دکتر قدرت الله بهبودی
کارشناس آسیای مرکزی و جنوب آسیا
مرکز بین المللی مطالعات صلح–IPSC
درگیری روسیه و اوکراین با تعهد ناتو به ارسال تانک و موشک به اوکراین وارد مرحله خطرناک‌تری شده است. در نشانه ای آشکار از تشدید تنش، ناتو تصمیم گرفت تسلیحات بیشتری را از موشک های پاتریوت گرفته تا تانک های نبرد لئوپارد 2 در اختیار اوکراین قرار دهد. در مرحله اول جنگ، ناتو خودروهای زرهی، مهمات و سلاح های دفاعی شوروی را به اوکراین منتقل کرد. در مرحله بعد هویتزرهای دوربرد و هایمارس را تهیه کرد. و اکنون، با تحویل سیستم‌های دفاع هوایی، تانک‌ها و خودروهای زرهی موافقت کرده است.
اگر چه این تسلیحات برای شکست روسیه کافی نیستند، اما احتمالاً انبارهای ذخایر خود را پر کرده و نیروهای اوکراینی را برای یک حمله جدید بازسازی خواهد کرد. تا اینجای کار اوکراین تقریباً تسلیحات خود را تخلیه کرده است و کاملاً به منابع غربی وابسته است. اعضای ناتو به دلیل ترس از تشدید تنش، تمایلی به ارائه تسلیحات حیاتی به اوکراین نداشتند، اما حمله رو به رشد روسیه آنها را وادار کرد که در تصمیم خود تجدید نظر کنند و خطرات بیشتری را بپذیرند. ارتش اوکراین تحت فشار شدید است این کشور برای مقابله با حملات روسیه به سلاح های پیشرفته نیاز مبرم دارد. عقب نشینی اوکراین از منطقه سولدار در نزدیکی باخموت به تصمیم غرب برای تامین این سلاح های حیاتی کمک کرد.
دولت بایدن تصمیم به ارسال 31 تانک آبرامز گرفته است، در حالی که آلمان 14 تانک جنگی لئوپارد را به اوکراین پیشنهاد داده است. همچنین بحث در مورد ارائه هواپیماهای جنگنده بیشتر به اوکراین وجود دارد. پنتاگون تمایلی به ارسال تانک های آبرامز نداشت، اما در نهایت برای متقاعد کردن آلمان، چنین درخواستی را پذیرفت. آلمانی ها شرط گذاشته بودند که فقط در صورتی لئوپارد 2 را بفرستند که آمریکا تانک های آبرامز خود را بفرستد.
بی میلی آلمان تا حدی به دلیل سیاست خارجی صلح طلبانه پس از جنگ جهانی دوم است که از ارسال نظامی و تسلیحاتی به کشورهای دیگر اجتناب می کند. اولاف شولز صدراعظم نگران است که ارائه تسلیحات پیشرفته به اوکراین این تصور را به مسکو بدهد که برلین یک طرف فعال در مناقشه است. او می ترسید درگیر جنگی شود که بدترین درگیری در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است. اما فشار داخلی فزاینده و ترس از دست دادن جایگاه خود در اروپا باعث شد تصمیم خود را تغییر دهد.
ناتو به چند دلیل موافقت کرد که سطح پشتیبانی خود را ارتقا دهد. اولاً، احتمالاً حملات روسیه در بهار افزایش خواهد یافت. دوم، ارتش روسیه خود را در منطقه دونباس مستحکم کرده است و برای ارتش اوکراین بدون موشک های دوربرد و تانک های حفاظتی، نفوذ بیشتر دشوار است. سوم، غرب در حال آماده شدن برای یک جنگ طولانی مدت است، زیرا چندین ماه طول می کشد تا سلاح های جدید به میدان نبرد برسند. در نهایت، سیاست داخلی ناتو به چنین تصمیمی کمک کرد. آلمان پیشتر به دلیل عدم حمایت از اوکراین مورد انتقاد شدید قرار دارد زیرا به‌عنوان یک رهبر اروپا، نمی‌تواند این موضوع را نادیده انگارد آنهم زمانی که کشورهای دیگر به میدان آمده اند.
