علی رمضانی بونش
مرکز بین المللی مطالعات صلح IPSC
www.peace-ipsc.org
مجمع ملي براي تغييربه ریاست محمد البرادعی تحول خواه 7 موضوع ,پیش شرط و تضمين هاي مطلوب براي برگزاري انتخابات سالم و بي طرفانه در مصر را اعلام کرد این هفت پیش شرط شامل پايان حالت فوق العاده ، دادن اختيارات كامل به دادگستري مصر براي نظارت كامل بر انتخابات، نظارت سازمان هاي جامعه مدني داخلي و خارجي بر انتخابات، فراهم شدن فرصت هاي برابر در رسانه ها براي همه نامزدها به خصوص نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري، دادن اجازه راي به مصري هاي مقيم خارج، برگزاري انتخابات با تكيه بر شماره ملي افراد، تضمين حق نامزدي بدون محدوديت و قيد و بند در انتخابات رياست جمهوري و محدود بودن دوره رياست جمهوري هر فرد به دو دوره متوالي است. پیش شرط هایی که به نظر میرسد البرادعی و جنبش تغییر در مصر را برآن داشته است تا از یک سو توپ را در زمین حزب حاکم و مبارک انداخته واز سوی دیگر با تاکید بر موانع حضور در انتخابات ریاست جمهوری و وجود فضای سیاسی بسته در این کشور بر میزان فشار های داخلی وخارجی بر اقتدارگرایان مصری بیفزاید.
در واقع از زمانی که درسال گذشته زمزمه هایی برای شرکت البرادعی در انتخابات ریاست جمهوری مصر بوجود آمد حزب دمکرات ملی حاکم به رهبری مبارک کوشید تا با مدیریت بحران فضا رابر احزاب مخالف تنگ تر کند. دراین بین افزایش مخالف ها درمصر با روند موروثی شدن قدرت وروی کار آمدن جمال مبارک به جای پدر همزمان با استقبال بیشتر از البرادعی و طرح تغییر در مصر اینک حزب حاکم مصر را در شرایط دشواری قرار داده است. شرایطی که به نظر میرسد از یک سو اختلافات پنهانی را در حزب حاکم بر سر مساله آینده ریاست جمهوری , نگاه به جمال مبارک و نوع رفتار با مخالفان را بیشتر کرده است واز سوی دیگر متحدان عرب منطقه ای و پادشاهان و رئیس جمهور های اقتدارگرای عربی در کنار واشنگتن را از آینده روند تحول در مصر نگران ساخته است .در این شرایط حزب ملي حاكم در مصر اخیرا حسني مبارك رئيس جمهور بیمار وناتوان كنوني مصر را رسما به عنوان نامزد خود در انتخابات آينده رياست جمهوري در اين كشور(در سال2011) معرفي كرد. تصمیمی که اکنون فقط منتظر تصميم خود رئيس جمهور است.در این بین این تصمیم حزب حاکم از یک سو می تواند به نتیجه بخش بودن فشار های روبه فزاینده مخالفان و طرفداران تغییر تلقی شود که حزب حاکم را ناگریز به کنار گذاشتن جمال مبارک از نامزدی ریاست جمهوری کرده است واز سوی دیگر این رویکرد حزب حاکم میتواند به مثابه گرفتن بهانه از دست مخالفان در شرایط فعلی وکاهش فشار بر دولت و باز بودن فضا برای تغییر این رویکرد در پس از انتخابات چند ماه آینده مجلس باشد .در این راستا به نظر می رسد حزب حاکم بر آن است تا با توجه به عواملی همچون میزان حمایت های داخلی وخارجی از البرادعی و جنبش تغییر و رویکرد آنها نسبت به انتخابات مجلس,پتانسل های فزاینده یا کاهنده مخالفت ها با جمال مبارک در سطوح خارجی وداخلی و درون حزب نسبت به تغییر نامزد حزب حاکم در انتخابات ریاست جمهوری مصر و برگزیدن یکی از سه گزینه حسنی مبارک ,جمال مبارک ویا گزینه مهم تر عمر سلیمان اقدام کند .
در واقع در تقابل دو گزینه ثبات یا تغییر در مصر جبهه تغییر در چند ماه گذشته با افزایش یارگیری از احزاب مخالف اقتدارگرایان حزب دمکرات ملی حاکم شامل قبطی ها ,اخوان المسلمین, الغد، الكفايه، حق‌طلبان و حزب تازه تاسيس الكرامه و… می کوشد تا از یک سو برتوان خود افزوده وبا در نظر داشت اقداماتی نظیر كمپين يك ميليون امضا ,فعالیت گسترده اینترنتی وبرگزاری تظاهرات و در نظرداشتن اقداماتی همانند نافرمانی مدنی وتحریم انتخابات مجلس بر قدرت خود در سطح داخلی و خارجی افزوده و در صورت عدم تمایل دولت به انجام پیش شرط های مورد نظر مجمع ملی برای تغییر به تحریم انتخابات ریاست جمهوری بیندیشد.در این بین باید به یاد داشت که جنبش تغییر با متغییر های منطقه ای و خارجی نیز روبرو ست و متغیر ی همچون هراس از آینده تحولات سیاسی مصربیش از همه تل آویو ,ریاض و واشنگتن را نگران کرده است .در این راستا باید به یاد داشت باتوجه به تاثیر گذاری اصلی هر گونه تحول سیاسی در مصر بر سایر کشور های اقتدارگرای عرب منطقه آنان بی شک خواستار حفظ نظام موجود در مصر هستند بویژه اینکه باز شدن فضای سیاسی مصر میتواند در حکم دومینویی برای رشد تحول خواهی در جهان عرب باشد .علاوه بر این نگرانی مقامات واشنگتن از آینده باز شدن فضای سیاسی در مصر و احتمال افزایش قدرت گرو هایی نظیر اخوان المسلمین ,نوع روابط آینده مسلملنان با قبطی ها ,چگونگی تاثیر پذیری سایر کشور های عربی از تحولات مصر ,ترس از نوع نگرش دولت برامده از تغییر به اسرائیل ,روند صلح و سیاست های امریکا در خاور میانه همه وهمه واشنگتن را بر آن داشته تا در کنار رصد دقیق اوضاع مصر و با وجود برخی اختلافات درباره نگاه به جنبش تغییر در عین شعار تغییر دولت اوباما بیش از آنکه به گزینه ی تغییر و دمکراسی در مصر نظر داشته باشد به ثبات یا تغییر حداقلی در قالب نظام موجود بیاندیشد تغییری که میتواند عمر سلیمان رئیس پرقدرت اطلاعات مصر را برای دوران پسامبارک در نظر داشته باشد و یا اینکه به باز شدن بیشتر فضا برای مخالفان بیانجامد.
