر به پایان این بحران داخلی در آینده نزدیک شود . این امر شرایط موجود شکافهای فرهنگی در ترکیه را تشدید خواهد کرد و چالشهای امنيتي این کشور را پیچیده تر ، فراگیرتر و بدون چشم انداز مثبت خواهد نمود و تاثیرات منفی قابل توجهی بر اقتصاد ترکیه برجای خواهد گذاشت . مواجهه همزمان دولت ترکیه با پ.ک.ک، جماعت گولن و حضور نظامی این کشور در سوریه و عراق باعث افزایش هزینه های نظامي و امنيتي و اقتصادي بویژه آسیب جدی به صنعت توریسم ترکیه میشود و امید به حل بحران داخلی را کاهش میدهد ، بويژه آنکه به موازات این بحرانها چالش دولت با علویان نیز به قوت خود باقي است .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: وضعيت كنوني رابطه تركيه با احزاب كردي چه تاثيري در روابط منطقه اي و بين المللي تركيه دارد؟
افزایش بحران داخلی هرچند فرصتی برای عرض اندام بیشتر ترکیه در پیرامون خود بویژه در سوریه و عراق فراهم آورده، اما استمرار این وضعیت میتواند منجر به تحلیل توان ترکیه گردد. از سوی دیگر با توجه به انتقاد غرب و سازمانهای بین المللی از رفتار وشیوه برخورد
دولت ترکیه با افراد و نهادهای رسانه ای و اقتصادی وابسته به جماعت گولن پس ازکودتای نافرجام اخیر و در روزهای گذشته با رهبران و اعضای حزب دموکراتیک خلقها میتواند در آینده چالشهای دیگری در عرصه داخلی و خارجي برای ترکیه ایجاد کند. بگونه ای که زمینه تشکيل لشکر ذخیره مخالفان در داخل و صف آرایی سیاسی غرب در برابر ترکیه را در خارج فراهم سازد و روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را فرسایشی تر از قبل کند و مذاکرات مربوط به ورود ترکیه به پیمان شنگن را به درازا بکشاند و درروابط اقتصادی فیمابین آنها نیز تاثير سو برجای بگذارد .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در چه صورتي شكاف تركي و كردي و يا جنگ داخلي ممكن است در تركيه رخ دهد؟
هرچند شرایط کنونی ملتهب است و در صورت استمرار و تشدید این وضعیت احتمال بروز حوادث غیرمترقبه دور از ذهن نیست، اما باتوجه به نقش و جایگاه منطقه ای ترکیه و توجه قدرتهای بزرگ به این کشور بعنوان عضو موثر پيمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و تصميمات غیرقابل پیش بینی از سوی رجب طیب اردوغان (که درطول سالهای گذشته بویژه در یکسال اخیر در روابط ترکیه با اسرائیل ، روسیه ، ایران ، آمریکا و عربستان سعودی شاهد آن بوده ایم ) وقوع جنگ داخلی در حال حاضر بعید بنظر ميرسد .
مرکز بین المللی مطالعات صلح: آينده روابط دولت با جريان هاي سياسي ونظامي كرد تركيه چگونه است وبه چه عواملي وابسته است.
روابط دولت با جریانهای سیاسی تحت تاثیر مجموعه ای از رویکردها ، مطالبات و رفتارهای متقابل آنها قراردارد .حفظ دمکراسی یکی ازمولفه های اساسی برای احزاب سیاسی ترکیه محسوب میشود و هرگونه تهدید آن میتواند التهاب را در جامعه ترکیه تشديد و چالشهای جدیدی ایجاد کند ، مطالبات مدنی کردها و علويان موضوع دیگریست که باید همه طرفها به یک مخرج مشترک برسند و با افزایش امید به حل سیاسی بحران کردی ، زمینه خلع سلاح پ.ک.ک فراهم شود. تاکید رئیس جمهور و نخست وزير ترکیه بر تغییر قانون اساسی و تبدیل نظام پارلمانی به نظام ریاستی در دوره وضعیت اضطراري برآمده از پسا کودتا عامل چالشی دیگریست که باید در فضای غیر ملتهب مورد بررسی قرارگیرد . قدر مسلم اینکه هرچند مطالبات مدنی کردهای ترکیه درچارچوب تمامیت ارضی این کشور حق قانونی و الهی آنان است، اما اقدامات تروریستی پ ک.ک قابل دفاع نیست و این گروه و همه کردها و دولت ترکیه باید به روند سیاسی حل بحران بازگردند و گریزی از آن نیست .بازیگران خارجی نیز باید به استقرار این روند مساعدت کنند و از دخالتها و حمايتهاي یکسویه به هرکدام از طرفها پرهیز کنند