تانک لئوپارد 2 که در دوران جنگ سرد در سال 1979 معرفی شد، به یکی از تانک های اصلی جنگ ناتو تبدیل شد. بیش از 12 کشور این تانک را در اختیار دارند و نزدیک به 2000 تانک لئوپارد در اروپا وجود دارد. آلمان موافقت کرده است که مدل نسبتاً جدید 2A6 خود را ارسال کند، در حالی که سایر کشورهای اروپایی نسخه های قدیمی تر آن را ارائه خواهند کرد. کارشناسان نظامی غربی این تانک ها را برتر از تانک های روسی تی-72 و تی-90 می دانند. تانک‌های لئوپارد 2 می‌توانند سریع‌تر از تانک‌های آبرامز آمریکایی حرکت کنند و با دیزلی که به راحتی در دسترس هست کار کنند.
این تانک ها با تانک ها و توپخانه روسی برابری خواهند کرد. ماکسیم بویاکویچ، معاون نماینده روسیه در سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE)، هشدار داد که ا ناتو از خط قرمز عبور کرده و این اقدامش منجر به درگیری تمام عیار در اروپا خواهد شد. احتمال درگیری مستقیم بین ناتو و روسیه زیاد است.
در سوی دیگر همچنین اوکراین غرب را متقاعد کرد که تانک ها و موشک های دوربرد تغییر دهنده بازی خواهند بود. اما کارشناسان مستقل امنیتی این ایده را نابهنگام و آرزویی دور دست توصیف کرده و آن را رد می کنند. اوکراین هنوز از امکانات و قدرت آتش برای بیرون راندن نیروهای روسیه از سرزمین های اشغالی خود برخوردار نیست. ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده نیز چند روز قبل بر روی خطوط مشابهی بحث کرد.
این سلاح‌ها روحیه ارتش اوکراین را تقویت می‌کند و ممکن است نیروهای روسیه را از پیشروی بیشتر منصرف کند. اما آنها برای معکوس کردن دستاوردهای روسیه در یازده ماه گذشته کافی نیستند. عرضه جدید تسلیحات، ناتو و روسیه را یک قدم به رویارویی مستقیم نزدیک‌تر می‌کند. روسیه ممکن است خط تدارکات ناتو به اوکراین را هدف قرار دهد که تاکنون از آن اجتناب کرده است.
اگر اوکراین بیش از حد پیش برود، روسیه با انتقام و قدرت آتش بیشتر تلافی خواهد کرد. مسکو این درگیری را یک بحران وجودی می داند و این جنگ را در قالب تمدنی به تصویر می کشد که در آن روسیه برای بقا، شکوه تاریخی و آینده خود می جنگد. از منظر روسیه ، جنگ برای متوقف کردن غرب از تجزیه و نابودی روسیه اجتناب ناپذیر شد. این روایت کرملین که در روسیه بسیار محبوب است، اغلب این بحران را با جنگ اتحاد جماهیر شوروی با نازی ها در جنگ جهانی دوم کنار هم قرار می دهد. روسیه ممکن است در چنین جنگی متحمل خسارات سنگینی شود، همانطور که اتحاد جماهیر شوروی انجام داد، اما تسلیم نشد . علاوه بر این، اگر نیروهای روسیه از مواضع کنونی خود در اوکراین عقب‌نشینی کنند، رژیم ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، زیر سایه سنگین انتقادات و حتی سرنگونی قرار خواهد گرفت.
برای جلوگیری از این وضعیت، مسکو در به کارگیری منابع، فناوری و افراد بیشتر تردید نخواهد کرد. از این رو، آنچه ما شاهد آن خواهیم بود تشدید بیشتر جنگ در ماه های آینده است . و هنوز هیچ نشانه ای از مذاکره نیز وجود ندارد.
واژگان کلیدی: درگیری, روسیه , اوکراین, عرضه جدید, تسلیحات , احتمال رویارویی, ناتو , روسیه, دکتر قدرت الله بهبودی
