مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC
مصر در سال ۱۹۷۹ نخستین کشور عربی بود که با بستن قرارداد صلح موجودیت کشور اسرائیل را به رسمیت شناخت. اما روابط مصر و اسرائيل هرگز نزدیکی ویژه‌ای نیافت. در این بین در پی برکنار شدن دیکتاتور مصر حُسنی مبارک از مقام ریاست‌جمهوری مصر در تاریخ ۱۰ فوریه ۲۰۱۱ میلادی و واگذاری اختیارات کشور به «شورای عالی نیروهای مسلح مصر» این شورا با انتشار بیانیه‌ای بر تعهد این کشور به معاهدات بین‌المللی و منطقه‌ای مصر، از جمله «پیمان کمپ دیوید» تاکید کرد با اینحال بعد از پیروزی محمد مرسی در انتخابات ریاست جمهوری مصر، وی از تجدیدنظر در قرارداد کمپ دیوید خبر داد و بعد از افزایش درگیری‌های اسرائیل و غزه و انجام عملیات ستون ابر، دولت مصر سفیر خود را از اسرائیل فراخواند .با این حال قبلا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل از ابراز تمایل عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر برای برقراری صلح میان اسرائيل و فلسطینیان استقبال کرد و اخیرا نیز برای نخستین بار در حدود ده سال گذشته وزیر خارجه مصر در سفری اعلام‌نشده وارد اسرائیل شد. او در آغاز سفر خود به اسرائيل گفت، مصر می‌خواهد به راه حل جامع صلح کمک کند. در همین زمینه گفتگویی با مجتبی امانی داشته ایم:
واژگان کلیدی: مصر ، گسترش روابط ، اسرائیل، روابط مصر و اسرائیل، افزایش روابط مصر و رژیم صهیونیستی
مرکز بین المللی مطالعات صلح: در ماه‌های گذشته سیر روابط دو دولت مصر و اسرائیل چگونه بوده است؟
کلیت روابط مصر و رژیم صهیونیستی در چارچوب قرارداد کمپ دیوید تعریف شده است. از زمان انعقاد این قرارداد یعنی سال 1358 تا به امروز علی رغم تمام تحولات مصر و انقلاب در این کشور در سال 1389 و روی کار آمدن آقای مرسی به عنوان رئیس جمهور منتخب هیچگونه تغییری در مفاد این قرارداد ایجاد نشده و تمام کسانی که پس از سقوط مبارک اعم از ژنرال طنطاوی، محمد مرسی، عدلی منصور و السیسی به حکومت رسیدند، بر این امر تأکید کرده و به این قرارداد پایبند می‌باشند. لیکن در طی چند ماه اخیر به علت ضعف حکومت قاهره و مشکلات زیاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دچار آن گشته است حکومت مصر را مجبور به انعطاف بیشتر در روابط با رژیم صهیونیستی نموده است. این انعطاف ناشی از فشارهای خارجی وارده بر مصر نیز می‌باشد. این فشارها عموماً از طرف آمریکا وارد شده است. همچنین عربستان سعودی نیز در نگاه جدید خود به صف بندی کشورها علیه ایران تلاش میکند که حکومت مصر بیش از گذشته به رژیم صهیونیستی نزدیک شود از این دیدگاه نزدیک شدن حکومت مصر به رژیم صهیونیستی تأثیر زیادی بر دور شدن آن از جمهوری اسلامی ایران دارد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: نگاه فعلی اسرائیل به مصر چگونه است؟
