تغییر قواعد بازی آمریکا در مقابل چین

فاطمه خادم شیرازی

پژوهشگر  و مدرس دانشگاه

مرکز بین المللی مطالعات صلح-IPSC

سومین دیدار رهبران دو کشور آمریکا و چین در حالی انجام شد،  که هر دو رهبر با نگرانی های داخلی مواجه هستند.موقعیت بایدن در مواجهه با تورم، تهدید ویروس کرونا و خروج بی نظم از افغانستان کاهش یافته ، و رهبر چین در حال مقابله با کمبود انرژی و بحران املاک است.لذا هر نوع تصمیم گیری خصومت آمیزعلاوه بر تبعات خارجی موقعیت  داخلی آنان را دچار تزلزل خواهد کرد.بنابراین هر دو کشور نیاز به تغییر در قواعد بازی سیاسی خود دارند.

بایدن در این دیدار به توصیف بازی بازیگران بین المللی پرداخته و گفت همه کشورها باید طبق یک قاعده در مسیر سیاست بین الملل بازی کنند و به همین دلیل است که آمریکا همیشه از منافع و ارزش‌های  متحدان و شرکای خود دفاع می کند.رهبر چین با یک موضع گیری ، آمریکا را متهم به عدم آگاهی از قواعد بازی کرد.

رهبر چین با بیان این که کشورها باید طبق یک قاعده بازی را شروع کنند، به اساسی ترین رکن بازی آگاهی از قاعدة بازی ، و متفق شدن بازیگران بر سر قواعد اشاره داشت. رهبر چین با بیان حمایت آمریکا از منافع متحدان خود به دو نوع بازی در سطح بین الملل اشاره کرد.رهبر چین سعی کرد با اشاره به تبدیل شدن جهان به یک دهکده، به بایدن بفهماند که قواعد بازی را فقط در سطح منافع خود و متحدانش در دنیا اجرا می کند.

او همچنین به این که زمین برای توسعه هر دو کشور به اندازه کافی بزرگ  است، بازی  را به سطح سیاست و کسب منافع در فضای بین الملل کشانید و استفاده از بزرگی زمین توسعه را مستلزم آگاهی از قواعد بازی دانست. رهبر چین به نوع انتخاب بازی آمریکا اعتراض کرد.به اعتقاد او رهبران نباید بازی‌های حاصل جمع صفر را انجام دهند، امری کردن کلام رهبر چین  در مقابل بایدن نشان گر این است ، آمریکا اول باید نوع بازی که یکی از ارکان بازی محسوب می شود، را تغییر دهد.

انتخاب بازی با مجموع صفر،که فقط در این بازی سود آمریکا و زیان چین باشد ضرر جبران ناپذیری برای اقتصاد و سیاست هر دو کشور و متحدانشان در سطح بین الملل بر جای خواهد گذاشت. رهبر چین بازی های سیاسی  که در بسترِ علم اقتصاد و توسعه با حاصل جمع صفر شکل می گیرد را ،منجر به شکست دانست. بازی بدون در نظر گرفتن قاعدۀ بازی تلف کردن وقت و  امکانات است. او با کلمات باید و نباید به بایدن رفتار راهبردی او را یک نوع عدم همبستگی بین دو قدرت آمریکا و چین توصیف کرد.

رهبر چین با بیان انتخاب نوع بازی که آمریکا در برابر مخالفان خود یعنی بازی‌ حاصل جمع صفر را شروع کرده، آن را نوعی تلاش برای کیش و مات کردن چین در بازی های سیاسی بین المللی می داند. رهبر چین با اشاره به دخالت آمریکا در تایوان ،  هر نوع تفاهمی  را نتیجه رعایت قواعد بازی دانست .او شرط سه اصل احترام متقابل، همزیستی مسالمت آمیز و همکاری برد-برد را در ضمانت اجرایی بازی بیان کرد.

رهبر چین با این پیش زمینه که مقامات تایوان تلاش برای حمایت آمریکا از استقلال خود دارند و آمریکا هم قصد دارد با استفاده از تایوان چین را مهار کند ،به بایدن گوشزد کرد که اول باید فضای بازی را کاملا مشخص  کند. باید در راستای تغییر قواعد بازی تعهدات آمریکا نسبت به چین را پایبندی به سیاست “چین واحد”  اظهار کرد. همچنین برای ضمانت اجرایی آن، عدم حمایت  از استقلال تایوان  به شرط حل و فصل مساله بین چین و تایوان از طریق مسالمت آمیز اظهار کرد. رهبر چین به قواعد بازی قبل از تفاهم بر سر تایوان تاکید داشت  ، که اگر اجماع قانونی صورت گرفت ، نقض قواعد بازی تبعات خاص خود را دارد.در صورت عدم رعایت قواعد بازی در تایوان،  و عبور نیروهای طرفدار استقلال از خط قرمز ، چین با قاطعیت برخورد خواهد کرد.

چین به آمریکا پیشنهاد داد قواعد بازی خود را در مقابل کشورش تغییر دهد، و دست از بازی سیاسی با مجموع صفر ، را کنار گذارد تا با اهداف مشترک ویارگیری های سیاسی معتبر انتخاب و بازی کنند.بازی با قواعد برد -برد در سطح بین المللی موجب افزایش قدرت هر دو کشور می شود. 

برای مشکلات اقتصادی سرمایه گذاری در هر دو کشور نیز قرار شد در چارچوب قواعد بازی برد –برد تصمیم گیری شود. بایدن لزوم محافظت از کارگران و صنایع آمریکایی در برابر اقدامات ناعادلانه تجاری و اقتصادی چین را تاکید کرد،و رهبر چین  خواستار توقف سوء استفاده از مفهوم امنیت ملی برای سرکوب شرکت‌های چینی شد.

نشست وبیناری این دو کشور بعد از اهانت آمریکا به چین ، رایزنی های 9 ماهه  نشان می دهد که دو رهبر قدرتمند جهان به نتیجة خطرناک خصومت آشکار و ناکارآمد در منطقه را مطالعه کرده اند. لذا چرخش آمریکا به سمت شرق آسیا و چین  برای هر دو خطرناک و تبعات آن کل منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. و از طرفی متحدان هردو کشور دچار آسیب های  جدی سیاسی،  اقتصادی  و داخلی خواهند شد. تغییر قواعد بازی در صورت عملیاتی شدن می تواند روابط  ژئوپلیتیک جهانی را تغییر دهد.گرچه این تغییر مستلزم یک ضمانت اجرایی قوی است.

واژگان كليدي: تغییر, قواعد, بازی, آمریکا , چین