وحیدسلوکی
کارشناس مسائل بین الملل
مرکز بین المللی مطالعات صلح –IPSC
سیاست ها و اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران از ۱۸ اردیبهشت ۹۸ اتخاذ نموده و در عمل به کار بسته، سبب شده است تا فرانسه از جانب اروپا و آمریکا ماموریت پیدا کند، با جمهوری اسلامی ایران وارد مذاکره شود و ابتکارات و ایده های خود را به طرف ایرانی منتقل نماید.
در واکنش به این موضوع می توان گفت که جمهوری اسلامی ایران و در راس آن دولت ایران، سیاست هوشمندانه ای را طراحی کرده است، چرا که چنین سیاستی را باید برخاسته و منطبق با کلیت نظام دانسته و از سوی دیگر رویکرد فرانسه، در راستای کسب منافع ملی جمهوری اسلامی ایران مورد آزمون قرار می گیرد.
لذا در شرایط حاضر و تحریم های بیشتر ایران، توسط ایالات متحده آمریکا بنظر نمی آید که مسئولین جمهوری اسلامی در هیچ سطحی با آمریکا مذاکره انجام دهند؛ تنها در صورتی که آمریکا به برجام بازگردد و بخواهد در نشست های برجامی حضور یابد،جمهوری اسلامی در قالب نشست های ۱+۵ در این جلسات شرکت خواهند کرد.
اما درباره چرایی ورود فرانسه به این موضوع باید گفت سیاست ایران در کاهش تعهدات برجامی و عملیاتی سازی معادله امنیت در برابر رفع تحریم سبب شده تا فرانسویان جدیت ایران در پیشبرد سیاست های مستقل خود را دریابند و مهم تر آنکه مفروضات ترامپ درباره ایران مبنی بر این که فشارها سبب عقب نشینی ایران و در عین حال باقی ماندن ایران در برجام می شود و آمریکا می تواند علیه ایران در سطوح منطقه ای و بین المللی ائتلاف جهانی تشکیل دهد، با شکست مطلق مواجه شود.
لذا با توجه به آنچه آمد دیپلماسی فرانسه با ایران ناظر بر متوقف کردن روندکاهش تعهدات هسته ای( عدم برداشتن گام های بیشتر) می باشد و فرانسه هم در حال رایزنی با شرکت های اروپایی است تا آن ها را تشویق به خرید نفت ایران نمایند تا نظر ایران جلب شود.
لذا باید تصمیم ایران در موضوع مذاکرات غیربرجامی که اروپاییان و در راس آن کشور فرانسه دنبال می کند نه پذیرش مطلق و نه رد مطلق و براساس منافع ملی باشد و بنظر می رسد که این مسیر پیموده شود.
درباره نتیجه بخش بودن این مذاکرات میان دو کشور نباید بدبین بود، و شانس موفقیت و به نتیجه رسیدن این راهبرد مدنظر ایران با توجه به روند موجود را می توان بسیار بالا دانست.
باید از پیش قدمی هرچه بیشتر فرانسه حداکثر بهره را برده چرا که بر اساس نقاط عطف برجام در مقاطع ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵و ۲۰۳۵ سررسید آن فراخواهد رسید و این مقاطعی است که بسیاری از محدودیت های گوناگون علیه ایران در زمینه های هسته ای و نظامی برداشته خواهد شد.(طبق برجام تحریم های موشکی در سال ۲۰۲۰طبق قطعنامه شورای امنیت به روال عادی بازمیگردد، ترامپ به دنبال آن است که محدودیت های هسته ای برجام که تا ۲۰۲۵ ادامه دارد تا پایان قرن ۲۱ ادامه یابد ولي ایران به دنبال ان بود که پیش شرط مذاکرات جدید این باشد که محدودیت های هسته ای به جای ۲۰۲۵ ، در سال ۲۰۲۰ اتمام یابد.)
زمینه های نقش آفرینی جدید فرانسه
در خصوص چرایی ارائه ابتکارات فرانسه، باید گفت که برآورد ترامپ این بود که می تواند با سیاست فشار تحریمی ، ایران را به نقطه تسلیم بکشاند و ایران همچنان در برجام باقی بماند اما عملا چنین اتفاقی رخ نداد و با واکنش عملگرای ایران روبه رو شد، از سوی دیگر آمریکا گمان می کرد خواهند توانست بحران های غرب آسیا از جمله عراق، سوریه، یمن و افغانستان را بدون ایران مدیریت کنند، حال آنکه در این راهبرد در سیاست خارجی، هم با چالش های زیادی روبه رو شدند و تمام معادلات آنها اشتباه از آب درآمد لذا فرانسه برای اصلاح تحولات و تغییر شرایط به وجود آمده توسط رئیس جمهور آمریکا وارد صحنه شد.
بر این اساس جمهوری اسلامی ایران خواهد توانست حداکثر منافع ملی را در این مذاکرات میان دو کشور ببرد و باید تاحصول نتیجه حداکثری ادامه یابد و این تلاش فرانسه نشان می دهد اروپایی ها خواهند توانست رضایت دونالدترامپ را جلب نمایند، چرا که با حاضر بودن و تمایل ایران برای مذاکره با اروپایی ها با محوریت فرانسه و از سوی دیگر نقش تسهیل کننده ایران در امنیت منطقه میتوان پیش بینی کرد رضایت دونالدترامپ جلب شود چرا که راه حلی دیگر برای آمریکا و حیثیت سیاسی آن باقی نمانده است.
واژگان کلیدی: مذاکرات، جدید،ایران ، فرانسه،زمینه ها، ابعاد ، پیامدهای ،وحیدسلوکی