در هر حال مصر یک تهدید دائمی علیه اسرائیل به حساب می‌آید. مصر دارای سوابق جنگ با رژیم صهیونیستی است. مردم مصر نفرت زیادی از رژیم صهیونیستی دارند. همچنین سابقه تمدنی و باستانی مصر باعث می‌شود که رژیم صهیونیستی به مصر همواره به چشم یک دشمن دائمی نگاه کند. به همین دلیل چه از سوی رژیم صهیونیستی و چه از سوی آمریکایی‌ها تلاش‌های زیادی صورت گرفته است تا این دشمنی موجود را در مصری‌ها کاهش دهند. از نظر رژیم صهیونیستی مصر باید تا حد زیادی در زمینه قدرت نظامی و اقتصادی و همچنین از لحاظ جایگاه این کشور به عنوان یک کشور پیشرو در مبارزه با رژیم صهیونیستی تضعیف گردد. در این چارچوب صهیونیست‌ها تلاش می‌کنند همواره پیوندهای خود را به سطح علنی برسانند تا جایگاه صهیونیست ستیزی مصر را نزد دیگر کشورها کاهش دهند. این موضوع از آن لحاظ حائز اهمیت است که در دهه‌های اخیر مردم مصر همواره در مبارزه با رژیم صهیونیستی نقش پیشرویی داشته ولی این امر با کمپ دیوید با مشکل مواجه شد.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به تحولات اخیر و همچنین تحولات یک سال گذشته شبه جزیره سینا در شرایط کنونی نگاه جریان‌های مختلف مصری به ویژه احزاب به گسترش روابط و استحکام روابط با رژیم صهیونیستی چگونه است؟
چنانچه ذکر شد نوعی نفرت عام بین تمام طبقات مختلف مردم اعم از مسلمانان و مسیحیان نسبت به رژیم صهیونیستی وجود دارد. این نگاه در غالب احزاب مصری هم وجود دارد. لیکن در وضع کنونی مصری‌ها نیازمند کمک‌های خارجی در حوزه اقتصاد هستند و آمریکایی‌ها نیز با درک این نیاز مصر تلاش می کنند از این ابزار برای نزدیک کردن احزاب و گروه‌های مختلف به رژیم صهیونیستی استفاده کنند. طبیعتاً در صورت رفع این نیازها یا کاهش کمک‌ها از سوی آمریکایی‌ها وضعیت مصر به همان حالت قبل یعنی رو در رویی با رژیم صهیونیستی بر خواهد گشت.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: با توجه به تحولات اخیر و حضور برخی از نمایندگان مصری در کنفرانس سازمان مجاهدین خلق در پاریس و نگرش عربستان به ایران تا چه حد می‌توان گفت روابط ایران و مصر با توجه به این تحولات و نگاه مصر به اسرائیل به نوعی وارد چالش‌های بیشتری شده است؟ به عبارتی افزایش روابط مصر با اسرائیل چه تأثیراتی بر عدم حل یا کاهش تنش های روابط ایران و مصر داشته است؟
رژیم صهیونیستی تلاش می کند که به هر نحوی بین ایران و مصر دشمنی ایجاد نماید چرا که از ظرفیت‌های دوکشور در مبارزه با این رژیم آگاه است. البته حکومت مصر همواره مجبور شده به شرایط تحمیلی از طرف آمریکا، رژیم صهیونیستی و همچنین عربستان تن دهد. سفر چند نماینده مجلس مصر به پاریس و شرکت آن‌ها در گردهمایی منافقین نیز به دور از تأثیرات آمریکایی صهیونیستی نیست، اما عربستان همواره سعی کرده با پول‌های خود اهداف آمریکایی صهیونیستی را در ایجاد شکاف بین ایران و مصر دنبال نماید. البته مردم مصر ارتباطی با این نوع تصمیمات ایران ستیزانه ندارند.
مرکز بین المللی مطالعات صلح: تأثیرات افزایش روابط مصر و رژیم صهیونیستی در حوزه‌های مختلف منطقه‌ای، سیاسی، داخل مصر و … چه می‌باشد؟
نبایستی در بیان این تأثیرات غلو کرد. چرا که برخی نیازهای مقطعی مصری‌ها چنین اقتضائاتی دارد. در یک چارچوب کلی می‌توان گفت این تأثیرات مستمر و با دوام نیست و بستگی به میزان کمک‌ها و روابط پولی و مالی دارد.
