مركز بين المللي مطالعات صلح-IPSC
انتخابات محلی شهرداری های ترکیه در دهم فروردین ماه با مشارکت حدود 88 درصد مردم و رقابت 26 حزب برگزار و با پیروزی حزب عدالت توسعه به رهبری طیب اردوغان (45درصد) به پایان رسید. اين انتخابات نوعی چشم انداز روندهای معادلات صحنه سیاست و یک ارزیابی از بحران های محیط سیاسی دولت اردوغان است که از تابستان 2013 به بهانه پارک گزی شروع شد و تا پروند قضایی اخیر که منجر به استعفای 4 وزیر و تغییر و تنزل در 10 هزار نفر از فرماندهان پلیس توسط اردوغان به بهانه گرایش به جماعت فتح اله گولن گردید. در همين راستا براي بررسي بيشتر اين انتخابات گفتگويي با سيامك كاكايي داشته ايم:
واژگان كليدي: نتايج انتخابات شهرداري در تركيه، تحليل نتايج انتخابات شهرداري در تركيه، پيامدهاي انتخابات شهرداري در تركيه، انتخابات شهرداري در تركيه
مركز بين المللي مطالعات صلح: جايگاه حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداري ها در تركيه با چه تغييراتي روبرو بوده است؟
پيروزي حزب عدالت و توسعه انتخابات شهرداري در تركيه بيشتر قابل پيش بيني بود. اين پيروزي همانند آنگونه كه اردوغان گفته است هم ميتواند اعتماد دوباره اي براي اردوغان و حزبش باشد و هم چشم اندازي در صحنه سياسي و اجتماعي تركيه در آينده اين كشور بگشايد. جدا از اين نيز بايد توجه كرد كه انتخابات تركيه در شرايطي برگزار شد كه در ماه هاي گذشته تركيه با بحران هاي سياسي اجتماعي و اقتصادي بويژه بر ضد دولت اردوغان روبرو بود. در جريان تبليغات انتخابات شخص اردوغان با سفر به شهرهاي مخلتف تلاش كرد تا از جايگاه سياسي حزب و شخصيت كاريزماتيك خود بهره جويد و براي پيشبرد رويكرد خود بهره گيرد. در واقع رويكرد عمل گرايانه وي در شرايط انتخاباتي اخير نشان داد كه وي تلاش ميكند تا به با بهره گيري از ابزارهاي مهم حزب را از گردنه مهمي عبور دهد. انتخابات شهرداري هر چند انتخابات محلي است و عوامل متعدد عشيره اي، قومي و قبيله اي در آن تاثير دارد و تا حدي از انتخابات ملي و پارلماني تركيه متفاوت است اما نتيجه انتخابات نشان داد كه همچنان اقبال مردم به حزب عدالت و توسعه به عنوان بزرگترين و مهمترين حزب در تركيه زياد است . در انتخابات اخير احزاب مخالف بيشتر به سمت انتقادهاي كليشه اي از حزب عدالت و توسعه رو آورده بود. يعني در لابلاي انتقادهاي خود از اين حزب گم شده بود تا آنكه خود بتوانند در برنامه مشخصي براي فعاليت هاي خود ارائه دهند. اين امر عامل مهمي در پيروز نشدن اين احزاب در مقابل عدالت و توسعه بود. از سوي ديگر هم شخصيت هاي برنامه كاري مشخصي كه ارائه گردد از سوي احزاب رقيب براي برابري با حزب عدالت و توسعه ديده نشد.
مركز بين المللي مطالعات صلح: اين پيروزي چه تاثيري بر رويكردهاي حزب حاكم دارد؟
احتمالاتي مربوط به حضور احتمالي اردوغان در نامزد رياست جمهوري در تركيه مطرح بوده است. در اين شرايط به نظر ميرسد اردوغان تلاش مي كند تا با پشتوانه انتخابات شهرداري ها در تركيه و پيروزي در اين انتخابات در عرصه انتخابات رياست جمهوري متمركز گردد. جدا از اين انتخابات آتي پارلماني در تركيه هم براي شخص اردوغان و حزب عدالت و توسعه بسيار مهم است. در واقع تاثيرات اين انتخابات برآينده آنها موثر است و رايي كه حزب عدالت و توسعه به ميزان 45 درد آورده است نسبت به انتخابات شهرداري ها كه پنج در صد به انتخابات گذشته افزايش يافته است. از نگاه ديگر احزاب مخالف تلاش خود را براي به چالش كشاندن حزب عدالت و توسعه ادامه خواهند داد و در كوتاه مدت عقب نخواهند نشست .
مركز بين المللي مطالعات صلح: وضعيت مهم ترين حزب كردي تركيه با چه تحولي روبرو بود؟
حزب صلح و دمكراسي در انتخابات اخير نزديك به شش و نيم درصد آراي را به دست آورده است و جدا از اينكه كلانشهر را اداره خواهد كرد صد يك شهر ديگر را را هم شهرداري ها را در دست خواهد گرفت. اين در حالي است كه در نگاه به كردها در تركيه تغيير يافته است و پيش بيني ميشود كه در انتخابات آينده هم اين حزب بتواند توجه بيشتري به خود جلب كنند. در اين بين مذاكرات دولت تركيه با پ ك ك هم خود متغير مهمي در چرخش سياست ها و آينده فعاليت هاي در حوزه كردي است. اگر دولت تركيه به مذاكرات با پ ك ك عمل كند حتي به نظر ميرسد حتي كردها از رياست جمهوري اردوغان هم حمايت كنند. بنابراين بايد گفت در صحنه نوعي تغييرات سياسي و اجتماعي رخ داده است كه بر وضعت كلي كردها تاثير گذاشته است.
مركز بين المللي مطالعات صلح: پيامدهاي انتخابات شهرداري ها در سياست داخلي و خارجي تركيه چيست؟
سخنراني اخير اردوغان بعد از پيرزوي در انتخابات شهرداري ها در تركيه كه اگر رويكرد سخت گيرانه اي حزب عدالت و توسعه در پيش گيرند بدنه اجتماعي مي تواند با واكنش هايي مواجه گردد، نشان ميدهد كه پيامد مهم اين انتخابات مي تواند تمركز تبليغات حزب عدالت و توسعه در جهت حفظ طبقه متوسط باشد. اما در مقابل احزاب رقيب تلاش خواهند كرد با توجه به انتخاب فرمول هاي جديد سياستي نوين را به كار گيرند . اگر احزاب مخالف در انتخابات بعدي بتوانند به بازيابي خود و آسيب شناسي خود بپردازند مي توانند فرصت و مجالي براي بازگشت به عرصه سياست در تركيه داشته باشند، اما اگر وضعيت به شكل كنوني باشد در واقع مي توان پيش بيني كرد كه حزب عدالت و توسعه در انتخابات بعدي هم به پيروزي رسد. در اين شرايط ممكن اي اردوغان خود را براي انتخابات رياست جمهوري نامزد كند كه اين امر مي تواند تغييراتي در ماهيت سياست و حكومت در تركيه ايجاد كند. در واقع انتخابات شهرداري هم هر چند محلي است اما اردوغان و حزب عدالت و توسعه در بعد ملي و سياسي از آن سود بردند. در بعد سياست خارجي هر چند نمي توان گفت انتخابات شهرداري هاي تاثير مستقيمي بر سياست خارجي تركيه نخواهد داشت. چرا كه كاركردهاي آن بيشتر محلي و داخلي است، اما تاثير غير مستقيمي بر سياست خارجي دارد. به عبارت ديگر اين انتخابات مي تواند به تقويت بخشيدن به برنامه هاي حزب عدالت و توسعه در تركيه داشته باشد. جدا از اين در حوزه اقتصادي نيز تاثيراتي دارد. چرا كه نگراني ها از بي ثباتي سياسي خود موجب گرايش آرا به سوي حزب عدالت و توسعه خواهد شد.
